Niech sejm nie majstruje przy aglomeracji - rozmowa z Tomaszem Pietrzykowskim, wojewodą śląskim
Rozmawiał Przemysław Jedlecki

Po to nagłośniłem sprawę ustawy o aglomeracji, by uniknąć wrażenia, że coś jest przygotowywane "pod stołem" - przekonuje wojewoda

Przemysław Jedlecki: Od tygodnia głośno jest o pomyśle powołania Aglomeracji Śląskiej. Niektórzy samorządowcy przypominają jednak, że przecież miasta regionu już tworzą Górnośląski Związek Metropolitalny i pytają, dlaczego teraz rząd ma się w to wtrącać?

Tomasz Pietrzykowski: Doświadczenia związane z tworzeniem GZM-u są dla mnie podstawowym dowodem, że zmiany ustawowe są konieczne. Dobrze, że związek powstał, ale by skutecznie rozwiązywać problemy regionu, formuła zwykłego związku komunalnego jest za słaba. Ustawa o aglomeracji to zmieni, bo dzisiejsze przepisy nie są dostosowane, by taki związek efektywnie funkcjonował.

Może tak naprawdę chodzi tylko o to, by "przymusić" samorządy do współpracy?

- Byłoby tak, gdyby miasta nie chciały ze sobą współpracować. Tu chodzi o ustabilizowanie tej współpracy i zagwarantowanie, że będą realizowane długofalowe projekty. Jeżeli gminy mogłyby w każdej chwili z takiej aglomeracji wystąpić, to trudno byłoby je przekonać, by ryzykowały poważniejsze zaangażowanie we współpracę. Dlatego aglomeracja powinna być związkiem istniejącym z mocy ustawy.

Samorządowcy boją się, że choć projekt ustawy zostanie z nimi przedyskutowany, to Sejm i tak zrobi z nim, co uzna za stosowne. Mówiąc wprost, boją się, że aglomeracja zostanie im uszyta w Warszawie.

- Po to postanowiłem nagłośnić sprawę ustawy aglomeracyjnej, by uniknąć wrażenia, że coś jest przygotowywane "pod stołem". Kształt ustawy chciałbym konsultować z prezydentami i korzystać z rozwiązań już sprawdzonych podczas tworzenia GZM-u czy KZK GOP. Nikogo nie chcemy uszczęśliwiać na siłę.

Ale w Sejmie można przegłosować wszystko.

- Ważne, aby regionalni liderzy polityczni z PiS-u i PO przypilnowali w Sejmie tej ustawy. By nie pojawiły się mniej lub bardziej spontaniczne inicjatywy posłów, zwłaszcza z innych regionów, które mogłyby aglomeracji zaszkodzić. Istotną rolę, aby tego dopilnować, odgrywa tu także nasza lokalna opinia publiczna.

Witam serdecznie!

Pytanie zadane przez Was dotyczące tzw. „supermiasta” bądź „aglomeracji śląskiej” jest obecnie rozpatrywane tylko w sferze ogólnych rozważań. Temat żyje w mediach jednak brakuje spotkań przedstawicieli samorządów poszczególnych miast, które ewentualnie miałyby się znaleźć w tym związku. Idea jest ciekawa i warto się pochylić nad tym pomysłem.
Bez wątpienia proponowane, jak na razie wstępnie, rozwiązania mogłyby przynieść wymierne korzyści dla naszego regionu; w tym oczywiście dla Dąbrowy Górniczej. Jednak brak konkretów oraz sprecyzowanego podziału kompetencji organów przyszłego „supermiasta” czyni sprawę bardzo ogólną a wszelkie rozważania sprowadza do poziomu hipotez. Niemniej uważam, że Dąbrowa będzie się rozwijać niezależnie czy w takim tworze będzie uczestniczyła czy nie, ponieważ jest jednym z niewielu miast, które są „otwarte” terytorialnie i ilość terenów inwestycyjnych jest dużo większa od Katowic, Chorzowa, Bytomia.

Tworzenie takiego związku ma tylko wtedy sens, gdy cały region wchodzi w jego ramy. Tak więc propozycja budowy osobnych wspólnot ( śląskiej i zagłębiowskiej) raczej nie wchodzi
w rachubę.

Większość Waszych pytań odnosi się do tożsamości Zagłębia i ewentualnych zagrożeń płynących z uczestnictwa Dąbrowy Górniczej w projekcie „supermiasto”. Zwróćcie jednak uwagę, że Zagłębie cały czas jest w województwie pod nazwą „śląskie” i nikt do tej pory Nas nie hamował w działaniach ani też Zagłębiacy nie stali się ślązakami.

Mając na względzie spójność terytorialną regionu, istniejące powiązania społeczne
i gospodarcze uważam, że tylko wspólne działania kilkunastu samorządów przełożą się na dynamiczny rozwój i uczestnictwo w projektach ( np. infrastrukturalnych) realizowanych na szeroką skalę.
Obawy o marginalizację Zagłębie rozwieją przyjęte rozwiązania, które określą naszą rolę i miejsce w proponowanym związku. Władze Dąbrowy będą zabiegać, aby nie powstała żadna dysproporcja między subregionami województwa.

W momencie podejmowania kluczowych decyzji co do kształtu i zasad funkcjonowania „supermiasta” dołożymy wszelkich starań abyśmy mieli odpowiedni wpływ na wszelkie decyzje zapadające w tym gremium. Gdy regulacje prawne pozwolą nam na współodpowiedzialność za wszelkie kluczowe działania proponowanej wspólnoty wówczas znikną obawy o to, że ucierpimy jako beneficjenci realizowanych przedsięwzięć i inwestycji (np. poruszona przez Was sprawa budowy DTŚ czy rozbudowa Euroterminalu).

Zbigniew Podraza
Prezydent Dąbrowy Górniczej

Witam serdecznie
Koncepcja stworzenia aglomeracji śląskiej jest bardzo dobrą ideą. Rozwój lokalny i regionalny znajduje się dziś pod dużym wpływem globalizacji różnych procesów społecznych gospodarczych oraz wielkiej konkurencji. Sprostanie jej jest dziś wyznacznikiem sukcesu w polityce rozwoju lokalnego i regionalnego. Samorządy terytorialne muszą ustosunkować się do tej sytuacji. Dlatego aby móc konkurować o duże środki z Unii Europejskiej, finansować wielkie inwestycje potrzebne wielu miastom, rozwiązywać problemy regionalne oraz stać się dużym partnerem do rozmów z przedsiębiorcami i innymi partnerami w naszej sytuacji wielu miast i gmin, potrzebna jest bardzo silna współpraca, wsparta odpowiednimi mechanizmami finansowymi i administracyjnymi. Już wcześniej miasta naszego regionu podpisały umowę powołującą Górnośląski Związek Metropolitalny, więc jest to pewna kontynuacja tej idei.
Myślę, że zarówno Dąbrowa Górnicza, czy Świętochłowice będą traktowane na równi z Katowicami czy Gliwicami. Najważniejsze w takim związku jest partnerstwo i to taki model, który uwzględnia ryzyko finansowe wszystkich uczestników, oparty na zaufaniu, odpowiedzialności oraz odpowiedniej elastyczności partnerów całego układu. Żeby żaden z partnerów nie był marginalizowany jest konieczność opracowania i ustanowienia odpowiednich rozwiązań prawnych i administracyjnych. Związek musi być kierowany tak aby podejmowane działania były wspólnym interesem mieszkańców całej aglomeracji, a nie partykularnym poszczególnych miast. Wiadomo, że jest to trudne, ale nie niemożliwe.
Prezydenci wszystkich miast są doświadczonymi samorządowcami więc z pewnością poradzą sobie z określeniem zasad współpracy. Rozwiązanie tak ważnej kwestii nie może być jedynie przedmiotem obrad na szczeblu rządowym. Przy opracowywaniu ustawy metropolitalnej niezbędnym jest zachowanie trybu konsultacji społecznych, nie może zabraknąć tu akceptacji samych zainteresowanych mieszkańców. Tu ważna rola dla samorządów, aby przekonać mieszkańców do idei supermiasta. Istniejące podziały między Śląskiem i Zagłębiem zacierają się. Studiujemy na tych samych uczelniach, jeździmy do tych samych teatrów, kin, sklepy wielkopowierzchniowe lokowane są na granicy miast, mieszkamy w Zagłębiu, pracujemy na Śląsku… Mamy jedną komunikację, wspólne drogi, tożsame problemy. Trzeba również pomyśleć o dobrej nazwie, żeby kojarzyła się tak samo Ślązakom i Zagłębiakom. Oczywiście nie wolno zapominać o korzeniach, własnej tradycji czy kulturze, ale ważne abyśmy, nie byli pomijani w skali całego kraju. Trzeba zrobić wszystko, aby młodych ludzi zatrzymać tutaj, w naszym regionie, aby najlepsi absolwenci nie zasilali kadr Warszawy czy Krakowa, czy Poznania, aby mogli się tu rozwijać pracować i wypoczywać.
Tworzenie dwóch oddzielnych aglomeracji Zagłębia z Jaworznem i Śląska tylko osłabi jeden i drugi związek i przyczynić się może do dalszych niepotrzebnych podziałów. Trzeba zachowując swoją tożsamość kierować się wspólnym interesem. Wszystko zależy od dobrej ustawy i porozumienia wszystkich zainteresowanych miast. Na razie, jak podkreślają samorządowcy jest to kwestia odległego czasu. Musimy poczekać na szczegóły projektu i wtedy rozpocząć poważne dyskusje i konsultacje.
Agnieszka Pasternak
Przewodnicząca Rady Miejskiej

Katowice siedzibą nowej grupy energetycznej
Tomasz Głogowski
2006-12-19, ostatnia aktualizacja 2006-12-19 21:19
Nie Kraków ani Wrocław, ale Katowice będą siedzibą Energetyki Południe, silnej grupy energetycznej, w skład której wejdzie m.in. Południowy Koncern Energetyczny. Grupa może już 2008 roku zadebiutować na giełdzie, a wtedy pracownicy PKE będą mogli sprzedać 15 proc. swoich akcji.
Nieformalna walka o to, gdzie będzie siedziba Energetyki Południe - w skład której wejdą Południowy Koncern Energetyczny, Enion, Elektrownia Stalowa Wola i wrocławska EnergiaPro - trwała od kilku miesięcy. We wtorek Jan Kurp, prezes PKE, oficjalnie potwierdził, że wygrały Katowice. Kilka dni temu zarejestrowano tu spółkę, do której trafią akcje wszystkich firm.

Supermiasto Śląsk: Nie przenoście nam ustawy do Warszawy
dziś

Wojewoda Tomasz Pietrzykowski zwołał posiedzenie specjalnej grupy roboczej, która ma zająć się opracowaniem założeń projektu ustawy dotyczącej ustroju aglomeracji śląskiej.

Rozmowa z profesor Ireną Lipowicz, jedną z autorek polskiej reformy samorządowej

Dziennik Zachodni: Czy podoba się pani pomysł utworzenia z 17 największych miast Śląska i Zagłębia jednego organizmu?

Irena Lipowicz: Już 8 lat temu próbowałam zainteresować tym pomysłem tutejszych prezydentów i skontaktować ich z autorami podobnego rozwiązania w Zagłębiu Ruhry. Istnieją nawet symulacje pokazujące, że taki organizm administracyjny byłby piątym co do wielkości w Unii Europejskiej. Wówczas weszlibyśmy na o wiele szerszą ścieżkę rozwoju, pozwalającą na pozyskiwanie ogromnych pieniędzy pomocowych. Wszystko zależy od przyjętych rozwiązań. Jeśli coś zepsujemy na tym etapie, może dojść do katastrofy.

DZ: Co pani ma na myśli?

IL: Przeraziły mnie w tej sprawie oświadczenia wojewody. Powiedział on, że do marca przyszłego roku przygotowujemy założenia specjalnej ustawy - a potem całość oddajemy do MSWiA, czy Rządowego Centrum Legislacyjnego i tam powstanie już szczegółowy projekt. Rzecz tymczasem jest tak delikatna i tak trudna, że nie można oddać jej w ręce Warszawy. Jeśli 300 kilometrów stąd decydować się będzie ustrój aglomeracji, to boję się, że pomysł spali na panewce.

DZ: Co pani proponuje?

IL: Zacznijmy wreszcie doceniać samych siebie. Zapewniam, że Śląsk ma wystarczający potencjał intelektualny, aby taki projekt wstępny ustawy przygotować własnymi siłami. Na Wydziale Prawa mamy 5 profesorów prawa administracyjnego, mamy wybitnych specjalistów od finansów samorządowych w Akademii Ekonomicznej, na Politechnice Śląskiej mamy specjalistów od zagadnień infrastruktury - dlaczego więc oddawać nasz los w ręce Warszawy?

DZ: Kto miałby zająć się organizacją przedsięwzięcia?

IL: Mamy, w postaci Sejmiku, parlament regionalny. Reprezentuje nas też 56 posłów, 13 senatorów, wiele autorytetów regionalnych - wszyscy ci ludzie powinni się w to włączyć. Najpierw powinniśmy zwołać dużą konferencję pod roboczym hasłem: "nowy ustrój dla Śląska", omówić wszystkie tezy, a dopiero potem zająć się szczegółami. Pamiętajmy bowiem wszyscy, że wprowadzenie nowego ustroju dla Warszawy zakończyło się prawie katastrofą. Związek komunalny okazał się niewydolny. Obecny ustrój ma też swoje wady, rozwija się centrum miasta, a reszta kuleje. Zróbmy co w naszej mocy, aby to nie powtórzyło się u nas.
Witold Pustułka - Dziennik Zachodni

W Gliwicach powstanie największa w Polsce hala widowiskowo-sportowa
dziś

Widownia będzie mieścić 15 tys. ludzi. Do tego zaplecze treningowe dla sportowców. I baza hotelowa. Całą przestrzeń będzie można podzielić na oddzielne sektory poprzez spuszczenie specjalnych kurtyn. Tak wygląda wstępny projekt Centrum Widowiskowo-Sportowego Podium w Gliwicach, które ma powstać na terenie zdewastowanego Stadionu XX-lecia.

Odkąd marszałkiem województwa śląskiego został Janusz Moszyński, były wiceprezydent Gliwic, Podium stało się priorytetem. To kluczowy projekt województwa, obok Drogowej Trasy Średnicowej i gmachu Muzeum Śląskiego. Według urzędników, Podium byłoby dobrym zaczątkiem do utworzenia z 17 śląskich miast jednego organizmu.

- Jeżeli w przyszłości, w co wierzę, powstanie jeden wspólnie zarządzany organizm 17 miast, to wówczas każda tego typu inwestycja stanowić będzie część jego oferty - twierdzi Janusz Moszyński.

Plany wybudowania Podium w Gliwicach spotykają się jednak z krytyką. Kręcą nosem przedstawiciele katowickiego Spodka, którzy wiedzą, że nowa hala w aglomeracji może oznaczać dla nich chude lata.

Sceptycznie o gliwickiej hali wypowiada się też wojewoda śląski Tomasz Pietrzykowski, dla którego Podium - odwrotnie niż dla marszałka Moszyńskiego - jest dowodem na egoizm poszczególnych miast.

- To wpisuje się w politykę wewnętrznej konkurencji miast, a nie spójnej polityki aglomeracji - twierdzi Pietrzykowski.

Podium ma kosztować 212 mln zł. 46 mln zł ma zapewnić budżet Gliwic. Lwią część całej sumy zagwarantuje Unia Europejska. Ukończenie inwestycji - 2010 r.


Jest już gotowa wstępna koncepcja wybudowania na terenach stadionu XX-lecia w Gliwicach, między ul. Akademicką i Kujawską (działka ma ponad 9 ha) Centrum Widowiskowo-Sportowego Podium. Pomysł został już dopisany przez Janusza Moszyńskiego, marszałka województwa śląskiego, do kluczowych projektów województwa.

Autorem tej wstępnej koncepcji jest gliwicki architekt Grzegorz Sowiński, który wcześniej zaprojektował m.in. halę sportową w Pyskowicach, Plac Krakowski w Gliwicach oraz - jeszcze na etapie realizacji - basen olimpijski na kąpielisku leśnym w Gliwicach i halę sportową w Knurowie.

To obiekt podobny do realizowanych właśnie hal w Gdańsku i Krakowie. Gliwickie Podium ma też wzorce europejskie. Podobne budowle powstały w Budapeszcie i Helsinkach - mówi Grzegorz Sowiński.

Nie wiadomo, czy gliwicki architekt będzie odpowiadał za ostateczną wizję Podium.

- Nie wiem, czy będę startował w przetargu na przygotowanie już końcowej koncepcji. To zależy od tego, jakie będą wymagania - twierdzi Sowiński.

Budowa nowoczesnej hali na terenie stadionu XX-lecia ma najpóźniej w lutym być wpisana w wieloletni plan inwestycyjny na lata 2007-2010 w Gliwicach. Tutejsi urzędnicy nie mają wątpliwości, że jest to strzał w dziesiątkę.

- Wstępna wizja zakłada także wybudowanie w sąsiedztwie hali bazy hotelowej. To ma być centrum widowiskowe z prawdziwego zdarzenia. Podium wcale nie musi być konkurencją dla katowickiego Spodka. Przecież w obu halach mogą odbywać się równolegle imprezy. Można też połączyć siły i razem organizować np. sportowe zawody - przekonuje Katarzyna Kobierska, zastępca naczelnika biura rozwoju miasta UM Gliwice.

W katowickim Spodku nieco inaczej oceniają cała sytuację. Dla nich gliwickie Podium to po prostu zagrożenie.

- Z jednej strony, to dobrze, że będzie większa konkurencja. Ale nie ukrywam, że pomysł wybudowania w Gliwicach nowoczesnej hali widowiskowo-sportowej nas trochę martwi. Nie będzie to dla nas łatwe - przyznaje Marek Blaszkowski, prezes Przedsiębiorstwa Widowiskowo-Sportowego Spodek Sp. z o.o.

Katowicka hala już teraz ma spore kłopoty. Tajemnicą poliszynela jest to, że Spodek jest cały pokryty azbestem. I chociaż mówi się o modernizacji słynnego talerza (do końca 2009 r.), to trudno sądzić, że gruntowny remont załatwi sprawę. Azbest, jako odpad niebezpieczny - zgodnie z unijnymi normami - musi być odpowiednio demontowany, transportowany i utylizowany. Do tego trzeba fachowców, którzy się cenią. Obecnie za usunięcie metra kwadratowego azbestu trzeba zapłacić ok. 400 zł. Przeprowadzenie takiej operacji na całej powierzchni hali mogłoby więc przekroczyć koszt wybudowania tej istniejącej od maja 1971 r. hali!

Dla inicjatorów powstania w Gliwicach nowej hali wcale nie musi oznaczać końca Spodka. A wręcz odwrotnie... - Mówiąc o katowickim Spodku i przyszłej hali widowiskowo-sportowej Podium w Gliwicach należy bardziej myśleć w kategoriach funkcjonowania w perspektywie całej Aglomeracji Górnośląskiej. Obecnie inwestorzy postrzegają ją bardziej jako jeden atrakcyjny obszar, a nie poszczególne miasta w jego granicach. Istnienie obu hal wzmocni siłę przyciągania aglomeracji - uważa Janusz Moszyński, marszałek województwa śląskiego.

Decydująca będzie opinia Komisji Europejskiej. Jej przychylność oznacza strumień gotówki na budowę Podium. Wiadomo już, że brakującą część (46 mln) chce wyłożyć gliwicki samorząd.


Pierwszy sprawdzian

Wygląda na to, że do końca świata będziemy skazani na masowe imprezy w katowickim Spodku, bo już zbierają siły przeciwnicy wybudowania nowoczesnej, konkurencyjnej hali Podium w Gliwicach. Na razie zwarli się w słownym pojedynku wojewoda i marszałek województwa, co nie wróży dobrze ani nowej hali, ani projektowi utworzenia megamiasta Śląsk. No bo jeśli któryś się obrazi, to koniec świata.

Jeśli są chęci, pieniądze i rozsądne koncepcje, to nowa hala powinna powstać. Właśnie ze względów konkurencyjnych. Może wreszcie Spodek się unowocześni i zdejmie z siebie warstwę azbestu. Hipermarket nie powinien blokować powstania nowego hipermarketu, bo decyduje wolny rynek. Nie cierpimy na nadmiar hal widowiskowych i fantastycznych imprez na dużą skalę, więc politycy - wara od ciekawych pomysłów. Nasza metropolia powinna mieć jak najwięcej hal, kinopleksów, hoteli, stadionów. I cały region powinien Gliwicom pomóc. To będzie pierwszy sprawdzian solidarności miast.
Michał Tabaka, Stanisław Bubin - Dziennik Zachodni

a jaka jest wasza opinia by nowe miasto nazywało sie neutralnie jak np:

- AGLOMERACJA GOP

- METROPOLIS

pytam tych co są na tak

Burmistrz chce do Aglomeracji Śląskiej
Przemysław Jedlecki
2006-12-18, ostatnia aktualizacja 2006-12-18 19:27
Politycy zapowiadają utworzenie Aglomeracji Śląskiej z 17 miast regionu. Za burtą mogą zostać Radzionków i Tarnowskie Góry. Burmistrzowie obydwu miast mówią, że nie pogodzą się z tym i chcą uczestniczyć w tworzeniu aglomeracji
Politycy związani z PiS-em zapowiedzieli niedawno, że do Sejmu trafi projekt ustawy w sprawie Aglomeracji Śląskiej. W jej skład miałoby wejść 17 miast od Knurowa aż po Jaworzno. W sumie aglomeracja miałaby zatem ponad 2 mln mieszkańców, czyli znacznie więcej niż np. Warszawa. Większość samorządowców, z którymi rozmawialiśmy o tym pomyśle, popiera go. Przekonują bowiem, że połączone siły miast sprawią, że Śląskowi będzie o wiele łatwiej zdobywać unijne fundusze i zabiegać o nowych inwestorów.

Tymczasem w proponowanym składzie aglomeracji zabrakło Radzionkowa i Tarnowskich Gór. Gabriel Tobor, burmistrz Radzionkowa, uważa, że obydwa miasta muszą się w niej znaleźć.

- Jeżeli będziemy w środku, to będziemy mieli większe szanse na rozwój - uważa Tobor.

Podobnie sądzi Arkadiusz Czech, burmistrz Tarnowskich Gór. - Bez nas aglomeracja pomiędzy Gliwicami a Piekarami Śląskimi będzie miała dziurę. Nie chcemy być miastem gdzieś na skraju. A poza tym, zarówno Radzionków jak i Tarnowskie Góry zawsze były na Śląsku - mówi Czech.

Poseł PiS-u Krzysztof Mikuła, jeden z pomysłodawców ustawy aglomeracyjnej, uspokaja burmistrzów. - Nie ma problemu, by w aglomeracji było więcej niż 17 miast. To wszystko jest do dyskusji. Cieszę, że coraz więcej gmin chce uczestniczyć w tym przedsięwzięciu - powiedział nam poseł.

GAZETA.PL

Zagłębie chce tworzyć aglomerację
Przemysław Jedlecki2007-01-15, ostatnia aktualizacja 2007-01-15 20:48
Samorządowcy z Zagłębia zaproponowali, żeby wojewoda zaprosił ich do prac nad ustawą aglomeracyjną. - Nie chcemy, by zamknięto nam usta gotową ustawą - mówi Zbigniew Podraza, prezydent Dąbrowy Górniczej.
Pomysł utworzenia Aglomeracji Śląskiej rzucili w zeszłym roku politycy związani z PiS-em. Wojewoda Tomasz Pietrzykowski i poseł Krzysztof Mikuła, jej główni orędownicy, już rozpoczęli prace na stworzeniem odpowiedniej ustawy. Aglomerację ma tworzyć 17 miast ze Śląska i Zagłębia, a udział w niej ma być obowiązkowy.


Wczoraj 12 samorządowców napisało w tej sprawie list do wojewody. Wśród nich są m.in. prezydenci Będzina, Dąbrowy Górniczej i Sosnowca. Chcą, by wojewoda zaprosił ich przedstawicieli do prac nad projektem ustawy. Dziś w zespole, który utworzył wojewoda, nie ma żadnego samorządowca z Zagłębia. Są za to Ślązacy: prezydent Zygmunt Frankiewicz z Gliwic i Piotr Uszok z Katowic. - Nie chcemy, by zamknięto nam usta gotową ustawą - mówi Zbigniew Podraza, prezydent Dąbrowy Górniczej.

Wtórował mu Grzegorz Dolniak, poseł PO z Zagłębia. - Niech ustawę napiszą włodarze miast i gmin. Źle się skończy, jeśli powstanie ona pod dyktando polityczne - uważa.

Również przyszła nazwa aglomeracji budzi w Zagłębiu emocje. Do tej pory mówiło się o niej m.in.: Silesia, Aglomeracja Śląska, Aglomeracja Katowicka. - Aglomeracja Śląsko-Zagłębiowska to odpowiednia nazwa - uważa Kazimierz Górski, prezydent Sosnowca, choć od razu zaznaczył, że niekoniecznie musi być tak, jak on chce. Podkreślił za to, że aglomeracja powinna powstać. - Nie dajmy sobie wmówić, że ciągle jest jakiś konflikt między Śląskiem i Zagłębiem. Nie dzielmy już więcej sztucznie regionu - dodał.

Przy okazji wypomniał jednak prezydentowi Uszokowi, że wspiera organizację targów górniczych w swoim mieście, mimo że takie same mają się odbyć w Sosnowcu. - To właśnie jedna z naleciałości dzielenia Śląska i Zagłębia - stwierdził Górski.

Wojewoda Pietrzykowski uważa, że nie ma formalnych przeszkód, by do zespołu wszedł ktoś z Zagłębia. - Tylko że to będzie jego sztuczne pompowanie. Jest dwóch prezydentów, którzy byli najbardziej zaangażowani w tworzenie Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, i to oni reprezentują samorządy. Nie widzę potrzeby wprowadzenia reprezentacji terytorialnej, bo ja nie dzielę przyszłej aglomeracji na Śląsk i Zagłębie - mówi Pietrzykowski.

Również przyszła nazwa aglomeracji budzi w Zagłębiu emocje. Do tej pory mówiło się o niej m.in.: Silesia, Aglomeracja Śląska, Aglomeracja Katowicka. - Aglomeracja Śląsko-Zagłębiowska to odpowiednia nazwa - uważa Kazimierz Górski, prezydent Sosnowca, choć od razu zaznaczył, że niekoniecznie musi być tak, jak on chce.

Czy PiS chce zawłaszczyć śląską ustawę aglomeracyjną?
dziś

14 liderów zagłębiowskich samorządów poparło wczoraj ideę utworzenia nowego spójnego organizmu administracyjnego - tzw. aglomeracji śląskiej. Tamtejsi samorządowcy, w specjalnym liście do wojewody śląskiego wyrazili jednak obawę, że rządzące Prawo i Sprawiedliwość chce zawłaszczyć i upolitycznić ten pomysł.

Na wczorajsze spotkanie, zorganizowane w Sosnowcu, przybyli prezydenci, burmistrzowie, wójtowie oraz starostowie całego Zagłębia. W komplecie reprezentowali oni Platformę Obywatelską oraz Sojusz Lewicy Demokratycznej, bo te dwie partie wygrały w Zagłębiu ostatnie wybory samorządowe.

- Mamy wrażenie, że więcej informacji na temat trwających prac dotyczących tej ustawy czerpiemy z mediów, niż na przykład od samego wojewody - mówili zagłębiowscy samorządowcy.

Poseł Grzegorz Dolniak, lider zagłębiowskich struktur PO, dodał natomiast, że w sprawie tej ustawy, nawet za plecami parlamentarzystów, trwają jakieś uzgodnienia międzyresortowe, które są utrzymywane w tajemnicy.

To trochę niepoważne zachowania, bo przecież najważniejsi w tym wszystkim powinni być samorządowcy. Z tego powodu, wraz z posłem Janem Rzymełką wystosowałem zresztą specjalną interpelację do patronującego tej inicjatywie wicepremiera Ludwika Dorna - mówi poseł Dolniak.

Zagłębiowscy samorządowcy nie ukrywali wczoraj, że w sprawie utworzenia aglomeracji chcą mówić jednym głosem, bo obawiają się zdominowania ze strony zdecydowanie większych i silniejszych samorządów śląskich. Nie chcą jednak popadać w żadne konflikty i odgrzewać starych podziałów. Właściwie za Brynicą przełknięto już, że nowy twór administracyjny nazywać się będzie Silesia.

Największą głupotą byłoby antagonizowanie przy tej okazji mieszkańców Śląska i Zagłębia, bo być może ktoś tylko na to czeka - mówił Kazimierz Górski, prezydent Sosnowca.

Wczoraj liderzy mniejszych gmin Zagłębia śmiało wyrażali też swoje obawy dotyczące własnej przyszłości. Boją się, że gdy powstanie aglomeracja, zostaną oni odrzuceni na margines.

- Z jednej strony w dawnym województwie częstochowskim odżywają tendencje separatystyczne, a z drugiej powstaje wielka aglomeracja. My jesteśmy w samym środku i co mamy dalej robić? - pytał Ryszard Mach, starosta zawierciański.

Takie same uwagi zgłaszali pani burmistrz Sławkowa oraz starosta będziński, którzy na swoim terenie mają transportowe okna na świat całego regionu - lotnisko w Pyrzowicach oraz Euroterminal w Sławkowie. Wójtowie oraz burmistrzowie innych gmin Zagłębia zwrócili też uwagą na niedogodności związane z ewentualnym znalezieniem się poza aglomeracją - aby dojechać autobusem z Sosnowca do Sławkowa, Siewierza czy Zawiercia potrzebny może być na przykład odrębny bilet komunikacyjny.
Witold Pustułka - Dziennik Zachodni

Mod: Małe sprostowanie - Pyrzowice leżą na terenie gminy Ożarowice, wspomniane Ornontowice leżą w sercu Górnego Śląska. Ożarowice w latach 70-tych zostały odłączone od powiatu będzińskiego i włączone do tarnogórskiego [/color]

Aglomeracja Śląska wędruje do stolicy
Przemysław Jedlecki
2007-01-19, ostatnia aktualizacja 2007-01-19 19:11
Jacek Kościelniak, sekretarz stanu w kancelarii premiera, chce dostać od śląskich posłów wszelkie informacje na temat Aglomeracji Śląskiej. - Chcę to koordynować - mówi minister. Posłowie są jednak sceptyczni. - Warszawa chce mieć na koncie kolejny sukces - mówią.



Teraz sprawą ustawy o aglomeracji będzie zajmował się minister Jacek Kościelniak

Jacek Kościelniak, poseł PiS-u z Dąbrowy Górniczej, jest od niedawna sekretarzem stanu w kancelarii premiera Jarosława Kaczyńskiego. Okazuje się, że ma zajmować się m.in. sprawą Aglomeracji Śląskiej. - Poproszono nas o przesłanie na adres poczty elektronicznej ministra wszelkich materiałów na temat aglomeracji - mówi jeden z posłów.

Kościelniak przyznaje, że interesuje się Aglomeracją. - Ale nie tylko. Dotyczy to metropolii w całym kraju. Chciałbym koordynować prace nad ich tworzeniem - mówi.

Jednak parlamentarzyści, z którymi rozmawialiśmy, są zaskoczeni zainteresowaniem Kościelniaka. - To próba przeniesienia tego, co tworzymy na Śląsku, do stolicy. Warszawa chce zrobić z tego swój sukces. Pytanie, czy to, co tam powstanie, będzie naprawdę korzystne dla regionu - mówi jeden z nich.

Poseł Krzysztof Mikuła, jeden z pomysłodawców Aglomeracji Śląskiej i gorący orędownik integracji śląskich i zagłębiowskich miast, dodaje, że jak najwięcej posłów z regionu powinno włączyć się w prace nad stworzeniem aglomeracji. - Ale dobrze by było, żeby jej koncepcja powstała właśnie na Śląsku - mówi.

Kościelniak uspokaja obawy posłów i zapewnia, że do dyskusji zaprosi wszystkich. - Wolałbym jednak nie rozmawiać poprzez media. Poza tym jako minister mam obowiązek patrzeć na to z punktu widzenia całego kraju, a nie tylko Śląska. Tworzeniem metropolii są przecież zainteresowane także inne miasta - mówi.

Ten nieszczęsny Śląsk
Michał Smolorz
2007-01-12, ostatnia aktualizacja 2007-01-12 12:41

Debata wokół propozycji administracyjnego połączenia katowickiej konurbacji jest niemrawa. Widać, że mało kogo obchodzi. Mam nawet wrażenie, że zajmują się nią jedynie politycy, samorządowcy i dziennikarze, a obywatele naszego niby-obywatelskiego społeczeństwa puszczają ją mimo uszu. To niedobrze, bo sprawa ma wymiar niemalże epokowy, na pewno - ustrojowy.

A sprawa nie jest tak oczywista, jak mówią entuzjaści powołania jednego wielkiego miasta. Wiele dużych metropolii, które namawiano na taką integrację, już dawno zarzuciło tę ideę. Dobrym przykładem jest Paryż, gdzie stołeczna gmina obejmuje tylko centralną dzielnicę, zaś przedmieścia (tzw. banlieue) są odrębnymi miastami. Niemieckie aglomeracje (np. Monachium), po latach entuzjastycznego łączenia gmin, w latach 90. minionego wieku ponownie usamodzielniły obszary wokół centrum. Bałagan kompetencyjny, jaki od lat panuje w Warszawie, gdzie struktura jest tak skomplikowana, że mało kto się w niej rozeznaje, niech także będzie ostrzeżeniem przed pochopnymi działaniami.

Ale o tym wszystkim można dyskutować, sprawa jest otwarta, warto rozważyć wszelkie "za" i "przeciw". Jedna jest w tej sprawie propozycja ewidentnie bezsensowna - sugerowana nazwa nowego megamiasta: "Śląsk" albo "Silesia". Nie wiem, czy to bezmyślność, czy przemyślane celowe działanie, dość, że skutkiem przyjęcia takiej nazwy byłoby ostateczne i nieodwracalne pogrzebanie jej autentycznego, historycznego znaczenia. Od 1945 roku mamy do czynienia z postępującym świadomym zacieraniem istoty Śląska, która to nazwa obejmuje przecież wielki historyczny region europejski ze stolicą we Wrocławiu, a ciągnący się od granic Małopolski hen, aż po Zieloną Górę. Trwa konsekwentna, kolonizatorska "desilesianizacja" historycznych ziem śląskich. To nie przypadek, że słowo "Śląsk" wywołuje w historycznie śląskim Bielsku ataki bolesnej wysypki. Kiedy napisałem o tym w niedawnym felietonie, rozpętało się piekło. Bo nie wolno mówić "Śląsk", obowiązuje poprawnopolityczna nazwa "Podbeskidzie". Jest jeszcze śmieszniej, gdy mieszkańcy Opola, wybierając się do Katowic, mówią: "jadę na Śląsk", bo przecież oni też na Śląsku nie mieszkają, tylko na poprawnopolitycznej "Opolszczyźnie". Mniejszość niemiecka konsekwentnie w dwujęzycznych dokumentach pisze po niemiecku "Oberschlesien" (Górny Śląsk), a w polskim tłumaczeniu zawsze zamieszcza w tym miejscu właśnie ową "Opolszczyznę".

Skutek jest od dawna widoczny. Jeśli kogokolwiek w Polsce zapytać, co rozumie pod nazwą "Śląsk", to oczywiście natychmiast odpowie, że Katowice i okolicę. Propozycja, aby nowe supermiasto ochrzcić "Śląskiem" czy nawet "Silesią", jest niczym innym, jak dalszym konsekwentnym zacieraniem istoty śląskości i sprowadzaniem jej do kawałka ziemi o średnicy 30 km. W końcu dojdziemy do wniosku, że tego historycznego Śląska już nie ma, a Sejm uchwali, że "w wyniku wieloletnich procesów społecznych zmienił się charakter tych ziem". I już całkiem oficjalnie Śląskiem pozostanie tylko ten nieszczęsny spłachetek pod dumnie nazwaną metropolią.

Nie od dziś mądrzy ludzie przywołują tu proces kolonizacji Ameryki. W końcu jedyny prawdziwy, rdzenny ślad po kulturze pierwotnych mieszkańców został tam zamknięty w rezerwatach. Przecież nawet nazwa "Ameryka" jest kolonizatorska, a nie pierwotna. Jest jednak istotna różnica: tam kolonizatorzy przybywali z cywilizacji mimo wszystko bardziej rozwiniętej, a współcześni kolonizatorzy Śląska - rzadko. Może więc zachowajmy szacunek przynajmniej do nazwy geograficznej, skoro już z odrazą odrzucamy tę śląską, tak boleśnie skolonizowaną cywilizację.

Prezydenci: tworzymy GZM
Przemysław Jedlecki, Józef Krzyk, fe
2007-01-23, ostatnia aktualizacja 2007-01-24 10:28
Prezydenci czternastu śląskich miast tworzą Górnośląski Związek Metropolitalny. Co w takim razie z Aglomeracją Śląską? - Jak będzie, to będziemy rozmawiać - mówi Marek Kopel, prezydent Chorzowa.


Śląsk jednym wielkim miastem
O rychłym powstaniu GZM powiedział nam po wczorajszym spotkaniu gospodarzy największych miast województwa śląskiego Marek Kopel, prezydent Chorzowa. - Do czwartku musimy jeszcze poczekać, aż Tychy jako ostatnie z 14 miast przyjmą uchwałę o przystąpieniu do związku i jego statut. Potem nie będzie żadnych przeszkód, by GZM zarejestrować - powiedział Kopel.

O integracji śląskich miast mówi się od kilkunastu lat. Sprawy nabrały jednak rozpędu dopiero wtedy, gdy tuż przed wyborami samorządowymi szef MSWiA Ludwik Dorn zapowiedział w Katowicach rozpoczęcie prac nad ustawą aglomeracyjną. Wygląda więc na to, że samorządowcy postanowili zrealizować swój pomysł bez oglądania się na ministra. Sprawa jest o tyle dziwna, że obydwa projekty są łudząco do siebie podobne. W obu ma chodzić o lepszą promocję miast, wspólne inwestycje i zabiegi o unijne dotacje. Różnice są niewielkie: GZM ma być dobrowolny i złożony tylko z miast na prawach powiatu, zaś Aglomeracja Śląska - obowiązkowa, za to z Knurowem, Będzinem i Czeladzią, których w Związku nie będzie.

- Dzięki temu współpraca będzie łatwiejsza, trudno łączyć organizmy o różnych kompetencjach - tłumaczy Andrzej Dziuba, prezydent Tychów.

Ale tak naprawdę trudno oprzeć się wrażeniu, że w całej sprawie chodzi o to, czyje będzie na wierzchu - samorządowców czy polityków związanych z PiS-em.

Wczoraj poseł Krzysztof Mikuła po raz kolejny mówił nam, że Aglomeracja Śląska będzie lepsza niż GZM, bo skorzystają na tym też mniejsze miasta.

Prezydenci, z którymi udało się nam porozmawiać, patrzą na to zupełnie inaczej: Związek już prawie mamy, a projektu aglomeracji - wcale. O czym tu dyskutować? - pytają. - Sukces chce odnieść każdy, ale to my byliśmy pierwsi, a nie politycy - mówi nieoficjalnie jeden z prezydentów.

Prezydent Dziuba dodaje: - Mam wrażenie, że nasz śląski pomysł spodobał się wszystkim i każdy chce coś ugrać dla siebie. Zainteresowanie ze strony wojewody jest naturalne, ale chcą się też tym zajmować kolejne osoby. Oby tylko z tego powodu aglomeracja nie okazała się bublem i nie pojawiło się w niej coś, co będzie dla nas nie do przyjęcia.

Mikuła uspokaja. Zapewnia, że nie chodzi o pospolite ambicje, ale o rozwój regionu.

Kto do GZM: Katowice, Gliwice, Siemianowice, Bytom, Zabrze, Sosnowiec, Świętochłowice, Dąbrowa Górnicza, Ruda Śląska, Piekary Śląskie, Tychy, Jaworzno, Mysłowice, Chorzów

Marzenia o powrocie województwa

Rajmund Pollak, były radny sejmiku, chce odłączyć Podbeskidzie od województwa śląskiego. To reakcja na pomysł powołania Aglomeracji Śląskiej. Pollak uważa, że Podbeskidzie straciło na wcieleniu do województwa śląskiego, a powołanie Aglomeracji Śląskiej jeszcze bardziej mu zaszkodzi. Dlatego w biurze sejmiku złożył pismo z żądaniem przeprowadzenia referendum w sprawie powrotu województwa bielskiego lub przyłączenia obszarów dawnego województwa do Małopolski.

Piotr Zienc, przewodniczący sejmiku, przekazał je marszałkowi województwa oraz sejmikowej komisji rozwoju i zagospodarowania przestrzennego. - Poprosiłem o opinię, ale to nie oznacza, że referendum się odbędzie - zastrzega.

Krzepnie Górnośląski Związek Metropolitalny

W rodzinie miast: Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy i Zabrze

Podczas spotkania przyjęto statut Związku Metropolitalnego © RKS Witold Trólka
Podczas spotkania przyjęto statut Związku Metropolitalnego
© RKS Witold Trólka
W Urzędzie Miasta Gliwice odbyło się spotkanie prezydentów miast – założycieli Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Uczestniczył w nim marszałek Janusz Moszyński i wojewoda Tomasz Pietrzykowski. Spotkanie to zakończyło pierwszy etap tworzenia Związku. Przyjęto jego statut oraz skierowano wniosek do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Ludwika Dorna o rejestrację GZM.

Otwierając obrady Zygmunt Frankiewicz, prezydent Gliwic, a zarazem przewodniczący Śląskiego Związku Gmin i Powiatów, przypomniał historię powstawania GZM. Idea metropolizacji konurbacji górnośląskiej zrodziła się na początku lat dziewięćdziesiątych. Wstępna koncepcja utworzenia związku komunalnego opracowana została przez prezydentów Gliwic i Katowic. Poddana została następnie szerokim konsultacjom w samorządach. Zjednoczenie miast aglomeracji górnośląskiej pozwoli na eliminację słabych stron wynikających z osobnego działania każdego z nich. Należą do nich m.in.: zbyt mała konkurencyjność miast śląskich działających samodzielnie, w porównaniu do miast takich jak Kraków czy Częstochowa; znaczne problemy związane z restrukturyzacją przemysłu ciężkiego oraz potencjał naukowy szacowany dla każdego miasta samodzielnie.

„Idea GZM jest zaprzeczeniem tezy, że gdzie dwóch Polaków, tam pojawiają się trzy zdania. Dzisiaj 14 prezydentów złożyło podpisy pod dokumentem wyrażającym wolę wspólnego działania dla rozwiązywania najważniejszych problemów mieszkańców ich miast. Był to proces rozłożony w czasie, bo na początku lat dziewięćdziesiątych każde z miast samodzielnie szukało szans rozwojowych. Czas pokazał, że trzeba sięgnąć po inne narzędzia, które pozwolą osiągnąć więcej. Ogromna wartością jest to, że GZM powstał z oddolnego zapotrzebowania, a nie został narzucony odgórnie. Pojawiają się postulaty, aby do GZM dołączyć kolejne miasta i powiaty. W wersji skrajnej głosi się potrzebę objęcia granicami GZM całego subregionu centralnego. To nieporozumienie! Bierze się to m.in. z niezrozumienia źródeł finansowania Związku. Są niewielkie szanse na to, aby się pojawiły znaczące pieniądze z budżetu państwa na funkcjonowanie Związku. Myślę, że jego głównym źródłem finansowania będą pieniądze ze składek miast członkowskich.” – stwierdził m.in. marszałek Janusz Moszyński.

Na obecnym etapie działalność GZM będzie się koncentrowała m.in. na: planowaniu rozwoju, pozyskiwaniu środków ze źródeł krajowych i zagranicznych na realizację wspólnych zadań inwestycyjnych, zarządzaniu niektórymi drogami, w tym Drogową Trasą Średnicową, podnoszeniu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki miast zrzeszonych w GZM.
W przyjętym Statucie zapisano, że siedzibą Związku są Katowice. Jego organami są Zgromadzenie Związku oraz Zarząd Związku. Kadencja tych organów pokrywa się z kadencją rad miast członkowskich związku. Gminy uczestniczące w Związku mają po dwóch przedstawicieli w Zgromadzeniu, z wyjątkiem Katowic, które mają trzech.

Podczas spotkania zaprezentowano projekt „Śląskiej Karty Usług Publicznych” oraz „Elektronicznego Systemu Wspomagania Zarządzania Transportem Miejskim”. Karta Usług Publicznych, przygotowana przez Śląski Związek Gmin i Powiatów, ma ułatwić mieszkańcom naszego regionu m.in. korzystanie z komunikacji publicznej oraz usprawnić dostęp do usług publicznych, w tym rekreacyjnych i sportowych. Będzie nią można płacić nie tylko za przejazdy różnymi środkami komunikacji publicznej, ale także za seanse filmowe, parkingi, a w dalszej perspektywie również za zakupy w kiosku lub sklepie.

Marszałek Janusz Moszyński poparł inicjatywę miast
© RKS Witold Trólka


Podczas spotkania omówiono zasady funkcjonowania Związku Metropolitalnego

Przedstawiciele 14 miast Śląska i Zagłębia podpisali w środę w Gliwicach wniosek do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o zarejestrowanie zawiązanego przez nie Górnośląskiego Związku Metropolitalnego (GZM). Organizacja ma ułatwić wspólne działania samorządów, m.in. pozyskiwanie środków na regionalne przedsięwzięcia i wspólne starania o inwestycje.

„Ogromną wartością jest to, że Górnośląski Związek Metropolitalny powstał záoddolnego zapotrzebowania, a nie został narzucony odgórnie” - podkreślił podczas spotkania marszałek woj. śląskiego, Janusz Moszyński. „GZM, jako związek komunalny, może być pierwszym krokiem w kierunku przyszłej skupiającej miasta aglomeracji katowickiej metropolii” - powiedział PAP po uroczystości Marek Jarzębowski z gliwickiego urzędu miejskiego.

O potrzebie powołania na Śląsku i w Zagłębiu związku miast, który przejąłby m.in. zarządzanie wspólnymi przedsięwzięciami i przedsiębiorstwami, mówiło się od połowy lat 90. Mimo braku odpowiedniego prawa regulującego działalność tego typu związków, przed rokiem samorządy kilkunastu śląskich gmin powołały GZM. W ostatnich dniach uchwałę potwierdzającą chęć uczestnictwa w tej organizacji - jako ostatnie z 14 tworzących związek miast - przyjęły Tychy. W środę ich prezydenci podpisali się pod wnioskiem do MSWiA o zarejestrowanie związku.

Dopóki w życie nie wejdzie tworzona przez ten resort - przy współpracy wojewody śląskiego - ustawa aglomeracyjna, działanie GZM opierać się będzie o przepisy dotyczące związków komunalnych. Na tej podstawie związek może funkcjonować w ograniczonym zakresie. Kontynuację integracji śląskich i zagłębiowskich miast umożliwi dopiero nowa ustawa - jednak prace nad nią i konsultacje potrwają co najmniej do końca tego roku.

GZM jest dobrowolnym związkiem komunalnym. Nowa ustawa aglomeracyjna ma mu dać m.in. prawną możliwość występowania jako samodzielny organ, o którego działaniu współdecydują tworzące go gminy. W ten sposób ułatwi również funkcjonowanie innych metropolii rozwijających się wokół polskich miast.

Wstępne założenia projektu ustawy aglomeracyjnej zakładają stworzenie instytucji obligatoryjnych komunalnych związków miast - z obwarowaną zastrzeżeniami możliwością opuszczenia ich przez samorządy. Część kompetencji związków ma być nadana mocą ustawy, m.in. opracowywanie strategii zagospodarowania, komunikacja publiczna i wspólne duże przedsięwzięcia. Pozostałe uprawnienia mają być stopniowo przejmowane z niższych szczebli.

Podczas środowego spotkania w Gliwicach zaprezentowano m.in. koncepcję przygotowywanej przez Śląski Związek Gmin i Powiatów „Śląskiej Karty Usług Publicznych”. Elektroniczna karta, na wzór działającej już w wielu miastach, ma ułatwić mieszkańcom całego regionu m.in. korzystanie z komunikacji publicznej oraz usprawnić dostęp do usług publicznych, w tym rekreacyjnych i sportowych.

(PAP)

Przyszłość należy do wielkich metropolii
20.01.2007 09:45

Czy do 2010 roku powstanie prawo, które uczyni je odrębnymi podmiotami? Dąży do tego powstała w 1990 roku Unia Metropolii Polskich, wychodząc z założenia, że zahamowane przez komunizm zjawisko metropolizacji w nowym systemie nie ominie Polski.

Pierwsze dyskusje o ujęciu metropolii w ramy prawne miały miejsce w 1991 roku - nawiązano wówczas do przedwojennej koncepcji obejmującej cały obszar funkcjonalny Warszawy. Koncepcja tworzenia zespołów metropolitalnych pojawiła się w 1993 roku, gdy rozważano w Sejmie dopisanie do ustawy o samorządzie stosownego rozdziału.

Chodziło o wprowadzenie rodzaju "miasta-regionu". Powstały projekty ustaw, ale nie zostały uwzględnione w reformie powiatowej. Przeciwnie: w likwidowanych województwach miejskich - warszawskim, łódzkim, krakowskim i katowickim - podzielono między gminy część scentralizowanych dotąd kompetencji.

Tymczasem

Wprowadzenie do polskiego prawa podmiotów metropolitalnych może nastąpić najwcześniej w roku 2010, po upływie kadencji. Już teraz jednak możliwa jest aglomeracyjna współpraca. W drodze umowy powstało kolegium metropolitalne BiT, założone przez prezydentów Bydgoszczy i Torunia, marszałka województwa kujawsko-pomorskiego oraz starostów powiatów bydgoskiego i toruńskiego.

Kolegium współdziała w realizacji projektów unijnych - miasta razem składają wnioski i są współbeneficjentami przyznawanych środków. Umożliwia to uruchomienie kolejki wahadłowej BiT City, czy wspólnego lotniska. Podobne kolegia zawiązano też w "metropoliach w budowie": Białymstoku, Lublinie i Rzeszowie. Chodzi przede wszystkim o pozyskiwanie pieniędzy.

- Jednostki samorządu terytorialnego wchodzące w skład Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego oraz jednostki im podległe mają do dyspozycji osobne, wydzielone środki, z których nie będą mogły korzystać inne samorządy - informuje Bogna Bartkiewicz z zachodniopomorskiego urzędu marszałkowskiego.

- Są to środki w wysokości ponad 100 mln euro na wsparcie m.in. w zakresie turystyki, kultury, rewitalizacji, zintegrowanego transportu miejskiego. Inne źródła, to środki pochodzące z inicjatywy wspólnotowej JESSICA, środki w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na transport miejski na obszarach metropolitalnych oraz wkład własny.

Ogólnoaglomeracyjne zadania mogą być finansowane również z wykorzystaniem Funduszu Spójności (zwłaszcza transport metropolitalny) oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Dwa warianty

Trwają dyskusje, czy upodmiotowienie metropolii wprowadzić jedną ustawą, czy zmianami w dotychczasowym prawie. Najważniejsza jest jednak wola polityczna. Pewne sygnały dał niedawno na Śląsku wicepremier Dorn, a wcześniej próbę stworzenia powiatów metropolitalnych podjął wicepremier Hausner. Zwolennicy upodmiotowienia metropolii czerpią ze sprawdzonych wzorców: administracji "wielkiego Londynu", Portland w USA oraz Hanoweru i Stuttgartu, gdzie tworzy się zintegrowaną administrację. Korzyści są oczywiste. Zarządzanie jednym systemem jest łatwiejsze. Dziś miasta muszą zgłaszać wnioski o dofinansowanie inwestycji razem, a mógłby to robić jeden podmiot.

Unia Metropolii rozpatruje dwa podstawowe warianty. Pierwszy to koncepcja zespołu metropolitalnego, którego radę stanowiliby prezydenci i burmistrzowie, wybierający spośród siebie przewodniczącego. Wariant ten nie uwzględnia jednak szczebla powiatowego. Istnieje też problem konstytucyjny, ponieważ tego rodzaju związek miałby charakter federacji.

Prostszy strukturalnie, ale trudniejszy politycznie jest wariant tworzenia powiększonych powiatów metropolitalnych, z bezpośrednio wybranym starostą, któremu podlegaliby prezydenci miast. W obu modelach administracja metropolii miałaby zajmować się planowaniem sieci, jednolitym marketingiem, czy pozyskiwaniem finansów na budowę, eksploatację i utrzymanie infrastruktury, natomiast gminy zachowałyby własne finanse.

- Byłby to podmiot mający osobowość prawną, a więc zdolny samodzielnie pozyskiwać środki unijne i być ich beneficjentem - mówi Danuta Kamińska, skarbnik miasta w Katowicach. - Tym bardziej, że należałoby ustawą określić jego źródła finansowania i kompetencje, w jakich miałby działać. Wiele zadań inwestycyjnych w przypadku takiego podmiotu byłoby łatwiejszych do zrealizowania. U nas jeden przystanek tramwajowy znajduje się w Katowicach, inny w Chorzowie - kompetencje miast na prawach powiatu kończą się wraz z ich granicami, a inwestycje muszą przebiegać przez kilka miast, o co bardzo trudno.

Skąd pieniądze?


AFP
- Upodmiotowienie metropolii przyspieszyłoby i poprawiło możliwość pozyskiwania środków z Unii - podkreśla Danuta Kamińska. - Gdy 5 lat temu stworzono ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zakładała ona, że jeżeli istnieje możliwość połączenia się kilku miast, to w ciągu 5 lat mogłyby one zwiększyć o 5 proc. swój udział w PIT.

To już są ogromne pieniądze, ale gdyby była taka możliwość, politycy musieliby zrezygnować ze swoich ambicji, z autonomii. Także wśród mieszkańców trudno o przychylność, ze względu na lokalny patriotyzm. Chyba więc związek metropolitalny byłby złotym środkiem - miasta miałyby nadal swoją autonomię, ale oddałyby część zadań na rzecz związku. Być może powinien być to powiat aglomeracyjny.

Metropolia śląska różni się od typowych polskich aglomeracji, jak Kraków, Poznań czy Łódź - dużych ośrodków miejskich otoczonych mniejszymi gminami. Jest to jedyna w Polsce "konurbacja": kilkanaście ośrodków miejskich w układzie policentrycznym. Dlatego też na Śląsku toczą się niezależne prace nad upodmiotowieniem metropolii.

- Finansowanie będzie kluczem do tego, czy pomysł się uda, czy nie - uważa poseł PiS Krzysztof Mikuła. - Na razie jednak jesteśmy na etapie ustalania, jakie zadania ma wykonywać taki podmiot. Może to być w miarę lekka konstrukcja, zapewniająca realizację strategicznych zadań, czyli zajmująca się rzeczami kluczowymi dla rozwoju aglomeracji. Ale mogłoby to być też "megamiasto", które zajmowałoby się całością usług komunalnych, czy siecią szpitali czy szkół o charakterze ponadlokalnym. Są to dwa różne modele, także pod względem finansowym.

Trudno dziś jednoznacznie rozstrzygnąć, jak to finansowanie ma wyglądać. Musi temu towarzyszyć jedno założenie: jeżeli aglomeracja dostanie jakieś zadania, to muszą do tego zostać dopisane źródła finansowania. Możemy sobie ich katalog stworzyć teoretycznie. Może to być składka miast, bo jeżeli aglomeracja przejmie jakieś zadania miejskie, to miasta powinny się na nie złożyć.

Tak jest na Śląsku z komunalnym związkiem komunikacyjnym - KZK GOP - który jest organizatorem komunikacji publicznej. Źródła jego finansowania to składka miejska plus wpływy z biletów. To pierwsze możliwe źródło. Możliwe jest też subwencjonowanie przez państwo, ale optymalnym rozwiązaniem byłby udział w podatkach. Ta filozofia przyświeca twórcom ustawy aglomeracyjnej.

Dziś za wcześnie mówić, w którą stronę to pójdzie, bo nie określono zadań związku aglomeracyjnego, a finanse powinny być następstwem tego, czym aglomeracja będzie się zajmować. Nigdy natomiast nie było koncepcji, by łączyć budżety miast. Miasta zachowają swoją podmiotowość.

Czy na pewno i czy wszędzie? We Wrocławiu powstaje alternatywny projekt połączenia w jeden organizm stolicy województwa i okolicznych gmin. Wzorowany jest na modelu hanowerskim - tamtejsza metropolia ma jednak wspólny budżet i demokratycznie wybierane władze, z prezydentem regionu na czele. Na upodmiotowieniu aglomeracji zależy również Trójmiastu. W Polsce metropolizacja marzy się więc wielu ośrodkom - jaką drogę wybiorą, wciąż nie wiadomo.

Tomasz Borkowski

(Gazeta Bankowa)

Powstał Górnośląski Związek Metropolitarny (dlaczego nie Śląsko-Zagłębiowski?)

Czy Zagłębie to już Górny Śląsk?
Prezydenci największych śląskich miast podpisali się w środę pod wnioskiem do szefa MSWiA o zarejestrowanie Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. Pierwszym wspólnym przedsięwzięciem ma być elektroniczna karta usług publicznych, dzięki której będziemy mogli płacić za przejazdy autobusami i tramwajami, postój na parkingu, a w przyszłości nawet za zakupy

GZM to pierwsze takie rozwiązanie w Polsce. Nie ma zastąpić 14 tworzących go miast, ale zająć się tym, z czym każde oddzielnie nie daje sobie rady - organizowaniem komunikacji, zarządzaniem niektórymi drogami (np. Drogową Trasą Średnicową) i zdobywaniem unijnych dotacji na duże, wspólne inwestycje. Chodzi o to, by nie powtarzały się sytuacje jak sprzed kilku lat, kiedy przeszło nam koło nosa 270 mln euro z Unii Europejskiej przeznaczone na transport, bo żadne ze śląskich miast nie było w stanie wysupłać ze swojego budżetu wymaganego wkładu własnego.

Według przyjętego w środę w Gliwicach statutu, każde miasto będzie wpłacać do wspólnego budżetu po złotówce od każdego mieszkańca rocznie. Da to około 2 mln zł. Jeśli na przedsięwzięcia potrzebne będą większe kwoty, wówczas miasta same zadecydują o swoim udziale.

Decyzje podejmować będzie Zgromadzenie Związku, w którym Katowice będą miały trzech, a pozostałe miasta po dwóch przedstawicieli. Spośród nich zostanie wybrany przewodniczący oraz zarząd.

Już wkrótce wszyscy mamy odczuć pierwsze korzyści z powstania Związku. Na początek samorządowcy chcą stworzyć wspólną kartę usług publicznych. Ma zastąpić bilety autobusowe i tramwajowe, będzie można nią też zapłacić za parking, wstęp na basen i miejskie imprezy kulturalne. Podobne e-karty od kilku miesięcy z powodzeniem funkcjonują już w Rybniku, jednak te, które chce wprowadzić Związek, mają przy okazji rozwiązać problem braku wspólnego biletu między Tychami i Jaworznem a resztą aglomeracji. Te miasta też wchodzą do GZM-u, a ich prezydenci zadeklarowali w środę zainteresowanie elektroniczną kartą.

Chipy ułatwią też rozliczenia między miastami za komunikację autobusową i miejską. Dziś miasta płacą za liczbę tzw. wozokilometrów na swoim terenie niezależnie od tego, ile osób korzystało z przejazdu. Dzięki kartom miasto będzie dopłacało do swoich mieszkańców, nawet jeśli trasa autobusu, którym jechali, biegnie przez terytorium sąsiada.

Wspólna karta ma kosztować 80 mln zł, ale pomysłodawcy liczą na to, że 85 proc. potrzebnych pieniędzy da Unia Europejska.

Utworzenie GZM-u chwalili w środę wojewoda Tomasz Pietrzykowski i marszałek województwa Janusz Moszyński. - To zaprzeczenie przysłowia, że gdzie dwóch Polaków, tam trzy zdania. Tutaj zdanie było tylko jedno, choć Polaków i Polek aż 14. - dowcipkował marszałek, a wojewoda przypomniał, że GZM nie oznacza końca prac nad ustawą aglomeracyjną. Ustawa jest potrzebna, bo bez niej trudno będzie np. o podstawę prawną, dzięki której Związek mógłby otrzymywać wsparcie z budżetu państwa.

Prezydenci - entuzjaści pomysłu GZM-u podkreślali, że nie będą już musieli tłumaczyć inwestorom, że mają do czynienia z dwumilionowym organizmem.

Zapał studził Marek Kopel, prezydent Chorzowa. - Poważni inwestorzy dobrze wiedzą, gdzie przyjechali. Na dodatkowe pieniądze z budżetu państwa też nie liczę, bo od kilkunastu lat tendencja jest odwrotna - zabierają nam, a nie dodają - stwierdził.

Kto w GZM-ie: Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy i Zabrze.

Józef Krzyk, Czternastu samorządowców jednym głosem
gazeta.pl
.......

Wiele razy nasi samorządowcy oświadczali, że dobrze by było aby w nazwie znalazło się Zagłębie, dlaczego Zagłębia nie ma w nazwie? Czy nie zgodzili się na to pozostali sygnatariusze Związku czy też nasi samorządowcy nie dość konsekwentni i wyraźnie wyrażali ten postulat???

(krvc)
zaglebie.info

LUDZIE!!!!!!!!!

jak cos to "ŚLĄSKO-DĄBROWSKI"!!!

czy ktos kiedys zrozumie ze nazwa "zaglebie" wogole nie indetyfikuje naszego regionu?????

To tak samo jakby nazwac "Zaglebiowsko-zagbiebiowski" bo tu Zaglebie Gornoslaskie a tu Dabrowskie

@Krawiec

Chyba chociaz Ty powinienes o tym wiedziec i nie promowac smiesznej i blednej niby nazwy Zaglebie

A tu dziwnie, dlaczego mamy sie godzic na niepoprawna nazwe, to juz chyba nawet lepsza Silesia.

więcej osób rozpozna Region Zagłębie niż Region Dąbrowski.

"Dąbrowskie" kojarzy się tylko z jednym miastem