zgadzam się, wg mnie na zdjęciu współczesnym na stronie p. Darka jest ul. Mickiewicza, na końcu widać mur cmentarza, a zdjęcie stare to ul. Krasińskiego

myślę, że to są te dwa rogi o podobnym układzie bloków

Witam.
Muszę przyznać rację kolegom. Po obecnej analizie to istotnie będzie zabudowa przy ulicy Krasińskiego. Pamiętam, że gdy szukałem tego miejsca wówczas by zrobić stan "obecny", spasowało prawie idealnie. Nie szukałem dalej. W moej nowo powstającej galerii trzeba wnieść poprawki. Musicie przyznać,. ze układ jest niemal lustrzany.

Na rewersie tej kartki jest napisane, ze to "OSIEDLE" im. Mickiewicza, a nie ulica Mickiewicza.
Widoczny fragment jakiś schodów jest zapewne elementem tego budynku widocznego na zdjęciu (jak widać kiedyś spełniał zupełnie inną rolę).

http://www.dabrowa.nowak-2001.nazwa.pl/DG_...kiewicza_a.html

Sądząc po kominach na dachach sąsiednich bloków, zdjęcia były zrobione podczas tej samej sesji.

nddg

W bloku z tyłu mieszkam. Mickiewicza 25. Ulica Krasińskiego robiona spod budki z zieleniną. Na zdjęciu widać chyba budkę, gdzie się chleb kupowało.

Podziękowania dla wszystkich! Zmieniłem właśnie opis na stronie.

Na 100% zdjęcie robione z okolicy warzywniaka Koperczakowej... Na tych szpitalnych schodach po lewej spędzałem dłuuugie kwadranse, gdy do mięsnego (prawie na przeciwko wzmiankowanych schodów) rzucili "towar" i moja babcia stała w kolejce... A może ta budka w głębi, to był kiosk Koperczakowej? Zapomniałem, czy mam sklerozę... Tak czy siak, Koperczakowa prowadziła któryś z tych biznesów

Kolejne pytanie dotyczące poniższej fotografii z Niemcami:
http://dawnadabrowa.pl/fotografia/hitlerow...iczej_1129.html



Gdzie zostało zrobione zdjęcie? W tle wieża kościoła pw. św. Barbary przy ulicy Górniczej? Może ktoś z forum zna się na mundurach, uposażeniu żołnierskim etc. i byłby w stanie opisać dokładniej zdjęcie?

To mundury niemieckiej policji wojskowej. foto czapka

Dzięki Sylwek za to zdjęcie, może być przyczynkiem do ciekawej dyskusji. Te zdjęcia są z początku wojny. Widać po twarzach, że panowie są uśmiechnięci jak to na ubermenschów przystało. Dostali za darmo ładne, słoneczne i umeblowane mieszkania. Jeszcze nie usłyszeli o Stalingradzie, jeszcze nie pochowali synów czy braci na ukraińskich i rosyjskich stepach. Pytanie o miejsce zrobienia zdjęcia jest nie tyle ważne jak pytanie co oni robili w Dąbrowie. Tak więc zdjęcie mogło być zrobione gdzieś w trójkącie Ratusz - Sztygarka - rejon kopalni Reden . A co było w pobliżu? W informatorze encyklopedycznym wydanym w 1979r. pt." Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939-1945" czytamy :
poz.744 więzienie policyjne -Polizeigefangnis. Mieściło się w piwnicach ratusza. Więziono tu Polaków, a następnie wywożono ich do obozów koncentracyjnych oraz do innych więzień. Dokonywano egzekucji, m.innymi 12.06.1942 rozstrzelano publicznie 10 zakładników itd.
poz.742 Obóz pracy Gemeinschaftslager Bergschule. Mieścił się w budynku przy ul. Legionów 12. Z tym, ze założono go w 1943r.
poz. 743. Getto założone w 1940r.
Jak również obozy jenieckie.
Czy wśród tych panów świata stoi osławiony Gronostaj i jego kompani Riese i Schreiber? [ Zarys rozwoju miasta str. 410: " Pierwszym komendantem policji w Dąbrowie był Niemiec o polskim nazwisku Gronostaj, po nim aż do końca wojny, Paul Baumgart. Najwięcej jednak dali się ludności we znaki dwaj policjanci Riese i Schreiber...].
Niemniej jednak pytanie, gdzie ci panowie stoją również jest ważne.

eszogo1970 - zawstydzasz mnie zakresem Twojej biblioteczki ;-). Nie dałbyś radę zrobić skanów tych stron z 'Obozów hitlerowskich na ziemiach polskich 1939-1945' dot. Dąbrowy?

Ciekawy wątek z Gronostajem, Riese i Schreiberem. Mam w domu kilka nieprzeczytanych opracowań dot. czasów II wojny światowej na Zagłębiu. Może tam są jakieś nowe informacje?

Mam kontakt z 90 letnim mieszkańcem DG (aktualnie poza granicami kraju), który pamięta b.d. informacji z czasów II wojny św. Może on będzie coś kojarzył... spytam go przy kolejnej rozmowie.

Co do miejsca wykonania fotografii to po dzisiejszym rekonesansie w terenie wygląda na to, że to były schody po prawej stronie, z poniższej pocztówki:

http://dawnadabrowa.pl/pocztowka/dombrowa,...sse,9,_670.html


To samo zdjęcie inaczej skadrowane:

http://dawnadabrowa.pl/pocztowka/dombrowa,...rasse,8_71.html

Myślałem o tych schodach ale na pocztówkach wyglądają za porządnie.

eszogo1970 - zerknij tutaj:
http://dawnadabrowa.pl/fotografia/magistra...3,maja_480.html


Na tym zdjęciu schody nie wyglądają już tak porządnie

Zgodnie z prośbą z maila wrzucam jeszcze raz skan z 'Obozów...'

Wracając do naszej świeckiej tradycji - gdzie było to przedszkole z niemieckiej pocztówki:

http://dawnadabrowa.pl/pocztowka/nr4,dombr...arten_1151.html


Kilkukrotnie spotkałem się z informacją, że to Dom Harcerza przy Królowej Jadwigi...

a czy to nie jest czasami przedszkole przy hucie bankowej

Wyjaśnione dzięki Rafałowi Piętce - ten budynek to dzisiejszy Dom Harcerza.

Niemieckie przedszkole jest uwiecznione na dwóch innych fotografiach:

W środkowej części widać obydwa budynki przedszkola:
http://dawnadabrowa.pl/pocztowka/dombrowa,...bung,6_669.html


W tle fragment murku, który jest na pocztówce z przedszkolem:
http://dawnadabrowa.pl/fotografia/dzieci,z...kunka_1142.html



Podziękowania dla Rafała!

eszogo1970 - przepraszam, że dopiero teraz:

Unikalna fotografia z pamiętnika niemieckiego policjanta. Gołonóg w 1949 roku:
http://dawnadabrowa.pl/fotografia/spacer,u...owska_1259.html

W takim mundurze ten pan w 1949 roku by nie pochodzil za długo:)

Poprawna data to 1940 - dzięki za czujność

Czy ktoś wie, gdzie przed IIwś. była ulica Narutowicza? Najprawdopodobniej był to rejon Redenu. Niestety nie dysponuję mapą z nazwami ulic z tamtego okresu.

ps. Aktualnie ulica Narutowicza jest w Strzemieszycach.

Narutowicza to dzisiejsza Wojska Polskiego.

A kiedy była ulicą Sławkowską?

Przed byciem ulicą Narutowicza, Sławkowska to chyba pierwotna nazwa - i o ile dobrze pamiętam taką nazwę miała część zaczynająca się od dzisiejszej Królowej Jadwigi. I znowu wraca temat sporządzenia spisu ulic, już nawet jakiś czas temu zacząłem robić wypisy z książek...

Ja na razie wynotowałem sobie - muszę na stronie opublikować.

- Francuska -> Żeromskiego (Mapa z 1925)
- Gminna -> Kraszewskiego
- Królowej Jadwigi -> Armii Czerwonej -> Królowej Jadwigi
- ks. Biskupa Bandurskiego (foto 1935) -> Majakowskiego
- Łukasińskiego (Mapa z 1925)
- Miejska -> Szopena
- Okrzei (Mapa z 1925)
- Preczowska -> 1 Maja (1957)
- Targowa -> Sienkiewicza (Targowa widoczna na pocztówce z 1915 roku)
- Sławkowska -> Narutowicza -> Wojska Polskiego (1957)
- Szosowa -> Sobieskiego
- Fabryczna -> Łukasińskiego (wg. Darka Nowaka wcześniej Bankowa i Hutnicza)

- Piłsudskiego - Augustynika
- Marksa - Górnicza
- Traktowa - Królowej Jadwigi
- Florowska - Czerwonych Sztandarów - Piłsudskiego

Dat nie pamiętam, ale coś niecoś wynotowane mam, tylko gdzie?

Kamienna (1918) - ks. Biskupa Bandurskiego (foto 1935) -> Majakowskiego

1 Maja obecna na całej długości w 1918:
do Kr. Jadwigi - Preczowska -> 1 Maja (1957)
od "" '' - Redenowska -> 1 Maja

Ulmana - Okrzei (Mapa z 1925)
Piłsudskiego - Świerczewskiego - Augustynika
Ogrodowa - Przybylaka
Hejczyka - Paryska
Krótka - Bandrowskiego
ZBOWiD -Górników Redenu

Leszek&Zibar,

Dzięki za kolejne ulice. Aktualna lista dostępna jest w dziale ARTYKUŁY w 2012 roku na http://dawnadabrowa.pl/?s=jak_zmienialy_na...rowie_gorniczej

- Francuska -> Żeromskiego (Mapa z 1925)
- Gminna -> Kraszewskiego
- Armii Czerwonej -> Królowej Jadwigi
- Kamienna (1918) -> ks. Biskupa Bandurskiego (foto 1935) -> Majakowskiego
- Łukasińskiego (Mapa z 1925)
- Miejska -> Szopena
- Ulmana -> Okrzei (Mapa z 1925)
- Preczowska -> 1 Maja (1957)
- Targowa -> Sienkiewicza (Targowa widoczna na pocztówce z 1915 roku)
- Sławkowska -> Narutowicza -> Wojska Polskiego (1957)
- Szosowa -> Sobieskiego
- Fabryczna -> Łukasińskiego (wg. Darka Nowaka wcześniej Bankowa i Hutnicza)
- Piłsudskiego -> Świerczewskiego -> Augustynika
- Marksa -> Górnicza
- Traktowa -> Królowej Jadwigi
- Florowska -> Czerwonych Sztandarów -> Piłsudskiego
- Ogrodowa -> Przybylaka
- Hejczyka -> Paryska
- Krótka -> Bandrowskiego
- ZBOWiD -> Górników Redenu
- 1 Maja obecna na całej długości w 1918:

do Królowej Jadwigi: Preczowska -> 1 Maja (1957)
od Królowej Jadwigi: Redenowska -> 1 Maja

Jak znajdziesz Leszek swoje notatki to prośba o wpis. Będę na bieżąco aktualizował spis o nowe dane.

Może lepiej byłoby ogarnąć taki spis alfabetycznie, bo jest chaos.
Wtedy sukcesywnie uzupełniałoby się listę, a byłaby przejrzysta.

Dobry pomysł:

- 1 Maja (1957) <- Preczowska
- 1 Maja - współczesna - na całej długości w 1918:
* do Królowej Jadwigi: Preczowska -> 1 Maja (1957)
* od Królowej Jadwigi: Redenowska -> 1 Maja
- Augustynika <- Świerczewskiego <- Piłsudskiego
- Bandrowskiego <- Krótka
- Górnicza <- Marksa
- Górników Redenu <- ZBOWiD
- Kraszewskiego <- Gminna
- Królowej Jadwigi <- Armii Czerwonej <- Królowej Jadwigi <- Traktowa
- Łukasińskiego (Mapa z 1925) <- Fabryczna <- Bankowa i Hutnicza (wg Darka Nowaka)
- Majakowskiego <- ks. Biskupa Bandurskiego (foto 1935) <- Kamienna (1918)
- Okrzei (Mapa z 1925) <- Ulmana
- Paryska <- Hejczyka
- Piłsudskiego <- Czerwonych Sztandarów <- Florowska
- Przybylaka <- Ogrodowa
- Sienkiewicza <- Targowa (Targowa widoczna na pocztówce z 1915 roku)
- Sobieskiego <- Szosowa
- Szopena <- Miejska
- Wojska Polskiego (1957) <- Narutowicza <- Sławkowska
- Żeromskiego (Mapa z 1925) <- Francuska

To dopisz jeszcze długa historię ul. Krótkiej )
Teraz mi się przypomniało, że przed Krótką był jeszcze Pilarczyka
czyli:
- Bandrowskiego <- Krótka <- Pilarczyka <- Krótka

Zmienione na stronie. Dzięki.

- 1 Maja (1957) <- Preczowska
- 1 Maja - współczesna - na całej długości w 1918:
* do Królowej Jadwigi: Preczowska -> 1 Maja (1957)
* od Królowej Jadwigi: Redenowska -> 1 Maja
- Augustynika <- Świerczewskiego <- Piłsudskiego
- Bandrowskiego <- Krótka <- Pilarczyka <- Krótka
- Górnicza <- Marksa
- Górników Redenu <- ZBOWiD
- Kraszewskiego <- Gminna
- Królowej Jadwigi <- Armii Czerwonej <- Królowej Jadwigi <- Traktowa
- Łukasińskiego (Mapa z 1925) <- Fabryczna <- Bankowa i Hutnicza (wg Darka Nowaka)
- Majakowskiego <- ks. Biskupa Bandurskiego (foto 1935) <- Kamienna (1918)
- Okrzei (Mapa z 1925) <- Ulmana
- Paryska <- Hejczyka
- Piłsudskiego <- Czerwonych Sztandarów <- Florowska
- Przybylaka <- Ogrodowa
- Sienkiewicza <- Targowa (Targowa widoczna na pocztówce z 1915 roku)
- Sobieskiego <- Szosowa
- Szopena <- Miejska
- Wojska Polskiego (1957) <- Narutowicza <- Sławkowska
- Żeromskiego (Mapa z 1925) <- Francuska

Gwardii Ludowej - Starowiejska

Zmienione na stronie. Dziękuję - dawno już myślałem, o tym zestawieniu a dzięki Wam tworzymy wspólnie unikatową bazę!

- 1 Maja (1957) <- Preczowska
- 1 Maja - współczesna - na całej długości w 1918:
* do Królowej Jadwigi: Preczowska -> 1 Maja (1957)
* od Królowej Jadwigi: Redenowska -> 1 Maja
- Augustynika <- Świerczewskiego <- Piłsudskiego
- Bandrowskiego <- Krótka <- Pilarczyka <- Krótka
- Górnicza <- Marksa
- Górników Redenu <- ZBOWiD
- Kraszewskiego <- Gminna
- Królowej Jadwigi <- Armii Czerwonej <- Królowej Jadwigi <- Traktowa
- Łukasińskiego (Mapa z 1925) <- Fabryczna <- Bankowa i Hutnicza (wg Darka Nowaka)
- Majakowskiego <- ks. Biskupa Bandurskiego (foto 1935) <- Kamienna (1918)
- Okrzei (Mapa z 1925) <- Ulmana
- Paryska <- Hejczyka
- Piłsudskiego <- Czerwonych Sztandarów <- Florowska
- Przybylaka <- Ogrodowa
- Sienkiewicza <- Targowa (Targowa widoczna na pocztówce z 1915 roku)
- Sobieskiego <- Szosowa
- Starowiejska <- Gwardii Ludowej
- Szopena <- Miejska
- Wojska Polskiego (1957) <- Narutowicza <- Sławkowska
- Żeromskiego (Mapa z 1925) <- Francuska

Legionów Polskich<- 27 Stycznia<- Legionów (Polskich?)<- Staro -Dąbrowska?

Struga <- Wiejska

A Żeromskiego/Francuska chyba przez jakiś czas nosiła też nazwę Marcel (Marcela?) - ale głowy za to nie dam.

Dąbrowskiego <- Dąbrowska
Kościuszki <- Pocztowa i Szkolna

3 Maja <- Klubowa - za kilka godzin zaktualizuję i na forum i na stronie.
Marcela rzeczywiście była gdzieś w DG... Przedruk starej pocztówki jest dostępny w mozaice: http://dawnadabrowa.pl/pocztowka/jarmark,s...niczej_507.html

Ze strony Darka Nowaka:
Bankowa (Fabryczna, Łukasińskiego),
Marceli (Francuska, Żeromskiego),
Targowa (Sienkiewicza),
Św. Jana (3-go Maja),
Szkolna (Pocztowa, Kościuszki).

Zmienionych nazw z czasów okupacji niemieckiej nie uwzględniamy?

Można, czemu nie - choć tu akurat sprawa jest prosta, skoro jest plan miasta z czasów wojny.

Starowiejska w drugą stronę niestety
Współcześnie ulica nosi nazwę Gwardii Ludowej

Uzupełniłem:

- 1 Maja (1957) <- Preczowska
- 1 Maja - współczesna - na całej długości w 1918:
* do Królowej Jadwigi: Preczowska -> 1 Maja (1957)
* od Królowej Jadwigi: Redenowska -> 1 Maja
- 3 Maja <- Klubowa <- Śs. Jana (wg Darka Nowaka)
- Augustynika <- Świerczewskiego <- Piłsudskiego
- Bandrowskiego <- Krótka <- Pilarczyka <- Krótka
- Dąbrowskiego <- Dąbrowska
- Górnicza <- Marksa
- Górników Redenu <- ZBOWiD
- Gwardii Ludowej <- Starowiejska
- Kościuszki <- Pocztowa <- Szkolna
- Kraszewskiego <- Gminna
- Królowej Jadwigi <- Armii Czerwonej <- Królowej Jadwigi <- Traktowa
- Legionów Polskich <- 27 Stycznia <- Legionów (Polskich?) <- Staro-Dąbrowska?
- Łukasińskiego (Mapa z 1925) <- Fabryczna <- Bankowa (wg Darka Nowaka)
- Majakowskiego <- ks. Biskupa Bandurskiego (foto 1935) <- Kamienna (1918)
- Okrzei (Mapa z 1925) <- Ulmana
- Paryska <- Hejczyka
- Piłsudskiego <- Czerwonych Sztandarów <- Florowska
- Przybylaka <- Ogrodowa
- Sienkiewicza <- Targowa (Targowa widoczna na pocztówce z 1915 roku)
- Sobieskiego <- Szosowa
- Struga <- Wiejska
- Szopena <- Miejska
- Wojska Polskiego (1957) <- Narutowicza <- Sławkowska
- Żeromskiego (Mapa z 1925) <- Francuska <- Marcela

Info o mapie niemieckiej: http://dawnadabrowa.pl/mapa/der,stadt,domb...endzin_584.html

Mapa w dobrej rozdzielczości: http://www.dawnadabrowa.pl/img/dabrowa_gor...s_1940_cala.jpg

Szkoda, że polskich nazw nie ma na mapach lub jest ich b.b. mało...
Dobry pomysł, żeby uzupełnić spis i dodać nowe ulice z niemieckimi odpowiednikami. Czy ktoś na forum zna niemiecki? Byłoby idealnie gdyby obok niemieckich nazw dało się wpisać ich tłumaczenie. Możliwe, że część 'polskich' nazw ulic jest z czasów okupacji i będzie je można łatwiej ulokować czasowo.

Witam.

Oczywiście moja strona na ten temat jak większość, jeszcze nie poprawiona, ale taki spis istnieje pod adresem http://www.dabrowa.pl/dg_komunikacja_spis-ulic.htm#Zmiany nazewnictwa ulic . Trzeba go jedynie uaktualnić, bowiem od jego powstania doszło kilka ulic w mieście, a i o starych się troche dowiedziałem.

Pozdrawiam

nddg

Niemiecki znam śladowo, ale do tłumaczenia nazw może wystarczy

Sylwek - jeżeli można dorzucić - wydaje mi się, że przedstawienie tego spisu wg tabeli na wzór strony www.dabrowa.pl - z linka powyżej. Bo bez opisu Twój wykaz jest ciężki do zinterpretowania.
Co do nazw ulic używanych obecnie najlepiej użyć chyba do tego rejestru TERYT - ULIC - do pobrania tu.

Mały77 - dzięki za link. Nie wiedziałem, że można pobrać taki plik. To bardzo ułatwi pracę

Leszek - może podzielimy się przetłumaczeniem tych nazw z legendy? Jest ich ~150. Może ktoś jeszcze jest chętny?

nddg - Darku, Twoja strona kryje wiele tajemnic . Wykonałeś już mnóstwo pracy ze starymi ulicami. Co byś powiedział na to, że na tej bazie uzupełnimy niemieckie nazwy oraz brakujące nazwy starych ulic z możliwością uaktualnienia mojej listy na dawnadabrowa.pl?

Co do tłumaczenia niemieckich nazw ulic to trochę bez sensu - bo moim zdaniem nazw tych nie powinno się tłumaczyć, ale ... jeżeli się zdecydujecie to ja za pomocą tłumacza Google mogę popracować dla wspólnego celu
Ale moim zdaniem trudniejsze zadanie - i to bardziej pracochłonne - to "nałożenie" ulic z mapy niemieckiej na polską - teraźniejszą.

- żeby być bardziej precyzyjnym. Umieścilibyśmy niemieckie nazwy w zestawieniu a tłumaczenie np. w nawiasach. Zmierzam do tego, że o niektórych ulicach można przeczytać/usłyszeć tylko w polskiej wersji, mimo, że taka ulica w polskiej wersji nigdy nie istniała. Będziemy mieć wtedy komplet uzupełniany o kolejne informacje i np. daty wystąpień nazw ulic.

Z nałożeniem map nie ma problemu - proces czasochłonny ale przerobiony przy poszukiwaniach lokalizacji synagogi i cmentarza żydowskiego.

Przeklejam z poprzedniego wpisu, który został sort wcześniej:


Przed chwilą znalazłem w sieci kopertę firmową biura Omiljanowskiego z 1915 roku z nadrukiem:
ul. Kr. Jana Sobieskiego 7
(dawniej Szosowa)

W takim razie chyba właśnie w 1915 nastąpiła zmiana nazwy, bo z kolei w jakiejś książce w tym roku była wymieniona również Szosowa.

Znalazłem swoją listę, postaram się przez weekend ją tu wklepać, na szybko kilka jeszcze nie wymienionych (w nawiasie lata, w których dana nazwa była wymieniana):
3 Maja (1925) -> Klubowa (1914) -> Św. Józefa (1910)
Górnicza -> Starobędzińska (1915)
Kołłątaja -> Kościelna (1836-39, 1917)
Traugutta -> Bednarska (j.w.)
Cieplaka -> Wesoła (j.w.)
Orzeszkowej -> Błotna (j.w.)

Wersja beta tabeli:

http://dawnadabrowa.pl/?s=jak_zmienialy_na...rowie_gorniczej

Mały77 - ten plik z GUSu póki co wiesza mi przeglądarki ;-).

"Po drodze" nazywała się jeszcze Świerczewskiego. Marszałek - generał - ksiądz...

Edit: Nie doczytałem, już było.

Za karę dodaję:
Graniczna <- Smugi
Kruczkowskiego <- Zając

Dziękuję Dami7.

Uzupełniłem tabelę:
http://dawnadabrowa.pl/?s=jak_zmienialy_na...rowie_gorniczej

No to jeszcze:
Kwiatkowskiego <- Dzierżyńskiego
Marii Szulc <- Związku Walki Młodych (? - prośba o weryfikację).
Prosiłbym także, żeby wypowiedział się ktoś w sprawie ulicy Krasińskiego. Blok, w którym mieszkali moi dziadkowie stoi przy tej ulicy. A w dzieciństwie zawsze jeździłem do Babci na Mickiewicza
Ciekawostka: ulica Tysiąclecia - pamiętam z dzieciństwa, że na tabliczkach był napis Tysiąclecie.
Ciekawostką jest też nazwa ulicy Dzieci Wrześni. Wiele osób używa nazwy Dzieci Września. Jest to niepoprawne, nazwa ulicy upamiętnia protest dzieci szkolnych we Wrześni w Wielkopolsce przeciwko przymusowemu nauczaniu w języku niemieckim w okresie zaborów.