Odpowiedzi

[TeodorMotor]

Po wymyŚleniu niniejszego zwrotu wpadŁem w gŁĘbsze samouwielbienie i postanowiŁem zaŁoŻyĆ wĄtek pod taki tytuŁem. Tematu nie wyczerpiemy - jak sĄdzĘ, trochĘjuŻ swe poglĄdy uzewnĘtrzniliŚmy.
Co to jest ZagŁĘbie? SkĄd siĘwziĘŁo? ŚlĄsk czy MaŁopolska? Jacy ludzie tu mieszkajĄ? Jacy powinni mieszkaĆ? Komu w mordĘdaĆ? A jakie miasta ZagŁĘbie tworzĄ? Czy mamy walczyĆ o wŁasne wojewÓdztwo? A moŻe wystĄpiĆ z NATO? KtoŚ "sŁawny" do zagŁebiowszczyzny siĘprzyznaje? OlaĆ kaszubÓw czy nie? Czy Zawiercie, to ZagŁĘbie? MoŻe zjednoczyĆ siĘw jedno miasto? KtÓra godzina? Dlaczemu dĄbrowskie a nie czeladzkie czy sosnowieckie? A co z dostĘpem do morza? Czyje kredki sĄ?
Chwyci, nie chwyci, poprÓbowĆ moŻna...

[:)]

no odgrzeje troche ten temat teraz

z naszemiasto:

ZagŁĘbiak, czyli kto?

Środa, 15 wrzeŚnia 2004r.

DziŚ w BĘdzinie kończĄ siĘbadania, ktÓre majĄ daĆ odpowiedĹş na pytanie, czy istnieje toŻsamoŚĆ zagŁĘbiowska.
Prowadzi je Muzeum ZagŁĘbia przy wspÓŁpracy Instytutu Etnologii i Folklorystyki Uniwersytetu ŚlĄskiego. JuŻ pierwsze kwestionariusze jasno wskazujĄ, Że ZagŁĘbie DĄbrowskie to rzeczywiŚcie specyficzny region z wyraĹşnymi granicami, zwyczajami, sympatiami i preferencjami.



Granice
- Generalnie wychodzi nam, Że mieszkańcy ZagŁĘbia majĄ bardziej pozytywny stosunek do mieszkańcÓw MaŁopolski niŻ ŚlĄska - mÓwi Dobrawa Skonieczna-Gawlik, autor i pomysŁodawca badań z dziaŁu etnografii Muzeum ZagŁĘbia.

Miastem granicznym, w ktÓrym ŚcierajĄ siĘtradycje, jest Sosnowiec, a rdzennie zagŁĘbiowskimi sĄ BĘdzin, CzeladĹş i DĄbrowa GÓrnicza. Jak rozpoznaĆ, Że przekroczyliŚmy granicĘ? A choĆby po architekturze - na ŚlĄsku sĄ familoki z posprzĄtanymi podwÓrkami, w ZagŁĘbiu gigantyczne osiedla, takie jak bĘdzińska Syberka.

Za granicznĄ BrynicĄ w uszy rzuca siĘŚlĄska gwara z naleciaŁoŚciami niemieckimi, ktÓrej w ZagŁĘbiu prawie nie sŁychaĆ.

Jednych od drugich odrÓŻnia teŻ kuchnia. ŚlĄskie kluski robi siĘz tartych i gotowanych kartofli, a zagŁĘbiowskie pyzy - z ubijanych i gotowanych ziemniakÓw. Najjaskrawiej rÓŻnice na stole widaĆ w czasie ŚwiĄt BoŻego Narodzenia - jedni zajadajĄ siĘkapustĄ z grochem i makieŁkami, drudzy roladami z kapustĄ i makÓwkami.

Typowy siĘjeszcze nie trafiŁ
Czy te rÓŻnice wystarczĄ na okreŚlenie definicji ZagŁĘbia i wskazanie prawdziwego ZagŁĘbiaka? - To trudne pytanie. ZagŁĘbiak na pewno musi tutaj mieszkaĆ i czuĆ siĘzwiĄzany z tĄ ziemiĄ. Respondenci wskazujĄ teŻ wiele innych cech, ale przeglĄdajĄc wypeŁnione formularze, mogĘpowiedzieĆ, Że nie trafiŁ siĘjeszcze typowy ZagŁĘbiak - mÓwi Dobrawa Skonieczna-Gawlik.

Autorzy kwestionariuszy nie wahali siĘtakŻe przed pytaniami draŻliwymi. Na szczĘŚcie okazaŁo siĘ, Że rÓŻnice w pochodzeniu nie majĄ wpŁywu na zawieranie maŁŻeństw, co oczywiŚcie nie znaczy, Że wszyscy ZagŁĘbiacy i ŚlĄzacy siĘkochajĄ. Niestety, czasami nadal dochodzi miĘdzy nimi do awantur i bijatyk - ale wyŁĄcznie na stadionach piŁkarskich.
Mimo odrĘbnoŚci kwestionariusze ujawniajĄ, Że ZagŁĘbiakÓw i ŚlĄzakÓw zaczyna teŻ sporo ŁĄczyĆ. Na przykŁad jako dzień zakochanych ŚwiĘtujĄ... walentynki, a nie noc ŚwiĘtojańskĄ, a zupeŁnie zapominajĄ o ŚwiĘcie Św. Katarzyny i Św. Łucji.

Jerzy Gorzelik, przewodniczĄcy Ruchu Autonomii ŚlĄska:
Czy ZagŁĘbie to region odrĘbny etnicznie? JeŚli ZagŁĘbiacy tak czujĄ, dlaczego siĘtemu sprzeciwiaĆ? Rodzenie siĘtoŻsamoŚci regionalnej to coŚ pozytywnego. Nie jestem zaskoczony, gdy ZagŁĘbiacy mÓwiĄ, Że ŚlĄzacy kojarzĄ im siĘz wpŁywami kultury niemieckiej. MiŁo sŁyszeĆ, gdy dodajĄ, Że ŚlĄzacy sĄ uporzĄdkowani i pracowici.

Monika Jurowicz z BĘdzina:
Jestem pierwszym pokoleniem w mojej rodzinie, ktÓre urodziŁo siĘw ZagŁĘbiu. Korzenie siĘgajĄ MaŁopolski. OdnoszĘwraŻenie, Że nie ma wiĘkszych rÓŻnic pomiĘdzy ZagŁĘbiem a ŚlĄskiem, jedynym wyjĄtkiem jest jĘzyk i nazewnictwo. MÓj chŁopak jest ze ŚlĄska, ale teŻ specjalnie nie widzi rÓŻnic.

Michalina Paciuch z BĘdzina:
Nie wiem, skĄd wziĘŁo siĘprzekonanie, Że ŚlĄzacy i ZagŁĘbiacy siĘnie lubiĄ. KiedyŚ faktycznie na nas trochĘinaczej patrzyli. Ale teraz nie ma juŻ takich zatargÓw pomiĘdzy ZagŁĘbiem a ŚlĄskiem. I to dobrze. OczywiŚcie rÓŻnice pozostaŁy. Wystarczy posŁuchaĆ, jak mÓwiĄ jedni i drudzy.

Marcin TwarÓg - Trybuna ŚlĄska