Dąbrowiak WT - do Leszka
Dzięki kolego za tak dużą dozę informacji na temat Dabrowy Górniczej. Jestem pod wrażeniem !
Ja, będąc (jak widać) dąbrowiakiem z dziada pradziada. nie mam tak dużej wiedzy.
Dzięki za informację o kop. Flora.
Interesuje mnie geneza hałdy "Stanisław" ("Stanisław Mały" i "Stanisław Duży") - czy też pochodzi w kop. Flora?
Mieskam tu w pobliżu i nic o tym nie wiem.
Dąbrowiak WT

Nie, hałdy Mały i Duży Staś to efekt działania kopalni Stanisław - eksploatowanej przez prywatnych właścicieli na polach dzierżawionych od Flory (na Podlesiu, mniej więcej od Tysiąclecia do cmentarza). O niej wkrótce też wstawię trochę informacji i zdjęć

Przy okazji pytanie o owe hałdy właśnie - która jest która, bo słyszałem zarówno wersję, że mały jest przy Tysiąclecia, a duży przy strzelnicy, jak i na odwrót. Ta przy strzelnicy jest wyższa, ta przy Tysiąclecia rozleglejsza - więc i jedna i druga wersja ma sens.

No i prośba do moderatorów - zmieńcie temat tego wątku na "Kopalnia Stanisław", a ja postaram się go niedługo rozbudować nieco.

Duży "Stanisław" - przy strzelnicy; Mały "Stanisław" - w lesie przy stawie "RENAS". Była jeszcze hałda w rejonie końca działek pracowniczych (za strzelnicą), której genezy tez nie znam.
Dąbrowiak WT.

Dzięki za hałdy
Co do hałdy obok działek - na Podlesiu było więcej małych kopalni, przy samej drodze (na granicy działek i lasu) jest zagłębienie (czasem z wodą), obok mała hałda - jest to zapewne pozostałość po szybie kopalni Maksymilian II, drugi szyb był po drugiej stronie drogi, w lesie za Staszicem blisko dzisiejszej ulicy Staszica (na północny-zachód od glinianki tam będącej), skośny przebieg ulicy Różanej i ogólnie skośne ułożenie działek w tym kawałku Staszica jest pamiątką po torze/torach łączących tę kopalnię ze stacją Staszyc.
Oprócz tego była tam jeszcze kopalnia Michał - być może nawet obydwie były w tym samym miejscu, ponieważ Michał działał w latach 1924-28, a Maksymilian II od 1929.
Po drugiej stronie DK1 (mniej więcej w okolicach Mikrohuty) była kopalnia Podreden (Zdzisław), na południe od niej (po drugiej stronie Majewskiego) kopalnia Wiesława, której pozostałością jest zapewne zadeklowany szyb Ksawery (obok leśniczówki).

Nie mogę się w tym opisie połapać. Muszę to przemyśleć. Niemniej jestem dalej pod wrażeniem znajomości historii maszego miasta.
WT

Tak na szybko (i orientacyjnie) nabazgrane w paincie:



Na czerwono - szyby kopalni Maksymilian II (Michał, jeśli był oddzielną kopalnią, był na prawo od górnego szybu) i tor do stacji Staszic.
Na biało - Upadowa VI Flory (zaraz na północ od niej jest Duży Staś).
Na niebiesko - Podreden.
Na zielono - Wiesława.

I znowu zaskoczony jestem precyzją. Teraz te klocki układają się. Dzięki. Pytanie czy: - od upadowej VI FLORY (na biało) szła kolejka linowa do sortowni kop. FLORA i dlatego obecna ul. Buczka nazywała się poprzednio ul. Linową?WTUzupełniam moją poprzednią odpowiedż obrazkiem. WT

Dokładnie tak szła, a zaczynała się na Albercie. Opis i mapka są w wątku o Florze.

Dla tych, których interesują stare kopalnie w okolicy(może akurat nie Dąbrowskie, lecz tuz obok) wspaniała propozycja już jutro.

Zwiedzanie lasu zagórskiego.

http://www.zaglebiedabrowskie.org/news.php?readmore=1109

Dzięki! - widzę, że się zgadza!
WT

Małe uzupełnienie - kopalnia Maksymilian II faktycznie działała w tym samym miejscu co Michał, prawdopodobnie wykorzystując zresztą jej szyb (główny szyb wydobywczy kop. Maksymilian II nazywał się właśnie Michał). Szyb ten znajdował się na północ od kolejki piaskowej Redenu, a na zachód od kolejki Flory - na terenie dzisiejszych działek. Kopalnia Michał posiadał rampę kolejową przy stacji Staszyc, do której tory dochodziły od północnego zachodu (łukiem), rampa ta była potem wykorzystywana przez kopalnię Maksymilian II, ale tory dochodziły do niej wówczas z północnego wschodu (zaznaczone na zdjęciu w jednym z powyższych postów na czerwono).

Nie wiem czy tutaj mam pisać czy w dawnych kolejach DG.
Na Mapie Kolei Państwowych i Prywatnych Górnośląskiego i Dąbrowskiego Zagłębia Węglowego z 1926 roku jest połączenie kolejowe pomiędzy rampą kopalni Maksymilian a samą kopalnią. Wg legendy ( legendy mapy rzecz jasna ) jest to kolej wąskotorowa (?). Czy to jest ta nadziemna kolejka transportująca urobek z kopalni w okolicach Podlesia? Jeśli nie, to w jaki sposób przecinała kolej warszawsko-wiedeńską?


link z mapą poniżej ( ciekawa strona generalnie o kolejach)
http://mapy.1435mm.net.pl/index.php?id=fil...nazwa=slask1926

Ale to inna kopalnia Maksymilian - nie z Podlesia jest Ta była mniej więcej w okolicy dzisiejszej ulicy Morcinka (koniec od strona Al. Zagłębia Dąbrowskiego). Maksymiliana na Podlesiu jeszcze nie ma - jest Michał (oraz Zdzisław czyli Podreden i Stanisław).

Kolejka Maksymiliana z Gołonoga przechodziła pod torami przepustem - o ile dobrze pamiętam (powinienem mieć ją na jakiejś dokładniejszej mapie, wigówka z 1929 roku sugeruje, że kolejka przechodziła przepustem, z którego potem korzystała Flora, a rampa była po obu stronach Granicznej, zaś messtichblatt z 1942 - czyli wigówka z 1933 pokazuje, że dochodzi do torów WW trochę bliżej Gołonoga, ale na drugą stronę nie przechodzi).

Zaś jeśli chodzi o Podlesie - i Michał, i później Maksymilian miały również własne kolejki wąskotorowe prowadzące do rampy obok stacji na Staszicu (co ciekawe, każda z tych kopalń inaczej poprowadziła tory, choć de facto jedna była następczynią drugiej - tę różnicę widać na wspominanych powyżej wigówkach).

Mapa świetna, żeby tak dało się ją jakoś zapisać...

Dzięki za info. Właśnie coś mi się nie zgadzało n a100% z położeniem tej kopalni ale nie wiedziałem że były dwie o tej samej nazwie
Może tory Maksymiliana poprowadzono inaczej ze względu na szkody górnicze?

Może, ale stawiam raczej na to, że wydobycie Maksymiliana II (bo ten w Gołonogu to był Maksymilian I) szło innym szybem - położonym na południe od drogi do Strzemieszyc (wydobywczy Michała był na terenie dzisiejszych ogródków działkowych za cmentarzem).

Na mapie z 1933 roku w miejscu kolejki z Michała jest zaznaczona dróżka (na wschód od cmentarza, dochodzi do drogi Dąbrowa - Strzemieszyce).

Leszek, czy możliwe jest, że ten przepust to tunel pod torami w rejonie, gdzie rozpoczyna się podjazd na wiadukt?

Tak, to był przepust kolejki Flory:





Kolejka biegła od głównego zakładu Flory wzdłuż ulicy Granicznej, przechodziła pod torami, jeszcze kawałek szła prosto, potem skręcała w lewo (podejrzewam, że pamiątką po jej przebiegu jest ulica Łącząca) i dochodziła do szybu Jan II, od niego zaś do szybu Mariusz.

Dzięki.
A gdzie znajdowały się szyby Jan II i Mariusz?

W pierwszym poście jest mapka z lokalizacją wszystkich szybów: http://www.dabrowa-gornicza.org/Kopalnia-F...nogu-t4704.html

Jest tam też zaznaczona wspominana wyżej kolejka tudzież kolejka z Alberta.

Jeszcze gwoli uzupełnienia - w jednym miejscu na Podlesiu działały nie dwie (Michał i Maksymilian II), a trzy kopalnie - jako pierwsza powstała w tym miejscu kopalnia Batory (działała w latach 1921-24), następnie z jej szybu skorzystała kopalnia Michał (1924-28), ostatnia była Maksymilian II (która miała więcej szybów niż poprzedniczki sięgając dalej na południe, działała w latach 1929-33). Patrząc po maksymalnym wydobyciu - Batory i Michał były zbliżone wielkością (ok. 15 tys. ton rocznie), Maksymilian był zdecydowanie większym zakładem - ponad 30 tys. ton.

Co to może być? Natknęliśmy się na to między Dużym Stasiem a ul. Tysiąclecia. Właściwie to dokładnie idąc od Dużego Stasia minęliśmy przecinkę pod liniami wysokiego napięcia i zaraz przy ścieżce w lesie był ten obiekt.


Uploaded with ImageShack.us

Podstawa słupa kolejki piaskowej Redenu, zachowało się ich kilka.

faktycznie mogłem się bardziej wysilić i poszperać po wątkach, stwierdziłem ze pytając dowiem się szybciej :-)
trochę dziwne jest to, że nie opłacało im się puścić normalnej wąskotorówki

Kolej linowa wisząca nie wymagała niwelowania terenu, robienia mostków, utwardzania całego gruntu itp.

a paliwo do napędu przecież to musiało masę energii pochłaniać - no ale widocznie jakoś to chyba skalkulowali? Ciekawe gdzie była maszynownia?

Teraz sprawdziłem na Eksploratorach przebieg kolejki - ta podpora która wrzuciłem na zdjęciu jest bardziej na północny wschód od punktu nr 6 na Twojej mapiehttp://eksploratorzy.com.pl/viewtopic.php?t=2523

Napęd był pewnie elektryczny. Maszynownia - faktycznie ciekawe, nigdzie nie znalazłem jej zaznaczonej, ale stawiam, że przy końcu "kopalnianym" czyli przy szybie zamułkowym.Zgadza się, to upadowa VI Flory, która była na południe od kolejki.Co najmniej dwie podpory są w części Podlesia z Rynasem, co najmniej jedna od strony Jamek.

Jeśli po tej stronie drogi co Rynas były podpory to by znaczyło, że była jakaś "odnoga" kolejki względem tej narysowanej przez Ciebie niebieskiej linii

Mylisz dwie kolejki - na tej mapce jest kolej Flory - linowa, ale naziemna - łącząca szyb Albert i Upadową VI z zakładem głównym/sortownią. Po niej pozostał w kilku miejscach jeszcze widoczny nasyp. A podpory są jak pisałem pozostałością kolejki piaskowej Redenu - linowej, napowietrznej - z piaskowni w rejonie Świerczyny do kopalni.

Na poniższym zdjęciu masz zaznaczone obie, Flory na czerwono, Redenu na zielono. A czerwona kropka to Upadowa VI.

faktycznie, myślałem że to jedna kolejka - dzięki

A dla rozjaśnienia (albo zagmatwania, jak kto woli) dodam, że na Podlesiu (szeroko rozumianym, południową granicą jest dla mnie linia kolejowa do Staszica) znaleźć można jeszcze ślady po kolejkach Stanisława, Zdzisława (czyli Podredenu) i Michała/Maksymiliana

Jak w okolice ul. Świerczyny to ta kolejka linowa miała około 8 km długości
Czy to była rzadkość, czy też w innych kopalniach Zagłębia i Śląska też były takie napowietrzne kolejki?

Było to dość popularne rozwiązanie - w Dąbrowie taką kolejkę miała jeszcze Wiesława z Sulna, w Sosnowcu Renard (zanim wybudowano bocznice kolejową), w Jaworznie Kościuszko (na pewno już po II WŚ), były też w Rudzie Śląskiej, Zabrzu. Według podpisu pod zdjęciem Vielrosego - również Mortimer w XIX wieku miał taka kolejkę łączącą go ze stacją DŻID w Dąbrowie (zapewne potem jej część została wykorzystana jako fragment kolejki Redenu). Kolejkę linową miała również cementownia w Grodźcu (dostawa surowca z kamieniołomu), a współcześnie widziałem czynną kolejkę w Miskolcu (jakieś 10 lat temu).

Cementownia Wysoka również-kolejka czynna jeszcze chyba w latach 80/90-tych(przechodziła nad torami kol. do Zawiercia)

na razie trawię porcję wiadomości dotyczących obszaru do DK 94



w takim razie, może jeszcze w Polsce gdzieś się da spotkać takie coś na chodzie

Czy szyb "Podreden" nie był jakoś połączony z szybem "Ksawery" kopalni Wiesława? Podobno podczas budowy, poszerzania DK-94 zasypywano pustki podziemne w tym terenie. Pomimo tego na początku lat 80-tych doszło do silnej podziemnej eksplozji gazów w wyniku których zapadła i odkształciła się droga.

Druga sprawa - Rynas. Podobno nie jest oczkiem wodnym po cegielni - ta była nieco niżej na południe. Jeziorko jest w miejscu szybu (najbliżej chyba był Podreden). Podobno w latach 80-tych przy bardzo suchej jesieni poziom wody tak się obniżył, że w części południowej jeziorka odsłonił się niewielki szyb przykryty drewnianymi kłodami. To wszystko podobno.

Podreden i Wiesława były oddzielnymi kopalniami, aczkolwiek przy tak niewielkich odległościach jakiegoś połączenia chodników nie można wykluczyć. Cała ta okolica była przeryta płytkimi wyrobiskami - poza kopalniami była tam cała masa biedaszybów.

Co do Rynasa - jak dla mnie jest to nieco zbyt duży zbiornik jak na pozostałość po szybie, poza tym na messtischblacie dokładnie w tym miejscu jest wyrobisko i cegielnia. Na południe od niej zresztą były jeszcze zaznaczone dwie inne.

Podreden był prawie dokładnie na zjeździe z DK1 od strony Tychów w stronę Bytomia i na wschód od niego (gdzieś spotkałem się z informacją, że Mikrohuta powstała częściowo na jej terenie - ale nie wiem, czy to prawda, Podreden był stosunkowo małą kopalnią).

Na Podlesiu pomiędzy Małym Stasiem a DK 94 znalazłem taki słupek. Czy na nim jest skrót TFP? Czy mi się wydaje? Co to może oznaczać?
F sugeruje kop. Florę, T - towarzystwo.....


Uploaded with ImageShack.us

TFP - Towarzystwo Franko(Francusko)-Polskie. Poniżej liter powinno być oznaczenie pola - 175 (inne słupki z Podlesia taki właśnie mają).

Flora miała na słupkach oznaczenie TF.

Dziękuję za szybką i precyzyjną jak zwykle odpowiedź
Gdzie jeszcze są takie słupki, ile ich jest? Wyznaczano je na granicy obszaru w jakiś punktach węzłowych jak sądzę...

Na Podlesiu (w tej samej części) jest na pewno jeszcze
co najmniej jeden słupek TFP:



Kolejny taki sam (leżący sobie po wykopaniu w pobliżu poprzedniego) trafił już do muzeum. W części Podlesia przylegającej do Jamek był słupek TFR z żeliwnymi tabliczkami, również jest już w Sztygarce (do czego dosłownie przyłożyłem rękę, a nawet dwie ręce).

Słupek Flory (TF) był na łące przy Robotniczej (prawie naprzeciwko zabudowań szybu Mariusz), powinien również być już zabezpieczony.

Nie jestem pewien co do ich umiejscowienia na granicy pól, ale wydaje mi się, że te na Podlesiu przynajmniej granic nie wyznaczały (głowy za to nie dam, a nakładać map mi się w tej chwili nie chce).

Za DK 94 tuż przy ekspresówce na Cieszyn ( po prawej stronie jadąc na S). Czy to nie będzie pozostałość po kop. Maksymiljan? Na "meserszmicie" najbliżej tego miejsca jest właśnie ta kopalnia.
Oczywiście jak to bywa zapuściłem się tam bo chciałem luknąć na oczka wodne których w tym miejscu jest dosyć dużo a nie kopalnie


Uploaded with ImageShack.us



Uploaded with ImageShack.us

PS. Leszek - fajnie że słupki górnicze przetrwają. Szkoda, że w muzeum a nie w terenie ale rozumiem, że to pewnie konieczność. Chociaż biorąc za przykład o wiele starsze krzyże pokutne to ogromna ich większość jednak zostaje w terenie.

Mogę się mylić ale chyba więcej jest pseudopasjonatów górnictwa niż krzyży pokutnych? ;-)

Bathurst, ten most ma związek z Albertem raczej.

Edit: jeśli dobrze kojarzę jego ustawienie (to, co szło górą jest mniej więcej równoległe do S1) - górą szła bocznica DŻWW do Staszica (potem droga), dołem kolejka linowa do Alberta.

przyjrzałem się mapie - wygląda, że dołem łącznica do Staszica, górą kolejka linowa z Alberta do Stanisława i odbicie do cegielni Rynas ? i droga. Ale mogę się mylić.

Sylwek - to raczej o pseudo amatorów MMA chodzi albo kickboxingu A jak się trafi taki amator - ateista to krzyżowi pokutnemu też nie odpuści

Swoje pierwsze zdjęcie robiłeś stojąc tyłem do S1?

?
przodem - od strony ścieżki

A, faktycznie, nie zauważyłem nasypu za drzewami. Zauważ, że w tym miejscu S1 ma przebieg praktycznie równoległy do dawnej bocznicy, ergo musiała ona iść górą, a kolejka Alberta dołem (robiąc pierwsze zdjęcie stoisz na jej śladzie patrząc w stronę Alberta).

Zgadza się Leszek. Teraz patrzę, że pomyliłem miejsca.
Mostek jest poniżej ( na S) od miejsca które błędnie wytypowałem. Teraz widzę, że kolejka linowa mogła iść dołem ( choć przyznam że to dziwne) a łącznica górą.
Teraz pojawia się jeszcze jedna zagadka - po południu wrócę do tego już nie ma czasu teraz..

Pamiętaj, że to była kolejka naziemna - szynowa napędzana liną

Według map jest tak, jak mówi Leszek: kolejka biegła dołem, górą droga, tak samo było z odnogą kolei - tory szły górą. Poniżej fragment mapki Zagłębie Dąbrowskie.

Dla porównania to samo ujęcie terenu z mapą z Googli: