Wita­cze sta­nęły na ulicy Ostro­gór­skiej, od strony wjazdu do Sosnowca z Mysło­wic, przy Sobie­skiego oraz przy zjeź­dzie z „eks­pre­sówki”. - Myślę, że dobrze, że wita­cze powstają. Nie wszy­scy wie­dzą, że woje­wódz­two śląskie to nie to samo, co Śląsk. Jeste­śmy miesz­kań­cami woje­wódz­twa śląskiego – mówi wice­pre­zy­dent Sosnowca, Arka­diusz Chęciński.

W inter­ne­cie poja­wił się komen­ta­rze, że tablice mogą przy­czy­nić się do anta­go­ni­zmów śląsko-zagłębiowskich. – My nie poka­zu­jemy, czy ktoś jest lep­szy, czy gor­szy. My przy­po­mi­namy wszyst­kim, któ­rzy mówią, że Sosno­wiec, Dąbrowa Gór­ni­cza, Będzin i inne mia­sta Zagłę­bia są Śląskiem. Jeste­śmy w woje­wódz­twie śląskim, cie­szymy się z tego, współ­pra­cu­jemy, ale jeste­śmy Zagłę­bia­kami, mamy też swoją toż­sa­mość i chcemy ją poka­zy­wać – dodał wiceprezydent.

Kolejne dwa wita­cze zostaną zain­sta­lo­wane w środę.

Dzisiaj kolejna odsłona szopki herbowo-witaczowej

Ale muszę powiedzieć - czapki z głów dla FdZD, że udało im się namówić władze miasta na zasponsorowanie reklamy prywatnego logo, chętnie bym się dowiedział, jak takie coś się robi i umieścił swoją reklamę na wjazdach do DG...

No dobrze, ale Leszku gdyby nie FdZD to nie byłoby herbu/symbolu Zagłębia. Kto miałby taki herb w ogóle wybrać, kto zorganizowałby wybory? Prawda taka, że FdZD nie narzuca nic tylko proponuje - czy można coś narzucić obojętnej masie społecznej? Gdyby nie oni to nie mielibyśmy nawet tego symbolu.

W kwietniu byłem w Warszawie na seminarium i warsztatach dotyczących samorządności w Polsce, przeznaczonych dla pracowników urzędów publicznych. W panelu dotyczącym barw i symboli Polski samorządowej, poruszano kwestię tworzenia tych symboli, bez konsultacji ze specjalistami z W-wy. Jako bardzo negatywny przykład zarezentowano m.in herb Zagłębia Dąbrowskiego zaproponowany przez FdZD. Nie ukrywam, że nie zostawiono na nim suchej nitki, krytykując nieścisłości heraldyczne, zwłaszcza tło i niektóre elementy wizerunku orła. Podsumowano też że, herby samorządowe w Polsce powinny posiadać jedynie miasta, gminy wiejskie, powiaty i województwa, względnie regiony historyczne, ukształtowane w średniowieczu.

Wracając do całkowicie nieudanego projektu herbu Zagłębia Dąbrowskiego, wydaje się że należy go zupełnie zaniechać. W takiej formie nie ma najmniejszych szans na akceptację ze strony KH, z ks. dr. Pawłem Dudzińskim na czele. Wydaje się że najlepszym rozwiązaniem będzie zaprojektowanie logotypu Zagłębia Dąbrowskiego wraz z jakimś nośnym hasłem promocyjnym. Takie logo stałoby się rozpoznawalne dzięki umieszczeniu go na różnych wydawnictwach i materiałach promocyjnych, tak jak stało się to z logotypem Sosnowca. FdZD mogłoby zorganizować wielki konkurs na logo naszego regionu, szeroko promowany w mediach. Wtedy Zagłębie otrzymałoby bezpłatną reklamę, podobnie jak FdZD. Dzięki konkursowi na logo uniknąć można także przykrej porażki, do jakiej niewątpliwie doszło przy projektowaniu herbu.

PS. Leszek - dlaczego nie mogą już powstawać nowe herby tylko symbole? Heraldyka jest już dziedziną historyczną?

a przede wszystkim bo
" Wśród proponowanych wzorów herbu Zagłębia Dąbrowskiego najwyższe uznanie przestrzeni społecznej posiada ten, który jest autorstwa stowarzyszenia regionalnego Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego" - mnie nikt o zdanie nie pytał a jestem chyba częścią tej przestrzeni społecznej.

Jeśli nie popierasz tego 'herbu', nie jesteś godzien być uznany częścią przestrzeni społecznej wg FdZD

A ja się pewnie zaraz dowiem, że jestem kryptokormelem

względnie regiony historyczne

Podsumowano też że, herby samorządowe w Polsce powinny posiadać jedynie miasta, gminy wiejskie, powiaty i województwa, względnie regiony historyczne, ukształtowane w średniowieczu.

Śląsk oczywiście jako całość herb ma

Bywałem trochę w Polsce i jak ktoś mi się pytał skąd jestem to zawsze było stwierdzenie "ze śląska" także poza Naszym regionem nikt nie zna praktycznie zagłębia i myślę że już tak zostanie i zawsze dla osób spoza regionu katowickiego bedziemy śląskiem a nie zagłębiem.

już tak zostanie i zawsze dla osób spoza regionu katowickiego bedziemy śląskiem a nie zagłębiem

ciekawą kategorią osób kojarzących gdzieś tam daleko w Polsce Dąbrowę jednak nieco bliżej są byli budowniczowie huty - kilkoro już spotkałem w najmniej spodziewanych okolicznościach

Na stronie radnego Grzegorza Jaszczury ciekawy wywiad ze Zbigniewem Matuszczykiem twórcą Herbu Zagłębia Dąbrowskiego

http://grzegorzjaszczura.pl/?p=22125

Wywiad z dr. Zbigniewem Matuszczykiem, Zagłębiakiem ze Sławkowa, regionalistą, podpułkownikiem rezerwy Wojska Polskiego. Przeprowadziłem go z kol. Dawidem Kmiotkiem, dzisiaj druga część. Ze względu na wagę pytania, dotyczącego Herbu Zagłębia Dąbrowskiego dzisiaj tylko jedno pytanie i jedna, ale bardzo wyczerpująca odpowiedź! Przejdźmy zatem do meritum:

GJ: Czy zamierza Pan podjąć dalsze kroki, by zaprezentowana przez Pana 2 lata temu propozycja Herbu Zagłębia Dąbrowskiego uzyskała akceptację Komisji Heraldycznej przy Ministrze Administracji i Cyfryzacji? I czy nie należałoby dalej pracować nad ostatecznym kształtem symboliki zagłębiowskiej?

Zbigniew Matuszczyk: Moim zamysłem było opracowanie i zgłoszenie tylko propozycji do dyskusji. To kompleksowe opracowanie herbu, chorągwi, flagi i barw Zagłębia Dąbrowskiego. Zaproponowałem również zasady i okoliczności ich używania. Szeroko uzasadniłem znaczenie poszczególnych elementów godła i barw.

Podjęcie inicjatywy opracowania symboliki Zagłębia Dąbrowskiego ogłosiłem publicznie, na uroczystej sesji Rady Powiatu Będzińskiego w 2011 roku, podczas odbierania nagrody starosty będzińskiego „Za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury”.

Dwa miesiące później przedstawiłem również publicznie swoje propozycje w Internecie i prasie. Niestety, nie spodobały się one prezesowi Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego Dariuszowi Jurkowi. W tej sytuacji Starostwo Powiatowe w Będzinie zorganizowało spotkanie autorów konkurencyjnych symboli. Wiosną 2011 roku w siedzibie starostwa odbyły się rozmowy. Przedstawiłem własne propozycje. Prezes Jurek stwierdził, że herb i barwy autorstwa FdZD już funkcjonują i nie ma potrzeby ich zmiany.

Argumentował również, że tylko jego organizacja powinna być ich dysponentem, gdyż muszą one mieć ochronę prawną, którą może zapewnić wyłącznie FdZD. Przyznał jednak, że orzeł z ich herbu, nie jest najszczęśliwszy i może wziąć orła z herbu opracowanego przeze mnie, ale bez „młotków” na tarczy sercowej i koniecznie musi być umieszczony na dotychczasowej tarczy, czyli w polu czerwono-zielonym, dzielonej w pas.

Uważając, że funkcjonowanie dwóch herbów Zagłębia Dąbrowskiego jest co najmniej niepoważne, zgodziłem się na propozycje prezesa Jurka. Pan Prezes zobowiązał się do opracowania nowego wzoru herbu Zagłębia z moim Orłem Białym, a starostwo do wysłania tej propozycji do konsultacji w Komisji Heraldycznej. Władze starostwa pragnęły zasięgnąć opinii kompetentnych i niezależnych ekspertów co do zgodności wizerunku herbu zaproponowanego przez prezesa Jurka z zasadami heraldyki.

Czekając cierpliwie przez półtora roku na opinię Komisji Heraldycznej, do której jak mniemam zgodnie z ustaleniami, starostwo wysłało propozycję FdZD, w grudniu 2012 roku ze zdumieniem z prasy dowiedziałem się, że nasze ustalenia i zobowiązania starostwa będzińskiego i p. prezesa Jurka są nic nie warte. Z publikacji na stronie internetowej FdZD z 12 grudnia 2012 roku dowiedziałem się, że prowadzone z inicjatywy starosty powiatu będzińskiego Krzysztofa Malczewskiego rozmowy w sprawie herbu Zagłębia zostały zakończone. Wypracowano nowe rozwiązanie zaproponowane przez FdZD i zaakceptowane przez władze powiatowe. Starostwo wydało zgodę na użycie w zmodyfikowanym herbie FdZD orła z godła herbu powiatu będzińskiego.

Niestety, 28 grudnia 2012 roku starosta Krzysztof Malczewski w rozmowie ze mną, przeprowadzonej na ten temat, nie potwierdził tego faktu!

Trzeba bowiem wiedzieć, że zgodnie ze Statutem Powiatu Będzińskiego § 4 pkt 2 „Użycie herbu przez inne podmioty niż jednostki organizacyjne Powiatu wymaga zgody Zarządu”. Z tego co wiem, to takiej zgody Zarząd Powiatu nie wydał i wydać jej nie może, ponieważ herb powiatu stanowi integralną całość i nie można wyjmować z niego jakiegokolwiek elementu, by go komuś oddać do swobodnego nim dysponowania. A już całkowicie niezrozumiałe jest, jak władze powiatu mogłyby oddać prawa autorskie do orła ze swojego herbu członkom FdZD, którzy, jak twierdzą na swojej stronie internetowej posiadają do niego prawa autorskie i tylko oni mogą udzielać zgody na używanie swojego herbu z orłem z godła powiatu, do celów komercyjnych. Szkoda, że nie podają, czy pobierają za to jakiejś opłaty, np. datki na działalność organizacyjną. Zatem, moim zdaniem, nie jest prawdą, że FdZD posiada wyłączne prawa autorskie do herbu swojego pomysłu.

Uważam, że cała ta sytuacja wymaga wnikliwej analizy prawnej i porównawczej, ponieważ rysunek orła rzekomo przyjęty od władz powiatu będzińskiego przez FdZD jest również w herbach innych powiatów: uszczerbiony w powiecie chrzanowskim i myszkowskim oraz bez przepaski w powiecie białostockim czy bielsko-podlaskim. Niektóre z tych herbów zostały negatywnie zaopiniowane przez Komisję Heraldyczną, a uchwały Rad Powiatów w sprawie ich przyjęcia uchylone przez wojewodów.

Cytując stwierdzenia z „Uzasadnienia historyczno-heraldycznego” przedstawionego przez FdZD dla przyjęcia orła z herbu powiatu będzińskiego, można dodać: Odwieczne związki kulturowe i administracyjne Zagłębia Dąbrowskiego z Ziemią Krakowską, Ziemią Białostocką i Podlaską w pełni uzasadniają przyjęcie przez ten region za swój herb stylizowanego orła małopolsko-białostocko-podlaskiego.

Szkoda, że prezes Dariusz Jurek nie zdobył się na opracowanie własnego godła lub wzięcie Orła Białego, którego jestem autorem i którego mu dawałem. Wcześniej czy później może się okazać, że osobistych praw autorskich do godła FdZD będzie dochodził rzeczywisty jego autor lub jego spadkobiercy. Co wtedy zrobi wiceprezydent Sosnowca A. Chęciński, który osobiście zatwierdził wzór witaczy z herbami FdZD? Co zrobią kibice Zagłębia, którym prezes Jurek „wciska” jedynie słuszny herb Zagłębia, a którzy m.in. za pośrednictwem strony internetowej FdZD prowadzą jego „promocyjną” sprzedaż – w postaci flag i nalepek?

Uważam, że Herb Zagłębia Dąbrowskiego zaproponowany przez FdZD można najwyżej nazwać „herbem Forum dla Zagłębia Dąbrowskiego”, a w żadnym wypadku Herbem Zagłębia Dąbrowskiego. Wymyślony wbrew zasadom heraldyki, jest świadectwem braku szacunku do odwiecznych polskich symboli narodowych, dlatego kompromituje wizerunek Zagłębia. Ustanowiony przez dogadanie się kilku Panów jest przykładem szukania taniego poklasku wyborców, w tym kibiców Zagłębia, których ogromnie szanuję i uważam, że nikt nie ma prawa „sprzedawać” im bubli.

Tę wypowiedź proszę potraktować, jako uzupełnienie poprzedniego pytania.

Na pytanie, czy zamierzam podjąć dalsze kroki, by zaprezentowana przeze mnie propozycja uzyskała akceptację Komisji Heraldycznej, odpowiem, że tak. Symbole Zagłębia Dąbrowskiego są dla mnie równie ważne jak polskie symbole narodowe. Pragnę zauważyć, że powinny one być pozytywnie zaopiniowane przez Komisję Heraldyczną, co zagwarantuje ich zgodność z zasadami heraldyki. Równie ważne, a nawet ważniejsze jest przyjęcie tych symboli za swoje przez mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego, bo dopiero wtedy można będzie powiedzieć, że jest to prawdziwy Herb Zagłębia Dąbrowskiego.

Wiem, że burmistrz Sławkowa przesłał do prezydentów i burmistrzów miast zagłębiowskich pismo inicjujące taką dyskusję. Zapewne dużo będzie zależeć od postawy rad gmin i miast. Mam nadzieję, że doprowadzi to do merytorycznej dyskusji na temat Herbu Zagłębia Dąbrowskiego. (skany pisma w części 1 wywiadu – przyp. GJ).

Wywiad autoryzowany w dniu 24.01.2013 r.

W związku z tą szczegółową odpowiedzią, dopiero w części III rozmowy, spróbujemy odpowiedź na zasadnicze pytanie: czym jest Zagłębie Dąbrowskie. Wspomnimy także o obchodach 150-tej rocznicy Powstania Styczniowego w Zagłębiu Dąbrowskim.

Na pytanie, czy zamierzam podjąć dalsze kroki, by zaprezentowana przeze mnie propozycja uzyskała akceptację Komisji Heraldycznej, odpowiem, że tak. Symbole Zagłębia Dąbrowskiego są dla mnie równie ważne jak polskie symbole narodowe. Pragnę zauważyć, że powinny one być pozytywnie zaopiniowane przez Komisję Heraldyczną, co zagwarantuje ich zgodność z zasadami heraldyki. Równie ważne, a nawet ważniejsze jest przyjęcie tych symboli za swoje przez mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego, bo dopiero wtedy można będzie powiedzieć, że jest to prawdziwy Herb Zagłębia Dąbrowskiego.

Wiem, że burmistrz Sławkowa przesłał do prezydentów i burmistrzów miast zagłębiowskich pismo inicjujące taką dyskusję. Zapewne dużo będzie zależeć od postawy rad gmin i miast. Mam nadzieję, że doprowadzi to do merytorycznej dyskusji na temat Herbu Zagłębia Dąbrowskiego.

Uważam, że cała ta sytuacja wymaga wnikliwej analizy prawnej i porównawczej, ponieważ rysunek orła rzekomo przyjęty od władz powiatu będzińskiego przez FdZD jest również w herbach innych powiatów: uszczerbiony w powiecie chrzanowskim i myszkowskim oraz bez przepaski w powiecie białostockim czy bielsko-podlaskim. Niektóre z tych herbów zostały negatywnie zaopiniowane przez Komisję Heraldyczną, a uchwały Rad Powiatów w sprawie ich przyjęcia uchylone przez wojewodów.

Cytując stwierdzenia z „Uzasadnienia historyczno-heraldycznego” przedstawionego przez FdZD dla przyjęcia orła z herbu powiatu będzińskiego, można dodać: Odwieczne związki kulturowe i administracyjne Zagłębia Dąbrowskiego z Ziemią Krakowską, Ziemią Białostocką i Podlaską w pełni uzasadniają przyjęcie przez ten region za swój herb stylizowanego orła małopolsko-białostocko-podlaskiego. smile2.gif

Jak tu dojść prawdy jeśli obydwie strony sobie zaprzeczają?

skoro do I-w szej części wywiadu załączono domniemania bezprawności wykorzystania "starego" herbu, to jakoś specjalnie nie dziwią podobne zawarte i w II części, tym razem odnośnie "nowego"

a FDZD mogło by własną wariację na temat orła opracować - czy to ich przerasta, że tylko kopie..?

taki szkic, uzasadnienia dla barwy zielonej znaleźć nie potrafię, juz w Ludziach bezdomych byla tu glównie czerń to zagłębie węglowe, a nie drzewne

Widać nie mają w swoich szeregach kogoś uzdolnionego plastycznie - w takiej sytuacji lepiej faktycznie skorzystać z istniejącego wzorca.

Ta zieleń to od spleśniałego chleba dawanego przez kapitalistycznych wyzyskiwaczy

no tak, w Zagłębiu przecież brak jakichkolwiek szkół plastycznych, do których można by się w takiej sprawie zwrócić

a po co Dąbrowie Górniczej herb? ani 100 lat nie ma, ani tradycji szlacheckich

Zagłębie Dąbrowskie już stało sie takie fikcyjno-sentymentalne

a po co Dąbrowie Górniczej herb? ani 100 lat nie ma, ani tradycji szlacheckich

UJAWNIAMY: Ze stron ministerstw znikają narodowe symbole
Tagi: symbole narodowe, strona internetowa, resort, ministerstwa, layout, godło, barwy narodowe
Dodano: 20.02.2013 [18:52]
UJAWNIAMY: Ze stron ministerstw znikają narodowe symbole - niezalezna.pl
foto: pront screeny stron internetowych resortów kultury, finansów, nauki oraz sportu
Jak ustalił portal Niezalezna.pl, za rządów Platformy Obywatelskiej ze stron internetowych czterech resortów zniknęły symbole narodowe. Symbolikę państwową i odwołanie do barw narodowych oraz godła zastąpiono "nowoczesnym" logotypem.

Po informacji od zaniepokojonego czytelnika o symbolach państwowych, które zniknęły ze strony Ministerstwa Finansów, postanowiliśmy przyjrzeć się całej sprawie bliżej. Okazuje się, że strona internetowa resortu finansów nie jest jedyną, z której zniknęły odwołania do symboli i barw narodowych.

Za rządów Platformy Obywatelskiej godła narodowego ze swoich stron internetowych pozbyły się jedne z najważniejszych i najbardziej reprezentatywnych resortów. Symboli polskości próżno by szukać na stronach Ministerstwa Sportu i Turystyki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz na wspomnianej już stronie Ministerstwa Finansów. Największe zdumienie budzi jednak brak symboli odwołujących się do narodowego dziedzictwa na stronie... Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Zwróciliśmy się do przedstawicieli resortów z pytaniem, czy zmiana layoutu i związane z nią usunięcie symboli narodowych było decyzją odgórną, czy też każde z ministerstw indywidualnie podejmowało decyzje w tej sprawie. Warto też zwrócić uwagę, że z nazwy Ministerstwa Sportu i Turystyki Rzeczypospolitej Polskiej nagle zniknęła nazwa naszego kraju.

Sprawę będziemy monitorować i na łamach portalu Niezalezna.pl postaramy się wyjaśnić przyczyny usuwania narodowych symboli z oficjalnych stron internetowych polskich ministerstw.

Zbigniew Matuszczyk – autor Herbu Zagłębia Dąbrowskiego, cz. 3

Kategorie: Wywiady | Luty 28, 2013

Wywiad z dr. Zbigniewem Matuszczykiem, Zagłębiakiem ze Sławkowa, regionalistą, podpułkownikiem rezerwy Wojska Polskiego. Przeprowadziłem go z kol. Dawidem Kmiotkiem, stał się tak bardzo interesujący, że rozrósł się do 3 części. Dzisiaj dokończenie wywiadu.

DK: Panie Zbigniewie, czym jest Zagłębie Dąbrowskie? Jakie są granice Zagłębia Dąbrowskiego? Wiem, że wspólnie z Grzegorzem Jaszczurą wyszliście z propozycją powołania Związku Miast i Gmin Zagłębia Dąbrowskiego. Może szerzej o tej inicjatywie.

Zbigniew Matuszczyk: Wspomniana dyskusja w samorządach na temat symboli Zagłębia Dąbrowskiego powinna stać się świetnym zaczynem do szerszej dyskusji i w konsekwencji powołania Związku Miast i Gmin Zagłębia Dąbrowskiego. To takie nasze marzenie na przyszłość. Uważam, że to właśnie samorządy powinny określić ostateczny obszar i granice Zagłębia. Dopiero wtedy można by we właściwych miejscach ustawić witacze wjazdowe do Zagłębia Dąbrowskiego od strony Małopolski. Dzisiaj nie wiemy czy np. powinny stać przy trasie DK 94 w Sławkowie, Bolesławiu czy może w Olkuszu? Pojęcie „Zagłębie Dąbrowskie” nie zostało nigdy sformalizowane. Trudno jednoznacznie określić jego granice. Wiem, że FdZD na swojej stronie internetowej już wytyczyło granice Zagłębia Dąbrowskiego. Ale jest to nieuprawnione i – moim zdaniem – są one zbyt szerokie, w Zagłębiu jest np. powiat myszkowski. Należy uwzględnić to, że część gmin niekoniecznie może chcieć utożsamiać się z Zagłębiem. Ciekawą sprawą jest to, że część tych gmin już należy do wspólnych organizacji. Na przykład na terenie powiatu zawierciańskiego funkcjonuje Lokalna Grupa Działania – LGD Perła Jury, z kolei na terenie powiatu będzińskiego LGD Brynica to nie granica. A czemu nie LGD Perła Zagłębia? Członkami obu lokalnych grup działania są gminy, a ich celem jest pozyskiwanie pieniędzy unijnych i aktywizacja mieszkańców. Może więc najpierw powinniśmy zapytać gminy, a potem wytyczać granice. Teraz każdy może sobie snuć swoje wizje granic.

Owszem, możemy wyjść z poglądem, że Zagłębie Dąbrowskie to Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin, Czeladź, Wojkowice i Sławków. Ale kto jeszcze? Może Łazy, może Siewierz. Pewnie Poręba i Zawiercie. Ale czy Zagłębie to Bolesław, Bukowno i Olkusz? Jak podejść do Ogrodzieńca i Pilicy. Temat jest szeroki i do poważnej dyskusji. Na pewno taki Związek Miast i Gmin Zagłębia powinien czymś się zająć. Może pozyskiwaniem pieniędzy na propagowanie i pielęgnowanie tożsamości zagłębiowskiej. Może wreszcie powinien w Zagłębiu Dąbrowskim powstać np. Zagłębiowski Instytut Naukowy. Potrzebujemy w regionie instytucji, która mogłaby inspirować oraz prowadzić profesjonalne badania naukowe nad historią, tożsamością oraz perspektywami rozwoju regionu.

GJ: Wiem, że jest Pan jednym z inicjatorów obchodów 150. rocznicy Powstania Styczniowego w Zagłębiu Dąbrowskim. Skąd pomysł, by obchody były zorganizowane w tak szerokim zakresie?

Zbigniew Matuszczyk: Zagłębie Dąbrowskie to również bardzo bogata historia związana z Powstaniem Styczniowym. Wystarczy udać się w okolice Parku Zielona w Dąbrowie Górniczej i obejrzeć krzyż poświęcony powstańcom. Jako ciekawostkę mogę tu wspomnieć, że jedną z reperkusji po powstaniu było odbieranie praw miastom. Z naszych i okolicznych terenów niektóre z dawnych miast do dnia dzisiejszego nie odzyskały praw miejskich. Są to Żarnowiec, Włodowice, Mrzygłód i Kromołów. Prawa miejskie w ramach reperkusji utraciły wtedy również Sławków, Czeladź, Ogrodzieniec, Pilica, Siewierz, Wolbrom i Szczekociny.

Historia tych terenów to również mogiły powstańcze rozsiane po całym Zagłębiu, najczęściej bezimienne. Warto otworzyć ten rozdział naszej historii. Zwłaszcza, że opanowanie w lutym 1863 roku Zagłębia Dąbrowskiego przez powstańców jest faktem prawie nieznanym w polskiej historiografii. Zwycięska bitwa o dworzec kolei warszawsko-wiedeńskiej oraz przywrócenie polskiej suwerennej władzy nad tym najbardziej uprzemysłowionym skrawkiem ówczesnego Królestwa Polskiego powinny na stałe zostać utrwalone w świadomości mieszkańców Zagłębia.

Dlatego już w ubiegłym roku podjąłem rozmowy z przedstawicielami władz i instytucji kultury Sławkowa oraz naszych sąsiadów Dąbrowy Górniczej, Sosnowca, Olkusza i Bolesławia w celu zorganizowania wspólnych obchodów tej rocznicy.

Uważam, że współdziałanie naszych gmin i miast w tak ważnym przedsięwzięciu dla Zagłębia i całej Polski jest świetną okazją do zademonstrowania integracji i jedności całego regionu. To także możliwość lepszego wzajemnego poznania się i współpracy osób, które w różnych miastach i gminach organizują obchody tych samych wydarzeń.

Osobiście jestem usatysfakcjonowany, wiele z moich pomysłów zostało zrealizowanych. Niektóre zrealizowałem samodzielnie. Napisałem kilka artykułów dotyczących Powstania Styczniowego w Zagłębiu, które zostały wydrukowane w różnych miejscach. Opracowałem merytorycznie wystawę poświęconą pierwszym oficjalnym obchodom rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego w dniu 20 stycznia 1915 roku, zorganizowaną w Sławkowie, Olkuszu i Krzykawce przez Departament Wojskowy Naczelnego Komitetu Narodowego, który stacjonował w Sławkowie i którego szefem był ówczesny podpułkownik Władysław Sikorski.

Razem z artystą plastykiem Panią Martą Tambor opracowałem specjalnie na obchody rocznicy powstania nowy wizerunek trójpolowego herbu Rzeczypospolitej zatwierdzonego w maju 1863 roku przez Rząd Narodowy. Na jego podstawie opracowałem chorągwie okolicznościowe dla Sosnowca i Sławkowa, które brały udział w inscenizacjach zorganizowanych w tych miastach. Dzięki Urzędowi Miejskiemu w Sławkowie opracowany przeze mnie herb może być używany przez wszystkich zainteresowanych, bez uzyskiwania czyjejkolwiek zgody. To wkład mojego miasta i mój własny w upamiętnienie Powstania Styczniowego. Jestem również autorem Apelu Pamięci Oręża Polskiego, odczytanego 9 lutego br. podczas uroczystości przed sosnowieckim dworcem.

Uważam, że dotychczasowy przebieg obchodów Powstania Styczniowego w Zagłębiu Dąbrowskim jest przykładem rodzącej się realnej współpracy w dziedzinie kultywowania zagłębiowskiej tożsamości pomiędzy sąsiadującymi ze sobą miastami: Sosnowcem, Dąbrową Górniczą i Sławkowem.

Należy również podkreślić, że Sosnowiec jak przystało na stolicę Zagłębia Dąbrowskiego, wziął na siebie zdecydowaną większość prac organizatorskich i kosztów w przygotowanych wspólnych uroczystościach. W sosnowieckich imprezach otwartych dla wszystkich brali udział mieszkańcy całego Zagłębia.

Na szczególne uznanie zasługuje to, że Urząd Miejski w Sosnowcu opracował i wydał drukiem na łamach „Dziennika Zachodniego” wspólny program obchodów 150. rocznicy Powstania Styczniowego, obejmujący uroczystości we wszystkich miastach i gminach Zagłębia Dąbrowskiego aż do końca 2013 roku.

Należy również dodać, że dla podkreślenia rangi organizowanych uroczystości rocznicowych w regionie, udało się władzom Sosnowca uzyskać dla nich honorowy patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Działania Sosnowca dla uczczenia Powstania Styczniowego są pięknym przykładem integrowania się nie tylko władz sąsiadujących ze sobą miast, ale przede wszystkim zagłębiowskiej społeczności. Zapewne na długo zapadnie w pamięci sławkowskich licealistów przebranych za kosynierów ich udział w inscenizacji sosnowieckiej bitwy.

Przed nami kolejne ważne uroczystości, tym razem bitwy pod Krzykawką i śmierci bohatera Włoch i Polski pułkownika Francesco Nullo. Mam nadzieję, że i te obchody przy współudziale miast sąsiadujących z gminą Bolesław będą równie okazałe i podniosłe jak w Sosnowcu i Sławkowie.

DK: Jest Pan autorem wielu opracowań dotyczących nie tylko Sławkowa, ale i Zagłębia Dąbrowskiego. Proszę coś powiedzieć na ten temat.

Zbigniew Matuszczyk: Jestem inspiratorem, autorem i współautorem m.in. monografii Sławkowa pt. „Dzieje Sławkowa” opracowanej pod kierunkiem prof. Feliksa Kiryka z Krakowa. Konkretnie, opracowałem rozdział pt. „Sławków w czasach niewoli narodowej 1795–1918”. Publikacja ukazała się w Krakowie w 2001 roku.

Jestem również autorem lub współautorem takich książek, jak: „Republika sławkowska 1905 roku” – Sławków 2005; „100 lat pod wezwaniem św. Floriana” – Sławków 2005; „Architektura dawnego Sławkowa – 720 lat miasta Sławkowa 1286–2006” – Sławków 2006, wydanie 2 – Sławków 2007; „Przez Sławków do niepodległej Polski. Legiony Polskie w Sławkowie i Zagłębiu Dąbrowskim” – Sławków 2010; „Architektura dawnego i współczesnego Sławkowa. 725 lat praw miejskich Sławkowa 1286–2011” – Sławków 2011.

Obecnie razem z Muzeum Miejskim Sztygarka w Dąbrowie Górniczej, a konkretnie z dyrektorem tej placówki, Panem mgr. Arkadiuszem Rybakiem pracuję nad wydaniem publikacji źródłowej pl. „Inwentarze i lustracje Klucza Sławkowskiego z XVII i XVIII wieku”. To bezprecedensowa praca, która powstaje przy współpracy finansowej 9 gmin i miast Bolesławia, Bukowna, Chrzanowa, Dąbrowy Górniczej, Jaworzna, Łaz, Sławkowa, Sosnowca i Trzebini oraz powiatu będzińskiego. To realny dowód na możliwość współpracy nie tylko miast i gmin Zagłębia Dąbrowskiego, ale również naszych małopolskich sąsiadów, z którymi do 1789 roku tworzyliśmy jeden organizm administracji terytorialnej – sławkowski klucz ziemski, ze starostwem w Sławkowie.

Praca to zbiór dokumentów odnalezionych w różnych archiwach. Publikacja będzie zawierała setki informacji z XVII- i XVIII-wiecznej historii dzisiejszego Zagłębia Dąbrowskiego. Począwszy od szczegółowych opisów poszczególnych miejscowości, a skończywszy na nazwiskach ich mieszkańców.

Będzie to przysłowiowa kopalnia wiedzy dla historyków zajmujących się dziejami obszarów dzisiejszego Zagłębia Dąbrowskiego. Odbyło się już specjalnie zwołane spotkanie w celu omówienia sposobów oraz form promocji tej publikacji, ze szczególnym uwzględnieniem szkół i placówek kultury naszego regionu.

GJ: Sławków to małe miasto. Jakie są główne atuty Sławkowa i co możecie wnieść do rozwoju Zagłębia?

Zbigniew Matuszczyk: Sławków to nie tylko bogata historia, ale to również szeroki tor. To tutaj zaczyna się okno na świat, czyli okno na wschód, w tym Chiny. Uważam, że władze województwa nie powinny tej szansy zmarnować. Akurat w te przedsięwzięcia należy inwestować, bo to może przynieść wymierne korzyści całemu Zagłębiu. Ważne są również walory turystyczne Sławkowa. Zachęcam do obejrzenia zbiorów Działu Historii Dawnej Miejskiego Ośrodka Kultury w Sławkowie , usytuowanego na sławkowskim Rynku. Warto byłoby również obejrzeć ruiny zamku biskupów krakowskich z XIII wieku, najstarszego murowanego zamku w zachodniej Małopolsce. W Sławkowie dosyć często odbywają się spływy kajakowe po Białej Przemszy w kierunku Maczek. Na tym odcinku rzeka jest nieujarzmiona, a sam spływ odbywa się głównie terenami leśnymi. Przez Sławków biegnie również kilka ciekawych szlaków turystycznych. Jednym z nich jest szlak Szwajcarii Zagłębiowskiej, mający swój początek na Rynku w Sławkowie. Inne ciekawe szlaki turystyczne to Szlak Pustynny i Szlak Powstańców Styczniowych 1863 roku. Przez Sławków przechodzi również Szlak Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego.

W Sławkowie znajdują się również budynki rządowej Walcowni Blach i Giserni, wzniesione nad Białą Przemszą w 1826 roku. Są to jedne z najstarszych jeszcze istniejących obiektów przemysłowych w Zagłębiu Dąbrowskim. Kilka lat temu udało mi się odnaleźć sztandar tego zakładu z 1871 roku, na którym widnieją skrzyżowane „młotki górnicze”. Zatem w XIX wieku perlik i żelazko symbolizowały nie tylko górnictwo, ale również funkcjonujący w Zagłębiu Dąbrowskim przemysł metalowy.

To jeszcze taka dygresja do wcześniejszej mojej wypowiedzi na temat symboli Zagłębia Dąbrowskiego.

DK: Dziękujemy za rozmowę.

Zbigniew Matuszczyk: Dziękuję.

Ta część wywiadu autoryzowana w dniu 11.02.2013 r.

granica Zagłębia związana jest z występowaniem węgla i uprzemysłowieniem jako konsekwencją tego faktu ( węgla nie rud cynku i ołowiu). Zagłębie nie powstało by gdyby nie węgiel.

Stał się śląski gdy Ziemia bytomska została trwale odłączona przez Mieszka Plątonogiego od Małopolski około 1200 roku