Odpowiedzi

[Leszek]

Kopalnia mieściła się na Podlesiu. Niewiele zostało po niej pamiątek - dwie hałdy, trochę nasypów kolejki, fragment jednej upadowej... Poniżej skrót wątku o kopalni Stanisław na forum Eksploratorzy.

Założona w 1908 roku na polu górniczym dzierżawionym od Towarzystwa Flora, jej pierwszym dzierżawcą był inż. Stanisław Hilczyński. Od 1920 roku kopalnię dzierżawiła spółka "Kopalnia Węgla Kamiennego Stanisław", początkowo głównym jej udziałowcem był niejaki Myszkowski, zaś od 1923 roku Maurycy i Ignacy Meitlisowie. Kopalnię zlikwidowano w 1934 roku.

Mejtlisowie [...] przejęli zrujnowaną, skazaną na likwidację kopalnię "Stanisław". Sprowadzili nowoczesne maszyny, odnowili zalane chodniki podziemne, a jej wydobycie wzrosło wkrótce o 40%. Kopalnia nie miała przed sobą przyszłości, więc eksploatowano ją tylko do 1934 roku, następnie zlikwidowano.

źródło: "Żydzi w Dąbrowie Górniczej" Dąbrowa Górnicza 1995r.

I na koniec fragment wspomnień zmarłego niedawno pana Adama Drożdża, twórcy strony Nasz Gołonóg, którego ojciec pracował w tej kopalni.

Zeszliśmy tzw. upadową, czyli chodnikiem biegnącym w dół tak jak pokład węgla. Pokład miał grubość 80 cm a upadowa 2 m wysokości. Szliśmy po torach kolejki, po której na linie spuszczano w dół trzy wagoniki o pojemności około l tony.

Wydobycie węgla odbywało się z głębokości kilkudziesięciu metrów. Były tam szerokie otwory, po obydwu stronach upadowej, które prowadziły do tzw. filarów, niskich komór w pokładzie węgla, zabudowanych drewnianymi słupami - stemplami. Poruszano się na czworakach. W przodku urabiano węgiel. [...]

Jak widać, w czasach, które opisuję, wydobywanie węgla w małych kopalniach odbywało się bez stosowania elektryczności i sprężonego powietrza, bez wiertarek, wrębówek, transporterów czy nawet rynien potrząsalnych. Wentylacja, mało skuteczna, prowadzona była przy pomocy wentylatora umieszczonego na powierzchni, który tłoczył w dół powietrze przy pomocy lutni, czyli szerokich rur blaszanych.

Według niektórych źródeł - kopalnia miała dwie upadowe, jedną z torami dla wózków, drugą schodową dla górników. Na pewno zaś miała kilka szybików - wentylacyjnych zapewne.

Jak już wspominałem - pozostały dwie hałdy, tzw. Mały i Duży Staś (lub Stanisław), z których jedną (Dużego) wykorzystano jako kulochwyt strzelnicy, niestety - od wielu lat zamkniętej z powodu rzekomego remontu. Co ciekawe - Duży Staś jest znacznie wyższy od Małego (12 metrów wobec 6), jednak zajmuje znacznie mniejszy obszar.

Zachował się również częściowo nasyp kolejki, prowadzącej z terenu kopalni do rampy przeładunkowej, która znajdowała się przy odnodze Drogi Żelaznej Iwangorodzko-Dąbrowskiej, w miejscu skrzyżowania z drogą z Gołonoga do Kazimierza. Rampa ta znajdowała się w pobliżu szybu Albert, w zasadzie w połowie drogi między nim o szybem W (o nich w wątku o kopalni Flora).

Pora na mapy i zdjęcia

Wycinek mapy WIG (stan na 1931 rok) - widać, jak duże w tej części Gołonoga było zagęszczenie szybów i kopalni. Hałda powyżej napisu Kop. Stanisław to Mały Staś, na południowy zachód od niej (z cyfrą '5') Duży Staś. Widać kolejkę biegnącą od Dużego, przez okolice Małego i w dół mapy aż do linii kolejowej. Rampa była powyżej skrótu Kp. w nazwie Alberta.




A oto i sama rampa:




Pora na zdjęcia:

Duży Staś:




widok z góry, za rogiem strzelnicy (czyli tak jakby za tą "nadgryzioną" brzozą) mieściła się Upadowa VI Flory



Mały Staś, kiedy drzewa mają liście - trudno go spostrzec z drogi, choć jest tuż przy niej.






Nasyp - fragment w pobliżu dawnego szybu W






Za drzewami widać zakręcający nasyp - tam już był koniec i rampa




Teren rampy




Widok z dawnej rampy na nasyp




I najciekawsza pozostałość - prawie u podnóża Małego Stasia. Ale o tym w kolejnym poście :mrgreen:

[Leszek]

Nie, z cegielnią - to dawna odkrywka.