http://serwisy.gazeta.pl/i/gazeta.gif[/img]]
Kilkanaście miast naszego regionu powołuje związek metropolitalny

Józef Krzyk 09-01-2006 , ostatnia aktualizacja 09-01-2006 20:25

Duży może więcej - do takiego wniosku doszli prezydenci 14 miast wokół Katowic i podpisali w poniedziałek deklarację o przystąpieniu do Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Spotkanie zlekceważyli jednak prezydenci Katowic, Gliwic i Bytomia, a bez tych miast inicjatywa nie ma większego sensu

Na pomysł zorganizowania związku wpadły przed rokiem Świętochłowice, ale już od lat 90. mówili o nim samorządowcy z miast wokół Katowic. Związek miałby wykonywać te zadania, z którymi nie radzą sobie pojedyncze miasta - koordynować gospodarkę kanalizacyjną i wodociągową, zaplanować sprawny układ komunikacyjny, pozyskiwać duże dotacje z funduszy Unii Europejskiej i reprezentować mieszkańców wobec władz centralnych w Warszawie, ale także w Brukseli. Z dwoma milionami mieszkańców trudno się nie liczyć. - To symboliczne wydarzenie. Zasypujemy dawne podziały pomiędzy Górnym Śląskiem i Zagłębiem - mówił Eugeniusz Moś, prezydent Świętochłowic, o wczorajszym wydarzeniu. Sceptycyzmu nie ukrywały jednak np. Dąbrowa Górnicza i Sosnowiec. Przypominały, że nie są częścią Śląska i proponowały zmianę nazwy. W końcu jednak ich reprezentanci podpisali się pod deklaracją.

Na spotkaniu zabrakło reprezentanta Katowic. - Gdyby były jakieś konkrety, to przyjechałbym, ale miałem już wcześniej zaplanowane spotkania - mówi Piotr Uszok, prezydent Katowic. Zapewnia, że jego nieobecność nie powinna dowodzić bojkotowania pomysłu, ale z naszych informacji wynika, że Katowicom i Gliwicom nie podoba się oddolne budowanie instytucji, która w świetle obowiązującego obecnie prawa może nie mieć żadnych kompetencji. - Najpierw Sejm musi przyjąć ustawę aglomeracyjną - argumentują. - Nie ma na co czekać, trzeba zawiązać związek, aby za taką ustawą lobbować - odpowiadają pozostali.

Głównym zadaniem związku ma być promocja składających się na niego miast, pozyskiwanie pieniędzy, głównie unijnych, na realizację wspólnych zadań inwestycyjnych, a także np. zarządzanie Drogową Trasą Średnicową. Budżet związku mają stanowić wpłaty poszczególnych miast założycieli w wysokości 1 zł od każdego mieszkańca. Obecny na wczorajszym spotkaniu wojewoda Tomasz Pietrzykowski obiecał współpracę i zapewnił, że będzie bacznie przyglądał się temu, czy wszystko odbywa się zgodnie z prawem.

Porozumienie o przystąpieniu do Górnośląskiego Związku Metropolitalnego podpisały wczoraj: Będzin, Czeladź, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Jaworzno, Knurów, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy i Zabrze.

Moim zdaniem pomysł GZM (fuj!) jest po to, aby większe ośrodki zgarniały większą kasę, rzucając od czasu do czasu jakiś ochłap tym mniejszym. Po to, by kolesie i kolesie kolesiów mieli ciepłe posadki w różnych gremiach. Po to, by w gąszczu urzędowych gabinetów i korytarzy łatwiej było załatwiać partykularne interesiki.

http://dabrowagornicza.naszemiasto.pl/grafika/lgDZ.gif[/img]]
Metropolia górnośląska? A może śląsko-zagłębiowska?

Wtorek, 10 stycznia 2006r.

Elegancka sala, dokumenty przygotowane, pióra przy każdym miejscu owalnego stołu — prezydenci i burmistrzowie 17 gmin mieli wczoraj w Świętochłowicach podpisać deklarację przystąpienia do Górnośląskiego Związku Metropolitalnego.

Jednak prezydenci ważnych miast, którzy pracowali nad statutem Związku — Piotr Uszok (Katowic) i Zygmunt Frankiewicz (Gliwic) — na uroczystości się nie pojawili. Uznali, że spotkanie nie miało większego sensu. Czar podniosłej chwili, która miała symbolicznie zakończyć prace nad tworzeniem katowickiej metropolii, bezpowrotnie prysł. Zamiast tego rozpoczęła się chaotyczna dyskusja nad zmianą dopiero co wymyślonej nazwy Związku („śląski” czy „śląsko-zagłębiowski”?) i nad wysokością składek.

Ostatecznie deklarację podpisało 15 reprezentantów samorządów gminnych. Przed katowicką metropolią jeszcze długa droga — teraz o wejściu gmin do Związku muszą zdecydować rady miejskie. Potem gminy muszą napisać projekt ustawy, która pozwoli w działać Górnośląskiemu Związkowi Metropolitalnemu.

Miał to być podniosły finał zabiegów o stworzenie Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, a skończyło się na konsternacji zebranych prezydentów i debaty czy związek ma być „górnośląski”, „śląski” czy może „śląsko-zagłębiowski. ” Wczoraj w Świętochłowicach przedstawiciele 17 miast mieli uroczyście podpisać deklarację o przystąpieniu do GZM. I podpisali. Ale problem w tym, że nie wszyscy — prezydenci Katowic i Gliwic nawet nie pojawili się w sali magistratu.

Górnośląski Związek Metropolitalny ma być zaczątkiem tworzenia wielkiej metropolii, która mogłaby konkurować z Warszawą, Krakowem czy Trójmiastem. Pomysł rodził się od co najmniej roku, przedstawiciele 17 miast skupionych wokół Katowic spotykali się i ustalali szczegóły. Na grudniowym spotkaniu w Gliwicach uznano, że pora przystąpić do ostatniego etapu tworzenia związku i przedstawić projekt stosownej uchwały wszystkim 17 radom miejskim. Pracami nad statutem związku kierowały Gliwice w porozumieniu z Katowicami — te dwa największe miasta miały liderować porozumieniu.
Dlaczego na finał nie przyjechali ich reprezentanci? Bo do finału jeszcze daleko — twierdzą w tych dwóch miastach.

Prezydent Katowic Piotr Uszok: — To spotkanie merytorycznie nic nie wnosiło. Dałem szanse zaistnienia innym prezydentom.

Prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz: — Zależy mi na efektywnej pracy, a to spotkanie nie miało merytorycznego sensu.

Prezydenci Katowic i Gliwic tego nie mówią wprost — podobnie wstrzemięźliwi byli gospodarze miast, którzy wczoraj w Świętochłowicach się pojawili — ale wielu odniosło wrażenie, że spotkanie nie miało większego sensu. Podpis prezydentów niczego nie zmienia, bo i tak, by miasto przystąpiło do związku, potrzeba zgody rady miejskiej.

- Rok temu właśnie w Świętochłowicach odbyło się pierwsze spotkanie w sprawie Związku. Dlatego teraz, po roku, chcieliśmy podsumować efekty — tłumaczy sens zorganizowania spotkania prezydent Świętochłowic Eugeniusz Moś.

Spotkanie Miało zakończyć prace prezydentów nad Górnośląskim Związkiem Metropolitalnym, ale okazało się, że problemów nadal pozostaje sporo. Przedstawiciele Dąbrowy Górniczej i Sosnowca podnieśli kwestię nazwy. Dlaczego „górnośląski”, skoro trzecia część gmin to gminy zagłębiowskie? Może więc związek „śląsko-zagłębiowski”? Prezydent Sosnowca Kazimierz Górski podjął natomiast temat składek. Dlaczego wszystkie miasta mają płacić po złotówce na mieszkańca, skoro są w Związku miasta bogatsze i biedniejsze? Ostatecznie zgodzono się, że i tak kwestia metropolii jest otwarta, bo nie ma ustawy aglomeracyjnej, która pozwoliłaby jej dobrze działać. — Musimy teraz lobbować za powstaniem takiej ustawy — zgodzili się wszyscy przedstawiciele gmin.



Górnośląski Związek Metropolitalny

17 gmin — Bytom, Będzin, Czeladź, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Katowice, Knurów, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy, Zabrze

1300 km kwadratowych powierzchni

2,2 mln mieszkańców

budżet — roczna składka w wysokości złotówki za mieszkańca każdej gminy

zadania — promocja miast tworzących aglomerację, pozyskiwanie środków unijnych, zarządzanie Drogową Trasą Średnicową, pozyskiwanie inwestorów, podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności. ™


Powiedzieli nam

Piotr Uszok, prezydent Katowic
To spotkanie w zasadzie wniosło tylko tyle, że poinformowano, że prace trwają. Propozycje zmian nazwy czy wysokości składek zgłoszono poniewczasie. Był czas, kiedy dyskutowaliśmy o tym. Teraz sprawa jest przesądzona.

Zygmunt Frankiewicz, prezydent Gliwic
Na tym spotkaniu nie planowano nic tak istotnego, bym musiał rujnować swoje plany na ten dzień. Nawet nie dostałem tekstu deklaracji, którą miałem podpisywać. Natomiast w kwestii poprawek — mówiliśmy, że będą uwzględniane do końca grudnia. Włożyliśmy wiele pracy w stworzenie statutu i teraz uważam sprawę za zamkniętą.

Tomasz Pietrzykowski, wojewoda śląski
Jako mieszkaniec aglomeracji będę kibicował działaniom miast, ale jako wojewoda będę bacznie przyglądał się temu, czy wszystko odbywa się zgodnie z prawem. Wobec braku ustawy aglomeracyjnej, Związek ma działać na podstawie przepisów dotyczących związków komunalnych. Będę pilnował, czy gminy tych przepisów nie przekraczają.

Marek Twaróg - Dziennik Zachodni

Górnośląski Związek Metropolitalny
[2006-01-09]
"To jest symboliczne wydarzenie. Zasypujemy dawne podziały pomiędzy Górnym Śląskiem i Zagłębiem" – powiedział dziś podczas uroczystego podpisania deklaracji woli przystąpienia do Górnośląskiego Związku Metropolitalnego prezydent Świętochłowic Eugeniusz Moś. Deklarację w obecności wojewody śląskiego Tomasza Pietrzykowskiego podpisało dziś 15 śląskich i zagłębiowskich miast.
Głównym zadaniem tworzonego Górnośląskiego Związku Metropolitalnego ma być promocja miast tworzących aglomerację górnośląską oraz pozyskiwanie środków, głownie unijnych, na realizację wspólnych zadań inwestycyjnych. Związek ma również zarządzać Drogową Trasą Średnicową oraz zajmować się pozyskiwaniem inwestorów, a także podnosić poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki miast zrzeszonych w GZM. Organami związku mają być Zgromadzenie oraz Zarząd. Przygotowany projekt statutu związku stanowi, że gminy liczące do 100 tysięcy mieszkańców mają posiadać jednego przedstawiciela w Zgromadzeniu, natomiast gminy powyżej 100 tysięcy – dwóch. Wyjątkiem są tu Katowice, którym przydzielono trzy miejsca w Zgromadzeniu. Budżet Związku mają stanowić wpłaty poszczególnych miast założycieli w wysokości 1 złotego od każdego mieszkańca.


O potrzebie powołania na Śląsku związku miast mówiło się od połowy lat 90-tych. I chociaż do dziś nie ma odpowiedniej ustawy regulującej działalność tego typu związków aglomeracyjnych, śląscy samorządowcy postanowili jednak połączyć siły. Powodem jest Unia Europejska, która w pewien sposób faworyzuje związki miast. Śląskim miastom jest po prostu łatwiej ubiegać się o środki unijne razem, a nie osobno. Początkowo związek ma pełnić wyłącznie funkcje organizacyjne. Ma m.in. przygotować odpowiednie projekty ustaw, przejąć niektóre obowiązki oraz przygotować projekty pod programy realizowane przez Unię Europejską.

Obecny podczas uroczystości podpisania deklaracji woli przystąpienia do związku wojewoda śląski Tomasz Pietrzykowski podkreślił, że "wyraża podziw i szacunek dla postawy samorządowców". Dodał, że jako mieszkaniec aglomeracji będzie kibicował działaniom miast w ramach związku, ale jako wojewoda będzie bacznie przyglądał się temu, czy wszystko odbywa się zgodnie z prawem. Górnośląski Związek Aglomeracyjny wobec braku ustawy aglomeracyjnej, ma działać na podstawie przepisów dotyczących związków komunalnych. "Będę pilnował, czy Państwo tych przepisów nie przekraczacie" – ostrzegł wojewoda. Dodał, że wszyscy "musimy dążyć do tego, by ustawa o aglomeracjach została jak najszybciej uchwalona". Jednocześnie wojewoda złożył deklarację zmiany sposobu kontaktów Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego z samorządami. "Zamiast postawy konfrontacyjnej zamierzam przyjąć zasadę współpracy. Dlatego zamierzam m.in. powołać pełnomocnika wojewody ds. kontaktów z samorządami" – powiedział wojewoda Pietrzykowski. Z kolei posłanka PiS Maria Nowak zadeklarowała w imieniu śląskich parlamentarzystów pomoc w pracach nad ustawą aglomeracyjną.

"Związek jest potrzebny nie tylko mieszkańcom naszych miast, ale również regionowi. Zwiększy potencjał i przyśpieszy rozwój całej aglomeracji" – podkreślał prezydent Moś. W 17 miastach tworzących związek mieszka około 2,2 mln osób, a tymczasem Warszawa liczy 1,7 mln mieszkańców. Tymczasem budżet stolicy wynosi prawie 8,5 mld złotych, a największych na Śląsku Katowic około 1 miliarda. "Uzyskując zgodę 17 miast na utworzenie związku, zadaliśmy kłam stereotypowi, że śląskie samorządy są skłócone. Zasypujemy granice, podział Śląska na Górny Śląsk i Zagłębie" – stwierdził prezydent Świętochłowic. Jednak o tym, że podziały są mimo wszystko silne, świadczyły wypowiedzi przedstawicieli innych miast. Dąbrowa Górnicza nieoczekiwanie zgłosiła wniosek dotyczący zmiany nazwy związku. Okazało się, że słowo "górnośląski" jest trudne do zaakceptowania przez dąbrowskich radnych. Podobny wniosek zgłosił prezydent Sosnowca Kazimierz Górski. Jego zdaniem lepiej byłoby, gdyby związek miał nazwę Śląski Związek Miast, tak jak nazywa się województwo. Zaskoczenie zebranych wywołał brak w Świętochłowicach przedstawicieli dwóch największych miast – Gliwic i Katowic. Gospodarze pytani o tę nieobecność odpowiadali, że prezydenci Zygmunt Frankiewicz i Piotr Uszok mieli w tym czasie inne ważne spotkania.

http://dabrowagornicza.naszemiasto.pl/grafika/lgDZ.gif[/img]]
Debata o przyszłości aglomeracji śląskiej

Piątek, 27 stycznia 2006r.

W redakcji DZ odbyła się debata o przyszłości aglomeracji śląskiej. Wzięli w niej udział marszałek Michał Czarski, wojewoda Tomasz Pietrzykowski, prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz i prezydent Sosnowca Kazimierz Górski.

Dziennik Zachodni: Przedstawiciele 17 miast chcą powołać Górnośląski Związek Metropolitalny. Na razie ma to być związek komunalny. Z biegiem czasu przerodziłby się w ciało zarządzające najważniejszymi dziedzinami życia dla mieszkańców 17 miast. To ewenement w Polsce. Będziecie oskarżani o separatyzm. Dlaczego samorządy gmin zaangażowały się w pomysł, który wywoła takie skojarzenia w reszcie Polski?

Michał Czarski: Nie widzę powodów do obaw. Planowanie regionalne zakłada finansowanie przedsięwzięć, które będą służyły wielu jednostkom administracyjnym, i dla ich realizacji będzie zawierane porozumienie. W przypadku aglomeracji jest działanie, które ma służyć wzmacnianiu funkcji metropolitalnych. To jest potrzebne, żeby realizować duże projekty europejskie. Tym bardziej, że Unia zastanawia się, czy na przykład zrezygnować z konkursu na realizację niektórych przedsięwzięć i nie zastąpić ich porozumieniami między samorządami. Jeżeli chcemy dotrzymać kroku takim miastom jak Wrocław, Kraków a nawet Warszawa, musimy tworzyć silne jednostki administracyjne.

DZ: Ale samorządy proponują coś innego niż zawieranie porozumień niezbędnych do realizacji konkretnych inwestycji. Proponują samorząd metropolitalny, który byłby szczeblem pośrednim między powiatem a województwem.

Zygmunt Frankiewicz: Oprócz zasad finansowych potrzebne są rozwiązania formalne. Chcemy stworzyć strukturę, która zarządzałaby na przykład komunikacją, ustalała wspólną dla aglomeracji politykę walki z bezrobociem, wspólne działania w ochronie środowiska, wspólne inwestycje i wspólnie planowała rozwój gospodarczy. Kilkanaście miast, których granice są umowne, nie może samodzielnie dać sobie z tym rady. Są trzy możliwości rozwiązania tego problemu: stowarzyszenie, związek komunalny albo obligatoryjny związek utworzony na mocy ustawy. To ostatnie rozwiązanie nie jest możliwe, bo nie ma ustawy. Nie wiadomo kiedy będzie, bo Sejm jest zajęty dużo ciekawszymi problemami.

DZ: Co nam da ustawa aglomeracyjna?

ZF: Większe uprawnienia.

DZ: Czy samorząd aglomeracji miałby własny budżet?

ZF: Tak. Samorządy lokalne dobrowolnie składałyby się na samorząd aglomeracyjny.

DZ: Własny budżet, kompetencje, machina administracyjna. Powstałaby struktura pośrednia między powiatem a samorządem województwa.

ZF: Nikomu nie zabieralibyśmy kompetencji.

DZ: Boi się pan, że znów przypomnimy o separatyzmie?

ZF: Nie.

DZ: Przedstawiciele byliby wybierani czy np. delegowani z gmin i powiatów?

ZF: Szef takiego związku powinien być wybierany w wyborach bezpośrednich. Jednak za wcześnie na szczegóły.

DZ: Byłby to dodatkowy szczebel samorządu. Za co by odpowiadał?

ZF: Na przykład organizowałby centra przesiadkowe. Buduje się w naszym regionie wielkie centra handlowe. Przy nich mogłyby funkcjonować centra komunikacyjne, w których ludzie przesiadaliby się.

DZ: Związek aglomeracyjny zarządzał by takimi centrami?

ZF: Zarządzał i budował je. Taki związek powinien też przejąć KZK GOP.

DZ: A drogi?

ZF: Związek zarządzałby Drogową Trasa Średnicową. Teraz jest to droga powiatowa.

DZ: Administracja rządowa patrzy na te koncepcje przychylnie?

Tomasz Pietrzykowski: Mówimy tu o dwóch koncepcjach. Po pierwsze o utworzeniu związku komunalnego, który zostałby powołany na czas, aż nie powstanie ustawa aglomeracyjna i byłby namiastką tego, co byłoby możliwe po przyjęciu ustawy aglomeracyjnej. Druga koncepcja to przygotowanie takiej zmiany prawnej, aby powstał obligatoryjny związek aglomeracyjny. Nie sądzę, że Sejm będzie traktował jako sprawę priorytetową uchwalenie takiej ustawy. Przecież to jest problem nasz, Trójmiasta i Warszawy. Warszawa ma swoją ustawę. Uważam, że inicjatywa powinna wyjść od społeczności lokalnej. Nie jest to problem polityczny, dlatego nie sądzę, aby była jakaś wielka opozycja polityczna.

ZF: Nie widzę problemów, możemy z taką inicjatywą wystąpić. Jednak gdybyśmy sami przygotowywali projekt ustawy metropolitalnej, pojawiłyby się oskarżenia o separatyzm.

DZ: Te oskarżenia pojawiły się po spotkaniu 9 stycznia. Uczestnicy spierali się nawet o nazwę. Samorządy z Zagłębia były obrażone, że w nazwie Zagłębia nie będzie.

ZF: Traktuję to jako nieporozumienie.

Kazimierz Górski: Zastanawialiśmy się, czy nazwa jest odpowiednia, bo nie ma województwa górnośląskiego. Jest województwo śląskie. Poza tym w aglomeracji mają być miasta z Zagłębia. Tylko głośno się zastanawialiśmy, czy na przykład nazwa Aglomeracja Śląsko- Zagłębiowska nie byłaby lepsza. Nic więcej. Zapewniam, że współpraca między miastami jest dla nas ważna.

DZ: Jednak odzywa się stary podział na Śląsk i Zagłębie?

KG: Nie. Kiedy tworzono w UE regiony dla potrzeb statystycznych, znaleźliśmy się w tej samej grupie co na przykład Katowice. A nic nas nie łączy poza KZK GOP. Mało tego, w naszym regionie nie ma jednego silnego miasta, tak jak na przykład w regionie rybnickim. Dlatego chcemy się porozumieć, chcemy wspólnie korzystać z pieniędzy unijnych i przeznaczać je na rozwiązywanie wspólnych problemów. Jeżeli dziennikarze szukają sensacji w dyskusji o nazwie związku czy podejrzewają albo doszukują się ciągot separatystycznych, to robią sensację z czegoś, czego nie ma.

DZ: Jakie będziemy mieć korzyści, gdy 17 miast wystąpi wspólnie o sfinansowanie jakichś inwestycji?

MC: Obowiązuje tu zasada koncentracji. Tych pieniędzy będzie więcej, dlatego efekty będą bardziej widoczne. My nie możemy dłużej rozwijać się na tej zasadzie, że Katowice są miastem wiodącym. To miasto ma bariery rozwojowe. Nowe miejsca pracy, nowe inwestycje potrzebne także Katowicom, będą powstawać w sąsiednich miastach, bo Katowicom brakuje terenów inwestycyjnych.

TP: Przecież my mieszkamy w innym mieście niż pracujemy, jeździmy do kina jeszcze do innego miasta, leczymy się w innym mieście. Natomiast nie ma ram administracyjnych dla organizowania życia w takiej rzeczywistości. Rozwiązania prawne nie nadążają za życiem. Natomiast raz jeszcze powtarzam - musimy walczyć o ustawę aglomeracyjną, bo nie wierzę, że na zasadzie absolutnej dobrowolności da się stworzyć związek, który skutecznie będzie rozwiązywał wszystkie problemy.

DZ: Wierzy pan w to, że samorządy ustalą ostateczną nazwę, która pogodzi Śląsk z Zagłębiem, wspólnie będą lobbować w Sejmie?

TP: Obawiam się, że drugorzędne problemy przesłonią cel najważniejszy. Dlatego sądzę, że sensownym rozwiązaniem byłaby ustawa ramowa, tak jak w przypadku tworzenia specjalnych stref ekonomicznych. A każda z aglomeracji w Polsce ustalałaby rozwiązania szczegółowe.

DZ: Administracja rządowa odda sporo władzy w ręce nowego samorządu?

TP: Ja nie widzę tu powodów do konfliktu. Przecież związek aglomeracyjny wspierałby przede wszystkim władzę samorządową. Natomiast teraz, kiedy nie ma ustawy aglomeracyjnej, jestem w gorszej sytuacji, ponieważ muszę często ograniczać inicjatywy samorządów lokalnych. Nie mogę zgodzić się na wspólne inicjatywy, na które nie pozwala prawo. Gdy będzie ustawa, będzie mi łatwiej.

ZF: Nie demonizujmy różnic zdań między samorządami. Przecież podpisaliśmy się pod deklaracją, która mówi, że chcemy powołać Górnośląski Związek Metropolitalny. Przecież mamy największy związek komunalny w Polsce - KZK GOP. Porozumieliśmy się dobrowolnie. Jeżeli będziemy mieć możliwość rozwiązania innych problemów, samorządy zachowają się racjonalnie i dogadają się.

DZ: W przypadku komunikacji dogadaliście się, bo na własną rękę nikt by jej nie zorganizował. Co was zmusi do dogadania się w innych sprawach?

ZF: Ten sam argument. Na przykład w naszym regionie nie ma szkół dla dzieci obcokrajowców, którzy pracują w zagranicznych firmach na Śląsku i w Zagłębiu. Ci ludzie mieszkają w Krakowie. Wspólnie możemy takie szkoły stworzyć. W Katowicach nie ma terenów inwestycyjnych. W Gliwicach takie tereny kończą się. A przecież sąsiednie gminy mogłyby przygotować tereny, a koszty ponosiliby wszyscy, bo każdy miałby zysk z inwestycji. Rozdrobnienie ogranicza nasz rozwój. Oddzielnie budujemy oczyszczalnie, wysypiska śmieci, ciepłownie.

KG: Przypominamy lokatorów w dużym bloku, który nie ma administratora. Mamy wojewodę i marszałka, którzy są gospodarzami całego regionu, a nie ma gospodarza aglomeracji.

DZ: Jak się pojawi gospodarz, na znaczeniu straci marszałek województwa?

MC: Nic nie straci. Będzie trochę odciążony. Przecież dzięki Związkowi Aglomeracyjnemu zniknąłby problem Tramwajów Śląskich. Teraz muszę organizować porozumienie kilkunastu gmin, które przejmą ode mnie nieodpłatnie tę firmę. Ja zaś muszę ją przejąć nieodpłatnie od ministra skarbu. Wiele osób angażuje się, żeby rozwiązać problem istotny dla aglomeracji, a nie dla całego województwa. Gdyby istniał Związek Aglomeracyjny, on by to załatwiał. Związek Aglomeracyjny mógłby zająć się także ujednoliceniem zasad wypłacania stypendiów studenckich. Teraz w każdym mieście są inne stypendia i inne kryteria.

KG: My to robimy w Zagłębiu. Ale brakuje ram prawnych. Na razie wszystko odbywa się na tej zasadzie, że prezydenci lubią się, rozumieją, mają wspólne cele.

TP: Wierzę, że te ramy da się ustalić i w parlamencie nie będzie podziałów partyjnych.

ZF: Cieszę się, że wojewoda przychylnie patrzy na naszą inicjatywę. Jednak do tej pory prawnicy wojewody bardzo rygorystycznie podchodzili do naszych propozycji. Rozwiązania przez nas przedstawiane były odrzucane, bo zwyciężała koncepcja rygorystycznej interpretacji prawa. Wojewoda sprawuje nadzór prawny nad samorządami i taki rygoryzm może doprowadzić do sytuacji, że nic nie zrobimy, albo zrobimy niewiele.

TP: Myślę, że w tej sprawie możemy się porozumieć.

Dlaczego musimy się zmienić?

Aglomeracja śląska, obszar o największym zaludnieniu w kraju i jednym z największych w Europie, o ogromnym potencjale, z powodu fatalnej struktury administracyjnej oraz braku silnego miasta stołecznego, a także wyrazistego centrum naukowego, gospodarczego czy kulturalnego, rozwija się w ostatnich latach zdecydowanie słabiej niż Wrocław, Poznań czy Gdańsk. Kraków czy Warszawa są już o wiele długości przed nami. Jeśli w najbliższym czasie nie powstanie podmiot, który będzie w stanie zagospodarować ogromne środki pomocowe leżące na kontach Unii Europejskiej, już na zawsze pozostaniemy w ogonie wielkich regionów Starego Kontynentu.

Wyjścia z tej patowej sytuacji są potencjalnie trzy - możemy, trochę sztucznie, poszerzyć Katowice o sąsiadujące z nimi gminy - na przykład Chorzów, Siemianowice oraz Świętochłowice i stworzyć z tych miast ponad 600-tysięczną metropolię. Taka ewentualność jest jednak mało prawdopodobna, bo na przykład tożsamość chorzowian jest na tyle silna, że nigdy mieszkańcy tego miasta nie pozwolą na dobrowolną inkorporację swoich terenów przez Katowice.

Drugim rozwiązaniem - które zdaje się być na wyciągnięcie ręki - jest stworzenie związku celowego 17 największych gmin województwa. Taki podmiot, z własnym, autonomicznym zarządem, mógłby być partnerem dla Unii Europejskiej. Gdyby taki związek zajął się problemami zagospodarowania przestrzennego, ochrony środowiska, organizacji komunikacji czy na przykład budową infrastruktury komunalnej, to pewno szybko znalazłby on rację bytu.

Trzecim wyjściem - zdecydowanie najlepszym - byłoby uchwalenie w Sejmie specjalnej Ustawy Śląskiej, która pozwalałaby nam na budowę jednorodnego organizmu miejskiego od Gliwic aż po Dąbrowę Górniczą, a w osi północ-południe od Tarnowskich Gór po Tychy. Gdyby parlament był zainteresowany takim rozwiązaniem, to w krótkim czasie moglibyśmy występować o zupełnie inne środki pomocowe z Unii. Wtedy, jako ponad 2,5-milionowy spójny obszar miejski, mielibyśmy dostęp do pieniędzy tak samo dużych, jak Wiedeń, Mediolan czy Madryt. Stalibyśmy się też wreszcie obszarem, który byłby czytelny i widoczny na mapie społecznej i gospodarczej Unii Europejskiej.

Inercję obecnego, poszatkowanego obszaru aglomeracji śląskiej, widać na każdym kroku. O unijne, zresztą proporcjonalnie niewielkie pieniądze, biją się poszczególne miasta. Każde z nich buduje własne oczyszczalnie ścieków, organizuje gospodarkę wodną, komunikację, tworzy własne plany zagospodarowania przestrzennego. Tymczasem to samo można robić wspólnie. Przecież sami wiemy, że na Śląsku i w Zagłębiu są ulice, które należą do dwóch różnych miast. Mało tego, są nawet kamienice leżące w dwóch różnych obszarach administracyjnych. Na podziale zyskują tylko nieliczni. W tej chwili, pod względem gospodarczym zdecydowanie dominują Katowice, Tychy i Gliwice, a obszar w środku tego trójkąta jest czarną dziurą. Świętochłowice, Ruda Śląska, Zabrze, Bytom czy Piekary Śląskie to miasta, które stają się tylko zapleczem sypialno-gastronomicznym dla trójki liderów tempa rozwoju.

bezwład molochowatego i przez to ociężałego regionu widać było wyraźnie ostatnio co najmniej dwa razy - najpierw przy okazji problemów z finansowaniem Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku, a potem przy okazji organizacji komunikacji ponadlokalnej. Niektóre miasta - jak na przykład Sosnowiec - odnawiają swój tabor, ale to tylko kropla w morzu. Praktycznie tylko dzięki niepisanemu układowi z policją, zdezelowane, 30-letnie Ikarusy nie zostały jeszcze wycofane z ruchu.

W tej sytuacji najwięcej zależy od nas, samych mieszkańców. To my powinniśmy tworzyć nacisk społeczny, dzięki któremu w sercu Śląska może powstać organizm administracyjny, który pozwoli nam na pozyskanie o wiele większych pieniędzy z Unii Europejskiej. W tej chwili najwięcej zależy od 56 posłów i 13 senatorów województwa śląskiego. To oni powinni jak najszybciej spowodować, aby do laski marszałkowskiej trafił dobrze napisany projekt ustawy.

Jeśli się to uda, już wkrótce wszyscy ci, którzy byli zainteresowani poszatkowaniem i wszczynaniem sztucznych konfliktów w sercu województwa, mogą poczuć się srodze zawiedzeni, a cały region może niesłychanie zyskać na swojej pozycji i prestiżu w Europie.

Witold Pustułka, Sławomir Starzyński - Dziennik Zachodni

Pewnie potem okaze sie ze inwestycje beda ale w Gliwicach, Katowicach czy Sosnowcu a DG pozostanie "Dalekim Wschodem".

http://dabrowagornicza.naszemiasto.pl/grafika/lgDZ.gif[/img]]
Czy Zagłębie będzie się liczyć w związku metropolitalnym?

Czwartek, 9 lutego 2006r.

Tworzący się Górnośląski Związek Metropolitalny ma dać większą szansę na pozyskanie unijnej pomocy dla wspólnych działań miast i gmin naszego regionu. Chęć przystąpienia do tej organizacji wyraziła już większość zagłębiowskich miast i gmin.

Z dużą rezerwą
Dąbrowa Górnicza od początku podchodzi jednak do tego pomysłu bardzo ostrożnie, woląc skupić się na integracji miast i gmin zagłębiowskich.

- Pośpiech jest niewskazany. Chcemy usankcjonować istnienie euroregionu NUTS III, by Zagłębie było reprezentowane jako wspólnota siedmiuset tysięcy mieszkańców. Osobno nie będziemy się liczyć w tym związku - podkreślił Janusz Olszówka, wiceprezydent Dąbrowy Górniczej.

To właśnie on reprezentował miasto na ostatnim spotkaniu w Świętochłowicach, gdzie dyskutowano o przyszłości GZM.

- Nie było tam przedstawicieli trzech najważniejszych miast: Katowic, Gliwic i Bytomia. Przestawiłem stanowisko dąbrowskich radnych w tej sprawie, proponując zmianę nazwy na Śląsko-Zagłębiowski Związek Metropolitalny. Usłyszeliśmy jednak, że nie ma mowy o zmianie dotychczasowej nazwy. Nie odbyło się także głosowanie nad zmianą formy finansowania związku, by nie wszyscy musieli płacić złotówkę od mieszkańca - poinformował.

To nie koniec
W sosnowieckim magistracie dowiedzieliśmy się jednak, że ostateczny kształt GZM i jego nazwa są nadal sprawą otwartą. Nikt nie podejmował w tej kwestii ostatecznych decyzji. Trudno jednak pozostawać poza nawiasem tak ogromnego związku, który może decydować o losach i przyszłości całego regionu, włącznie z Zagłębiem.

- To prezydent Kazimierz Górski podczas pierwszych spotkań w sprawie utworzenia związku przedstawił postulat, by w jego nazwie znalazł się również odnośnik do Zagłębia. Z informacji, jakie mamy wynika, że nie jest jeszcze przesądzone ostateczne nazewnictwo. Na razie miasta podejmują jedynie uchwały intencyjne o chęci przystąpienia do GZM, a szczegóły będą ustalane później. My zaproponowaliśmy między innymi nieco odmienną formę finansowania związku, która miałaby zależeć nie tylko od liczby mieszkańców, ale także od wielkości poszczególnych miast i gmin - wyjaśnia Grzegorz Dąbrowski, rzecznik prasowy sosnowieckiego magistratu.

Jego zdaniem najważniejsza w tej chwili kwestia, to solidarne włączenie się wszystkich zagłębiowskich gmin w proces tworzenia struktur GZM. Dzięki temu będzie można później łatwiej przeforsować ważne koncepcje i projekty.

- Jest jeszcze za wcześniej, by określać, kto z naszego regionu miałby się znaleźć we władzach i zarządzie związku, ale bezwzględnie powinniśmy mieć tam swojego reprezentanta. Zagłębie stanowi ogromny potencjał, dlatego jeśli będziemy się wzajemnie wspierać, mamy szanse na korzystne dla nas rozwiązania - podkreśla rzecznik UM w Sosnowcu.

Szansa czy zagrożenie?
Oba największe zagłębiowskie miasta jak widać nieco inaczej postrzegają korzyści, jakie mogą płynąć z przystąpienia do GZM.

Władze Sosnowca, co podkreślał wielokrotnie prezydent Górski, upatrują tutaj szansy na dalszy rozwój lokalnej infrastruktury (m. in. drogowej), nowoczesnej technologii, centrów logistycznych i finansowych oraz przyciągnięcie jeszcze większej liczby inwestorów. Podobne zdanie mają na ten temat inne zagłębiowskie gminy, które już dawno wstępnie wyraziły chęć przystąpienia do nowego związku.

Na przeciwnym biegunie znajduje się Dąbrowa Górnicza, której prezydent, Jerzy Talkowski, sam zrezygnował z uczestnictwa w tworzeniu GZM, o czym już w październiku 2005 r. poinformował pisemnie inicjatorów. Kiedy sprawa wyszła na jaw, Rada Miejska tuż przed końcem minionego roku zmieniła tę decyzję, wyrażając wolę przystąpienia do GZM, dzięki czemu miasto może znaleźć się wśród członków założycieli. Lokalne władze nadal nie są jednak przekonane, co do słuszności tej koncepcji.

- Prezydent Chorzowa stwierdził, że dopóki nie nastąpi zmiana ustaw o związkach metropolitalnych, związek pozostanie martwy, a miasto wpisało się na listę, bo tak wypadało. Uważam więc, że na lutowej sesji Rady Miejskiej powinniśmy zastanowić się i przedyskutować, co dalej - stwierdził wiceprezydent Olszówka.

Co planują zrobić?
Górnośląski Związek Metropolitalny zamierza zająć się m.in. planowaniem rozwoju oraz wydawaniem zaleceń, dotyczących miejscowych planów zagospodarowanie przestrzennego. Będzie też pozyskiwał fundusze ze źródeł krajowych i zagranicznych na realizację wspólnych inwestycji i inne potrzeby miast członkowskich GZM. Planuje też zarządzanie niektórymi drogami, w tym Drogową Trasą Średnicową, a także sprawowanie nadzoru właścicielskiego nad przedsiębiorstwami użyteczności publicznej realizującymi zadania własne samorządów tworzących GZM, po ich przejęciu. W pierwszej kolejności mają być przejęte Tramwaje Śląskie SA.

Piotr Sobierajski - NaszeMiasto.pl

Supermiasto Śląsk: Powstaje projekt ustawy
dziś

2,2 miliona mieszkańców, budżet roczny na poziomie 14 miliardów złotych i powierzchnię porównywalną z Londynem może mieć już w niedługim czasie największy obszar miejski w naszym kraju. Grupa wybitnych autorytetów samorządowych i naukowych województwa śląskiego rozpoczęła prace nad projektem ustawy o ustroju aglomeracji śląskiej. Z 17 miast od Dąbrowy Górniczej po Gliwice ma docelowo powstać wielki organizm administracyjny, który będzie większy od Warszawy.


- To świetny pomysł, któremu w najbliższych tygodniach zamierzam poświęcić masę pracy - mówi Tomasz Pietrzykowski, wojewoda śląski, lider zespołu roboczego.

Wspólny organizm miejski byłoby bardzo korzystny dla mieszkańców. Kupowana hurtowo woda, energia, ciepło na pewno byłyby tańsze. Tak jest na przykład w Niemczech w Zagłębiu Ruhry. Nowy podmiot zająłby się także m.in. organizacją komunikacji i utrzymaniem WPKiW.

Od dawna już dla większości mieszkańców aglomeracji górnośląskiej stało się jasne, że zarządzanie obszarem ponad 2-milionowego organizmu miejskiego, wymaga rozwiązań prawnych wykraczających poza współistnienie kilkunastu odrębnych i niezależnych od siebie miast, będących zarazem osobnymi gminami i najczęściej także - powiatami. Wielu mieszkańców aglomeracji mieszkając w jednym mieście, pracuje w drugim, do kina lub teatru jeździ do trzeciego, na zakupy do czwartego, na basen do piątego, do restauracji do szóstego, a na spacer - jeszcze do kolejnego.

W sposób dobitny uwidacznia to całą fikcyjność formalnej odrębności poszczególnych gmin. Wiele spraw wspólnych, takich jak chociażby sprawy komunikacji publicznej, planowania przestrzennego, kanalizacji i wodociągów, dróg - np. Drogowej Trasy Średnicowej, parków, lotniska etc. wymaga współpracy i wspólnego podejmowania decyzji, ponoszenia ciężarów i odpowiedzialności rzutujących także na sytuację nie tylko mieszkańców własnego miasta, ale także większości miast ościennych.

Są to na ogół problemy wspólne dla znacznej części obszaru aglomeracji, których skala nie sięga jednocześnie całego województwa - bo cóż wspólnego z problemami tramwajów śląskich, wodociągów w aglomeracji czy parku chorzowskiego, mają mieszkańcy Lublińca, Jastrzębia czy Żywca. Niedogodności traktowania miast aglomeracji śląskiej jako odrębnych jednostek i prowadzenia przez nie własnej, niezależnej i nieskoordynowanej polityki lokalnej ujawniają się niemal co krok.

Jednym z niedawnych przykładów może być chociażby niska ocena, jaką zyskała oferta stadionu chorzowskiego w trakcie przygotowań do złożenia przez Polskę oferty organizacji Mistrzostw Europy w piłce nożnej. W konfrontacji z Poznaniem, Wrocławiem czy Krakowem ocenie podlegała oferta noclegowa, kulturalna, komunikacyjna obiektów położonych w samym Chorzowie - propozycja była bowiem przedstawiona samodzielnie przez to miasto. Wynik nie był trudny do przewidzenia.

Innym przykładem mogą być ostatnie zawirowania wokół wystąpienia Bytomia z KZK GOP, a następnie, po kilku miesiącach - powrotu. Jeszcze innym przykładem może być forsowany przez samorząd Gliwic pomysł budowy, kosztem 53 mln euro, konkurencyjnej wobec "Spodka" hali widowiskowo-sportowej "Podium" - co wpisuje się raczej w politykę wewnętrznej konkurencji miast aglomeracji, a nie spójnej polityki aglomeracji śląskiej wobec innych metropolii w Polsce i Europie.

Przykłady te z całą ostrością obrazują trudności i małą skuteczność dotychczasowych form współpracy miast aglomeracji śląskiej. Podobne przeszkody napotkała inicjatywa samorządów śląskich powołania do życia Górnośląskiego Związku Metropolitalnego - dobrowolnego związku miast aglomeracji. Już na wstępie okazało się, że niezwykle trudno jest połączyć w taki sposób miasta działające na prawach powiatu oraz te, które mają status jedynie gmin.

Także pełna dobrowolność współpracy i jej ciągłe uzależnienie od doraźnych kalkulacji "opłacalności" uczestnictwa w poszczególnych przedsięwzięciach przez każdą z kilkunastu gmin nie wróży dobrze stabilności i efektywności tego rodzaju formy integracji miast. Choć więc problemy te były dostrzegane i dyskutowane już od wielu lat, wynika z nich dość oczywisty wniosek - konieczność opracowania i ustanowienia specyficznych rozwiązań prawnych i administracyjnych dostosowanych do specyfiki aglomeracji śląskiej - jak dotąd nie doczekał się realizacji.

Bardziej istotne niż to, dlaczego przez kilkanaście ostatnich lat nie udało się rozwiązać w sposób kompleksowy problemu tak fundamentalnego i zasadniczego dla rozwoju centrum regionu śląskiego jest to, że obecnie pojawiła się wreszcie realna szansa na przygotowanie i wprowadzenie w życie ustawy tworzącej solidne ramy prawne skutecznego współdziałania miast aglomeracji górnośląskiej dla skuteczniejszego prowadzenia spraw wspólnych mieszkańcom całej aglomeracji. Rozpoczęcie prac nad taką ustawą przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zapowiedział niedawno w Katowicach stojący na jego czele wicepremier Ludwik Dorn. Zaznaczył jednocześnie, że merytoryczna treść takiej ustawy powinna powstać w ścisłym współdziałaniu z przedstawicielami śląskich samorządów z uwzględnieniem szerokiej dyskusji publicznej środowisk lokalnych.

Wydaje się, że sprawa tak podstawowa, jak wynikający z takiej ustawy zakres i zasady współdziałania miast winien stać się przedmiotem debaty wszystkich zainteresowanych losami regionu środowisk. Rozwiązania, które mają służyć sprawniejszemu rozwiązywaniu problemów lokalnych nie powinny być wymyślane za biurkami urzędników w Warszawie, aby "na siłę" uszczęśliwić tych, których interesom mają służyć.

W naszym przekonaniu dopiero przebieg tego rodzaju dyskusji stanowi podstawę do przyjęcia rozwiązań dostosowanych do potrzeb i oczekiwań mieszkańców miast Górnego Śląska oraz odpowiadających "duchowi czasu" - to jest stopnia i skali integracji miast naszego regionu aprobowanych przez lokalne środowiska polityczne i samorządowe.

Jak można sądzić, rozwiązaniem minimalnym jest powołanie do życia mocą odpowiedniej ustawy obligatoryjnego związku miast aglomeracji górnośląskiej, kierowanego przez kilkuosobowy zarząd wyłoniony przez prezydentów miast członkowskich i mający obowiązek działań w interesie wspólnym mieszkańców całej aglomeracji, a nie partykularnym poszczególnych miast.

Wydaje się, że zarząd taki powinien składać się z osób spoza grona prezydentów miast członkowskich i osób wchodzących w skład poszczególnych rad i innych organów bądź instytucji komunalnych. Zarówno ewentualne granice takiego związku, jak i zakres kompetencji przekazanych przez miasta do wykonywania na poziomie wspólnym są sprawami otwartymi i wymagającymi poważnej dyskusji, podobnie jak nie mniej istotne kwestie wspólnej symboliki, nazewnictwa i promocji na zewnątrz. Czas, aby obszar ponad 2-milionowej aglomeracji, stanowiący największy organizm miejski w Polsce był traktowany jako jedna całość, a nie zbiór średniej wielkości miast, niekwalifikujących się nawet do tej samej ligi, co Kraków, Wrocław czy Poznań.

Nie jest to tylko sprawa słusznych i uzasadnionych ambicji mieszkańców miast Aglomeracji Śląskiej. Co znacznie ważniejsze, stawką jest skuteczne konkurowanie o realne miejsce na mapie regionów Polski i Europy, zdolność przyciągania inwestorów i turystów, pozyskiwania środków europejskich, sprawniejszego pokonywania wspólnie problemów nieznanych w większości innych województw. Jest to w końcu sprawa skuteczności w tworzenia atrakcyjnych warunków do życia, pracy, studiowania i wypoczynku w naszym regionie. Z Górnego Śląska co roku ubywa mieszkańców, którzy wybierają inne miasta i regiony lepiej radzące sobie z tworzeniem i rozwojem nowoczesnych obszarów metropolitalnych. Czas zatem goni.

Nadające się do wykorzystania wzorce istnieją chociażby w Niemczech (Regionalny Związek Ruhry, złożony z 14 gmin zamieszkałych łącznie przez niemal 6 mln mieszkańców), USA (Metropolitan Council w Minnesocie, koordynująca funkcjonowanie 7 hrabstw zamieszkałych przez prawie 3 mln mieszkańców) czy Francji (międzygminne wspólnoty aglomeracyjne i miejskie).

Także w Polsce tradycyjnie już funkcjonują przepisy wprowadzające szczególne, odrębne od ogólnych zasad samorządności terytorialnej, zasady administrowania obszarem Warszawy. Nie mniejsza specyfika i jeszcze większa liczba mieszkańców miast centrum Górnego Śląska z pewnością uzasadniają postulat uregulowania sposobu administrowania obszarem aglomeracji śląskiej drogą specjalnej ustawy, dostosowującej do lokalnych potrzeb ogólne zasady ustrojowe, wynikające z trójszczeblowego, gminno-powiatowo-wojewódzkiego podziału administracyjnego.

Wykorzystajmy przychylność rządu dla tej inicjatywy. Nie zmarnujmy tej szansy,bo kolejna może już być spóźniona.


Co z nazwą?

W tej chwili na obszarze, który ma zostać objęty ustawą, funkcjonuje Górnośląski Związek Metropolitalny. Pomysłodawcami jego utworzenia byli prezydenci Katowic - Piotr Uszok oraz Gliwic - Zygmunt Frankiewicz. W praktyce jednak jest to ciało martwe, które już na etapie prac studyjnych napotkało na wiele przeszkód. Prezydent Sosnowca - Kazimierz Górski upierał się na przykład przy nazwie Górnośląsko-Zagłębiowskiego Związku Metropolitalnego.

Nowy obszar administracyjny, aby być powszechnie kojarzonym w Unii Europejskiej, a także w całym świecie, musi mieć nazwę, która z jednej strony będzie łatwa do wypowiedzenia przez obcokrajowców, a z drugiej będzie budziła jednoznaczne skojarzenia. Dlatego w tej chwili dwie najpoważniejsze propozycje to Katowice(jak na przykład Port Lotniczy w Pyrzowicach) albo Silesia.


Jaka struktura?

Według wstępnych założeń, od 2007 do 2010 roku pracami aglomeracji kierowałby zarząd wyłoniony przez wszystkich 17 prezydentów miast. Pomysłem alternatywnym jest prezydencja przechodnia - co pół roku pracami zarządu kierowałby inny prezydent miasta.

Docelowo jednak, po utworzeniu kolejnego stopnia samorządu, w wyborach municypalnych w 2010 roku wybieralibyśmy bezpośrednio nadburmistrza aglomeracji i niewielką 20-25 osobową Radę Śląska i Zagłębia.

Siedzibą władz wcale nie muszą jednak być Katowice. Podobnie, jak ma to miejsce w Niemczech, w Zagłębiu Ruhry, może to być któreś z mniejszych miast - na przykład Świętochłowice czy Siemianowice, co zdecydowanie podniosłoby ich prestiż.


Czekamy na opinie

Dzisiejszą publikacją chcemy otworzyć dyskusję na temat przyszłości aglomeracji śląskiej. Pragniemy, aby na ten temat nie wypowiadali się jedynie politycy czy samorządowcy, ale przede wszystkim mieszkańcy 17 miast, których dotyczy ten pomysł. Dlatego od dzisiaj czekamy na opinie i sugestie naszych Czytelników. Prosimy o kontakt listowy, a także e-mailowy pod adresem w.pustulka@dz.com.pl
(wit) - Dziennik Zachodni

Śląsk jednym wielkim miastem

Przemysław Jedlecki
2006-12-08, ostatnia aktualizacja 2006-12-08 21:47

Siedemnaście miast ma stworzyć aglomerację śląską. Jak zapowiadają politycy PiS-u, uczestnictwo w niej będzie obowiązkowe. - Nie robimy tego przeciwko prezydentom - zastrzega jednak Krzysztof Mikuła, katowicki poseł tej partii.

Hasło do tworzenia aglomeracji śląskiej, w skład której weszłoby 17 miast - od Gliwic aż po Jaworzno - rzucił publicznie wicepremier i szef MSWiA Ludwik Dorn (PiS) podczas swojej listopadowej wizyty w Katowicach. Zapowiedział wtedy rozpoczęcie prac nad ustawą, która umożliwi połączenie miast w jeden związek. Przynależność do niego będzie obowiązkowa.

Jednym z twórców projektu tej ustawy będzie wojewoda Tomasz Pietrzykowski, z wykształcenia prawnik. Jego najbliższym współpracownikiem ma zostać również prawnik, poseł z Katowic - Krzysztof Mikuła (PiS).

- Nikomu nie będziemy niczego narzucać. Wszystko odbędzie się przy współpracy samorządów, a miasta nie utracą też swojej autonomii - zapewnia Mikuła.

Przekonuje, że aglomeracja to szansa dla śląskich miast. Wspólnie będzie można lepiej zarządzać np. wodociągami czy kanalizacją i zabiegać o unijne dotacje na inwestycje w regionie. - Chodzi też o to, by inwestycje były sensownie lokowane. Po co każde miasto ma budować oczyszczalnię ścieków, skoro jedna może obsłużyć kilka miast. Bez sensu, by każdy prezydent tworzył u siebie np. centrum targowe - mówi Mikuła i jako kolejny przykład podaje Drogową Trasę Średnicową.

- Teraz zajmuje się nią marszałek województwa, choć ta droga to przecież sprawa tylko centrum województwa, a nie Rybnika czy Podbeskidzia. Od takich rzeczy powinna być właśnie aglomeracja - mówi Mikuła.

Jego zdaniem musi się także skończyć konkurowanie między sobą poszczególnych miast. Za to cała aglomeracja powinna zmierzyć się z Warszawą czy Trójmiastem.

- Mieliśmy już przykład porażki, gdy działa się w pojedynkę. Chorzów i znajdujący się w nim Stadion Śląski aspirowały, by rozgrywać tu mecze EURO 2012. W efekcie porównano Chorzów z Krakowem czy Poznaniem. Inaczej by to wyglądało, gdy to była oferta aglomeracji - przekonuje poseł.

Nie ma jeszcze pewności, kto kierowałby aglomeracją: czy po kolei prezydenci miast, czy też może wspólny zarząd bądź wybierany przez przedstawicieli gmin przewodniczący.

- Jego pozycja w związku, który będzie obowiązkowy, może być za słaba - ostrzega jednak Zygmunt Frankiewicz, prezydent Gliwic, którego wojewoda już zaprosił do prac nad nową ustawą. Frankiewicz uważa, że władze aglomeracji w pierwszej kolejności powinny przejąć od miast zarządzanie komunikacją i planowanie przestrzenne łącznie z opracowaniem wspólnej strategii rozwoju. - Wolę stopniowe przekazywanie kompetencji aglomeracji i tylko za zgodą gmin - mówi Frankiewicz.

Zwolennikiem jednego wielkiego miasta jest również Piotr Uszok, prezydent Katowic. - Jeżeli chcemy się promować i ma być to skuteczne, to musimy występować jako całość, a nie pojedynczo - mówi.

Nie obawia się również tego, że zmniejszy się jego władza. - Będzie to dotyczyć nie tylko mnie, ale wszystkich prezydentów. To normalne - uważa. Nie ma też nic przeciwko temu, by aglomeracja nosiła nazwę "Katowice".

- Podobnie jest w przypadku kanadyjskiego Vancouver, przy czym miasto samo w sobie nie jest wielkie. Nazwę jednak będą musieli zaakceptować wszyscy - dodaje.

Wojewoda Tomasz Pietrzykowski wolałby nazwę Aglomeracja Śląska. Poseł Mikuła zapowiada, że projekt ustawy powinien być gotowy wiosną.

Supermiasto Śląsk – politycy są za, ale... samorządowcy milczą
dziś

Nasza akcja dotycząca utworzenia na bazie 17 gmin serca województwa śląskiego jednolitego organizmu miejskiego spotkała się z bardzo dużym odzewem społecznym. Czytelnicy, którzy wczoraj kontaktowali się z redakcją DZ, w zdecydowanej większości wspierają ten pomysł. Co jednak na to ci, od których zależy najwięcej - czyli najważniejsi urzędnicy i samorządowcy?

Wczoraj poinformowaliśmy, że wojewoda śląski Tomasz Pietrzykowski powołał specjalny zespół, który ma stworzyć założenia projektu specjalnej ustawy o ustroju aglomeracji śląskiej. Dotyczy to 17 gmin, na terenie których żyje 2,2 miliona mieszkańców: Gliwic, Knurowa, Zabrza, Bytomia, Rudy Śląskiej, Świętochłowic, Chorzowa, Piekar Śląskich, Siemianowic, Czeladzi, Katowic, Tychów, Mysłowic, Będzina, Sosnowca, Dąbrowy Górniczej oraz Jaworzna. Pierwsze reakcje polityków najważniejszych partii też są raczej przychylne pomysłowi.

- Tutaj podziały ideowe nie mają znaczenia - mówi Jan Rzymełka z Platformy Obywatelskiej. - My chcemy z tym projektem pójść jeszcze dalej: związek miast, jako kolejny szczebel samorządów, powinien zostać wpisany do konstytucji.

Także poseł Zbyszek Zaborowski, lider Sojuszu Lewicy Demokratycznej w woj. śląskim, zapewnia, że ta sprawa nie będzie przedmiotem targów:

- Już od dawna wszyscy o tym mówią, ale na razie wszystko kończyło się na etapie spekulacji. Chyba czas najwyższy zająć się konkretami w tej sprawie.

A Prawo i Sprawiedliwość. Tomasz Pietrzykowski, wojewoda namaszczony na to na stanowisko przez premiera Kaczyńskiego, też jest za.

Najwięcej jednak zależeć będzie od liderów śląskich samorządów. A ci na razie milczą...


Opinie internautów

• Jeśli ten pomysł wejdzie w życie, to Częstochowa spadnie z II ligi w województwie śląskim do trzeciej. Ślązacy trzymają się razem i robią co chcą, a o dawnym Częstochowskim nie pamięta już nikt. Precz z dominacją Ślązaków w tym województwie! Twórzcie sobie wielkie miasto, ale oddajcie nam województwo. (jasnogórzanin)

• To dobry pomysł, bo takie miasta jak Ruda Śląska, Świętochłowice czy Zabrze mogłyby wreszcie zyskać. Przez ostatnie lata rozwijał się u nas tylko Gliwice i Katowice, a reszta stała się prowincją. (alex)

• Ten pomysł nigdy w życiu się nie uda, bo tacy prezydenci jak Uszok, Kopel czy Frankiewicz mają na swoich stołkach zapewnione dożywocie i nigdy nie pozwolą sobie na odebranie nawet kawałka władzy. Dajcie sobie więc spokój z tym pomysłem. (realista)
(wit) - Dziennik Zachodni

Kwestia - dlaczego jedynie dyskusje nad miastem zagłębiowskim, a brak konkretnych działań? Były za PRL, a jak wiemy skończyły się na fazie projektów (a szkoda).

Prezydent Górski popierałby taką inicjatywę, czy woli GZM tylko nazwa mu nie odpowiada?

Co do obligatoryjności - niewielki Sławków zaprotestował przeciw umieszczaniu go w województwie małopolskim, wcześniej wywalczył niezależność po wcieleniu do Dąbrowy, a takie miasta jak Sosnowiec czy DG nie potrafią walczyć o swój status?

Wg mnie świetny pomysł (zjednoczenia Zagłębia pod wspólnym szyldem), pytanie - jakie jest rzeczywiste poparcie dla tego projektu? W DG mamy nowe władze, może prędzej nastąpi porozumienie a nie rywalizacja między głównymi miastami ZD?

Co do Jaworzna to szczerze mówiąc nie wiem, czy dałoby się namówić do takiej inicjatywy.

eśli ten projekt zostanie zrealizowany, Warszawa straci miano największego miasta w Polsce. 17 śląskich miejscowości ma zamiar się połączyć i stworzyć jedną wielkie miasto - Silesię - informuje "Dziennik".

Budżet: kilkanaście mld zł, liczba mieszkańców: grubo ponad dwa mln, obszar: dorównujący Londynowi. Tak wielka ma być Silesia. Miasto, w którego granicach znajdą się Katowice, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Gliwice i kilka mniejszych. Co im to da? Przede wszystkim ułatwi dostęp do kieszeni inwestorów ze świata, których łatwiej będzie przyciągnąć tak dużej aglomeracji niż np. niewielkim Tychom działającym w pojedynkę.

Czy projekt uda się przeprowadzić? - zastanawia się gazeta. Wygląda na to, że tak. Warunkiem jest przepchnięcie przez parlament ustawy metropolitalnej. Wiadomo już teraz, że ma poparcie posłów. Także na Śląsku za powstaniem Silesii są niemal wszyscy. Nawet kwestia nazwy już nie dzieli. Co prawda prezydent Katowic Piotr Uszok wolałby zostać przy nazwie swojego miasta dla całej aglomeracji, jednak krzywo patrzą na to samorządowcy i mieszkańcy pozostałych miejscowości. A Silesia jednoznaczne określa położenie i jest łatwa do wypromowania w UE. - Myślę, że byłaby do przyjęcia zarówno dla gliwiczanina, jak i mieszkańca Sosnowca - mówi prezydent Jaworzna Paweł Silbert.
czytaj dalej


Samorządowcy zapewniają, że mieszkańcy supermiasta nie odczują żadnych problemów związanych z połączeniem. Nie będą musieli nawet wymieniać dokumentów, bo oficjalne adresy pozostaną takie same. Wszystkie gminy wejdą bowiem w skład Silesii jako związku metropolitalnego, ale dla wygody mieszkańców zachowają dawne nazwy. A poza tym, jak zapewniają projektodawcy, załatwianie spraw urzędowych stanie się prostsze.

"Uzyskanie dokumentów, zaświadczeń i pozwoleń odbywałoby się w najbliższym urzędzie" - wyjaśnia "Dziennikowi" wojewoda śląski Tomasz Pietrzykowski. Teraz mieszkaniec Katowic musi fatygować się do magistratu, który ma czasem dalej niż urząd miasta Chorzowa. Wynika to ze sztucznych podziałów: zdarza się, że sąsiedzi z jednej ulicy mieszkają w różnych miastach, bo granica biegnie środkiem jezdni.

To ma być największa metropolia w Polsce
2006-12-11 03:26 Aktualizacja: 2006-12-11 12:55

17 śląskich miast chce się połączyć w Silesię

Jeśli ten projekt zostanie zrealizowany, Warszawa straci miano największego miasta w Polsce. Siedemnaście śląskich miejscowości ma zamiar się połączyć i stworzyć jedną wielkie miasto - Silesię - informuje DZIENNIK.

Budżet: kilkanaście miliardów złotych, liczba mieszkańców: grubo ponad dwa miliony, obszar: dorównujący Londynowi. Tak wielka ma być Silesia. Miasto, w którego granicach znajdą się Katowice, Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Gliwice i kilka mniejszych. Co im to da? Przede wszystkim ułatwi dostęp do kieszeni inwestorów ze świata, których łatwiej będzie przyciągnąć tak dużej aglomeracji niż np. niewielkim Tychom działającym w pojedynkę.

Czy projekt uda się przeprowadzić? Wygląda na to, że tak. Warunkiem jest przepchnięcie przez parlament ustawy metropolitalnej. Wiadomo już teraz, że ma poparcie posłów. Także na Śląsku za powstaniem Silesii są niemal wszyscy. Nawet kwestia nazwy już nie dzieli. Co prawda prezydent Katowic Piotr Uszok wolałby zostać przy nazwie swojego miasta dla całej aglomeracji, jednak krzywo patrzą na to samorządowcy i mieszkańcy pozostałych miejscowości. A Silesia jednoznaczne określa położenie i jest łatwa do wypromowania w Unii Europejskiej. "Myślę, że byłaby do przyjęcia zarówno dla gliwiczanina, jak i mieszkańca Sosnowca" – mówi Paweł Silbert, prezydent Jaworzna.

Samorządowcy zapewniają, że mieszkańcy supermiasta nie odczują żadnych problemów związanych z połączeniem. Nie będą musieli nawet wymieniać dokumentów, bo oficjalne adresy pozostaną takie same. Wszystkie gminy wejdą bowiem w skład Silesii jako związku metropolitalnego, ale dla wygody mieszkańców zachowają dawne nazwy. A poza tym, jak zapewniają projektodawcy, załatwianie spraw urzędowych stanie się prostsze.

"Uzyskanie dokumentów, zaświadczeń i pozwoleń odbywałoby się w najbliższym urzędzie" - wyjaśnia wojewoda śląski Tomasz Pietrzykowski. Teraz mieszkaniec Katowic musi fatygować się do magistratu, który ma czasem dalej niż urząd miasta Chorzowa. Wynika to ze sztucznych podziałów: zdarza się, że sąsiedzi z jednej ulicy mieszkają w różnych miastach, bo granica biegnie środkiem jezdni. Na przykład Osiedle Tysiąclecia podzielone jest na część katowicką i chorzowską. Będą też inne korzyści: mieszkańcy przejadą całą aglomerację tramwajem lub autobusem na jednym bilecie.

Taksówkarz Krzysztof Żarek cieszy się, że dzięki połączeniu skończy się budowanie dróg "w krzaki”. "Od kilkunastu lat nie da się dojechać czterema pasami do Mysłowic. Droga utknęła za Katowicami w polu. Kończy się szlabanem z zakazem ruchu" - przypomina. Teraz się to zmieni, bo pieniądze na inwestycje drogowe pójdą ze wspólnej kasy, a nie 17 różnych.

Śląscy samorządowcy liczą, że łatwiej im będzie też rywalizować z innymi miastami o organizację imprez dużej rangi. Przykład: w tym roku Chorzów przegrał wyścig o organizację Euro 2012. Przedstawiciele UEFA dostrzegli w mieście tylko stadion. A gdzie reszta obiektów koniecznych na przyjęcie setek tysięcy kibiców? Nie zwrócili uwagi na hotele w Sosnowcu czy Katowicach. "Uznali, że to oddzielne miasta. Nie byłoby tego problemu, gdyby już wtedy istniała Silesia" - dodaje wojewoda Pietrzykowski.

Z pomysłu połączenia 17 gmin w jeden organizm miejski cieszy się większość Ślązaków. "Trudno będzie znaleźć kogoś na Śląsku, kto chciałby torpedować ten projekt. Mimo to obawiam się, że będą z tym kłopoty, ale nie u nas, tylko w Warszawie. Stolica nie chce konkurencji. Kiedy zorientuje się, o co chodzi, skończą się nasze marzenia" - mówi Krzysztof Kurek, mieszkaniec Katowic

Jednak niezadowolonych nie trzeba szukać aż w Warszawie. Zdarzają się znacznie bliżej - w Zagłębiu, które od zawsze toczy spór ze Śląskiem. "Boję się, że Katowice staną się centrum tego supermiasta. Zawłaszczą dla siebie większość korzyści. Nigdy nie byłem Ślązakiem i nie chcę nim być na siłę" - zastrzega Paweł z Sosnowca.