Odpowiedzi

[:)]

Pamietam ze kilka lat temu tez bylismy bardzo wysoko a teraz zaraz za Sopotem i ŚwinoujŚciem. Sosnowiec znowu prawie na samym koncu... Ciekawe ile osob ten ranking nam tak podwyzsza
troche dlugie :

DziewiĘĆ miast na prawach powiatu z naszego wojewÓdztwa znalazŁo siĘw pierwszej dziesiĄtce najbiedniejszych powiatÓw grodzkich.



Schemat upadku duŻych miast naszego wojewÓdztwa jest prosty: likwidacja duŻych zakŁadÓw pracy i wzrost bezrobocia. MalejĄ dochody z podatkÓw, a miejskie budŻety przypominajĄ coraz krÓtszĄ koŁdrĘ. Nie ma pieniĘdzy na inwestycje, nie ma ich teŻ na tworzenie nowych miejsc pracy. Ale przede wszystkim niektÓrym samorzĄdowcom brakuje pomysŁÓw na przyszŁoŚĆ. Jest za to narzekanie na restrukturyzacjĘi wspomnienia starych czasÓw, kiedy w trzech kopalniach i hucie pracowaŁo pÓŁ miasta.



W szpicy rankingu znalazŁa siĘza to DĄbrowa GÓrnicza, ktÓrĄ pod wzglĘdem dochodu na mieszkańca przegoniŁy tylko Sopot i ŚwinoujŚcie. Czy jest to efekt przemyŚlanej polityki? A moŻe tylko lepszej koniunktury na rynku stali? Przekonamy siĘo tym dopiero za kilka lat.

1. ŚwiĘtochŁowice
DochÓd na osobĘ- 1436 zŁ*
56 tys. mieszkańcÓw
3640 dziaŁajĄcych firm
27 proc. bezrobocia
RafaŁ Świerk, wiceprezydent miasta:
Mamy wysokie bezrobocie, ktÓre jest efektem restrukturyzacji przemysŁu wĘglowego. SamorzĄdy majĄ bardzo ograniczone moŻliwoŚci wpŁywania na rynek pracy, bo przecieŻ to na nas spadŁ obowiĄzek naprawiania nieprzemyŚlanej redukcji zatrudnienia w przemyŚle.

2. Żory
DochÓd na osobĘ- 1497 zŁ
63 tys. mieszkańcÓw
4200 dziaŁajĄcych firm
25,2 proc. bezrobocia
Waldemar Socha, prezydent miasta:
ProszĘzauwaŻyĆ, Że dotacje i subwencje dla wszystkich gmin sĄ takie same, ale prÓcz nich najwaŻniejszym ĹşrÓdŁem naszego dochodu sĄ podatki - od nieruchomoŚci i nasz udziaŁ w podatku dochodowym. Żory zostaŁy wybudowane jako sypialnia, z zaŁoŻenia ludzie mieli tutaj mieszkaĆ, a pracowaĆ w miastach oŚciennych. I dziŚ wŁaŚnie tam zostawiajĄ oni swoje pieniĄdze, bo u nas nie ma Żadnych duŻych zakŁadÓw. To niesprawiedliwy system, bo pieniĄdze zostajĄ tam, gdzie sĄ duŻe zakŁady, a liczba mieszkańcÓw miasta nie ma znaczenia.

3. Piekary ŚlĄskie
DochÓd na osobĘ- 1561 zŁ
60 tys. mieszkańcÓw
2731 dziaŁajĄcych firm
22,3 proc. bezrobocia
Henryk Mrozek, skarbnik miasta:
JesteŚmy gminĄ gÓrniczĄ z wszystkimi tego konsekwencjami - zalegŁoŚciami w opŁatach eksploatacyjnych i podatkach od nieruchomoŚci siĘgajĄcymi kilku lat wstecz i zlikwidowanĄ subwencjĄ dla gmin gÓrniczych. Dlatego dochÓd na mieszkańca jest tak niski, choĆ pocieszeniem moŻe byĆ fakt, Że w ciĄgu roku spadliŚmy w tym rankingu z pierwszego na trzecie miejsce.

4. JastrzĘbie ZdrÓj
DochÓd na osobĘ- 1603 zŁ
96 tys. mieszkańcÓw
4931 dziaŁajĄcych firm
18,7 proc. bezrobocia
Marian Janecki, prezydent miasta:
Restrukturyzacja zakŁadÓw produkcyjnych, m.in. likwidacja jednej z kopalń dziaŁajĄcej na terenie miasta, zmniejszenie liczby zatrudnienia w zakŁadach gÓrniczych, spowodowaŁy zmniejszenie wpŁywÓw do kasy gminy z tytuŁu udziaŁu w podatku dochodowym od osÓb fizycznych. W tym roku sytuacja ta ulegŁa znaczĄcej poprawie. WpŁywa na to dobra kondycja finansowa kopalń JastrzĘbskiej SpÓŁki WĘglowej.

5. Sosnowiec
DochÓd na osobĘ- 1643 zŁ
229 tys. mieszkańcÓw
27 tys. 513 dziaŁajĄcych firm
22 proc. bezrobocia ? 1
Kazimierz GÓrski, prezydent miasta:
Sosnowiec jest duŻym miastem na bardzo maŁej powierzchni. Dlatego dochody z podatku od nieruchomoŚci, ktÓre sĄ jednĄ z najwiĘkszych pozycji w budŻecie w naszym przypadku sĄ niskie. Poza tym zamkniĘto u nas prawie wszystkie przedsiĘbiorstwa państwowe, pozostaŁa tylko czĘŚĆ kopalni Kazimierz-Juliusz. To spowodowaŁo, Że wrosŁo bezrobocie i spadŁy wpŁywy z podatkÓw - tego od osÓb fizycznych, jak i wpŁacanych przez przedsiĘbiorstwa.

6. CzĘstochowa
DochÓd na osobĘ- 1691 zŁ
250 tys. mieszkańcÓw
25 tys. dziaŁajĄcych firm
15,8 proc. bezrobocia
Tadeusz Wrona, prezydent miasta:
Nie jest zaskoczeniem, Że wŚrÓd 10 miast na prawach powiatu o najniŻszych dochodach znalazŁo siĘaŻ dziewiĘĆ z wojewÓdztwa ŚlĄskiego. Naszym problemem jest przedŁuŻajĄca siĄ restrukturyzacja Huty CzĘstochowa S.A. - dla porÓwnania wskaŻĘna DĄbrowĘGÓrniczĄ, ktÓra po restrukturyzacji Huty Katowice wskoczyŁa do miast o najwyŻszych dochodach na mieszkańca. To Świadczy o zaleŻnoŚci pomiĘdzy rozwojem gospodarki, a rozwojem miast.

7. Siemianowice ŚlĄskie
DochÓd na osobĘ- 1730 zŁ
75 tys. mieszkańcÓw
5900 dziaŁajĄcych firm
30 proc. bezrobocia
Jacek Guzy, wiceprezydent miasta:
Dlaczego dochÓd na jednego mieszkańca jest tak niski? W ciĄgu ostatnich 10 lat straciliŚmy 20 tys. miejsc pracy. To nie byŁ efekt naszych decyzji, ale dziaŁań wŁadz centralnych. Razem z duŻymi zakŁadami przemysŁowymi padŁy wszystkie firmy kooperujĄce, a Warszawa wyraĹşnie zapomniaŁa o tym, Że na ŚlĄsku teŻ ŻyjĄ ludzie.

8. ChorzÓw
DochÓd na osobĘ- 1741 zŁ
117 tys. mieszkańcÓw
9641 dziaŁajĄcych firm
23,9 proc. bezrobocia
Marek Kopel, prezydent miasta:
Przyczyny niskich dochodÓw sĄ obiektywne - likwidowanego przemysŁu nie zastĄpiŁy firmy, wiĘc dochody z podatkÓw sĄ niskie. Jest za duŻe bezrobocie, wiĘc podatek od osÓb fizycznych teŻ opŁaca niewiele osÓb. A ci ktÓrzy pracujĄ ze wzglĘdu na niekorzystnĄ koniunkturĘzarabiajĄ niewiele i koŁo siĘzamyka. Mam nadziejĘ, Że bĘdzie lepiej, bo w zwiĄzku z nowymi inwestycjami za w przyszŁym roku dochody miasta powinny wzrosnĄĆ o milion zŁotych.

9. MysŁowice
DochÓd na osobĘ- 1785 zŁ 74 tys. mieszkańcÓw
6854 dziaŁajĄcych firm
17,3 proc. bezrobocia
Grzegorz Osyra, prezydent miasta:
W naszym mieŚcie brakuje duŻych zakŁadÓw przemysŁowych, z ktÓrych kaŻdy gmina ma przecieŻ najwiĘksze wpŁywy do budŻetu. NajwiĘkszym pracodawcĄ jest kopalnia, a na drugim miejscu... UrzĄd Miasta wraz ze wszystkimi jednostkami podlegŁymi, czyli szkoŁami, przedszkolami itd. WiĘkszoŚĆ firm dziaŁajĄcych w mieŚcie to maŁe podmioty gospodarcze, a skalĘproblemu obrazuje fakt, Że co szÓsty mieszkaniec MysŁowic korzysta z pomocy socjalnej. To nie tylko nasz problem, ale wiĘkszoŚci ŚlĄskich miast.

10. Tarnobrzeg

* Dane na podstawie rankingu zamieszczonego w 14. numerze czasopisma samorzĄdowego "WspÓlnota"".

Rozmowa z prof. Markiem S. Szczepańskim, dyrektorem Instytutu Socjologii Uniwersytetu ŚlĄskiego:
DziewiĘĆ najbiedniejszych miast na prawach powiatu w Polsce leŻy na ŚlĄsku! Niespodzianka?
To nie Żadna niespodzianka. Postrzega siĘnas jako bogaty region, bo zajmujemy regularnie drugie - trzecie miejsce w kraju pod wzglĘdem wysokoŚci Średniej pensji, ale to iluzja. Z kaŻdym rokiem wkŁad wojewÓdztwa w Produkt Krajowy Brutto maleje. To efekt tego, Że nie dajĄ sobie rady te miasta, ktÓre ŻyŁy z tradycyjnych branŻ - gÓrnictwa, hutnictwa i przemysŁu ciĘŻkiego. A dziesiĄty w rankingu Tarnobrzeg wbrew pozorom niewiele rÓŻni siĘod Sosnowca czy Piekar, bo przecieŻ kiedyŚ to miasto ŻyŁo z kopalń siarki.
ZakŁady padajĄ, wzrasta bezrobocie...
To problem monokultur przemysŁowych. Bez duŻych zakŁadÓw nie ma pieniĘdzy w budŻecie lokalnym, ludzie tracĄ pracĘi to teŻ uderza w samorzĄd, bo maleje udziaŁ w podatku od osÓb fizycznych.
Czasem z politowaniem patrzymy na ŚcianĘwschodniĄ i mÓwimy, Że tam jest bieda. Jednak w rankingu "WspÓlnoty" nie ma Żadnej gminy z tego regionu!
Popatrzmy na to z wiĘkszej perspektywy - jesteŚmy najbiedniejszym państwem Unii Europejskiej, biorĄc pod uwagĘPKB na jednego mieszkańca. A w pierwszej dziesiĄtce najbiedniejszych regionÓw Unii jest aŻ osiem regionÓw z Polski! Mamy biedne państwo, z biednymi regionami i jeszcze biedniejszymi gminami...
Co dalej? Gminy winĘzwalajĄ na państwo i sposÓb restrukturyzacji przemysŁu w regionie.
Nie mam wĄtpliwoŚci, Że z miejsca, w ktÓrym te gminy siĘznalazŁy, nieŁatwo siĘwydostaĆ. Najgorsza jest bezradnoŚĆ. Potrzebne jest wizjonerskie spojrzenie! Nie moŻna rozkŁadaĆ rĄk, trzeba szukaĆ inwestorÓw, pieŚciĆ kaŻdĄ zŁotÓwkĘ, jakĄ miasto moŻe dziĘki nim zarobiĆ. I najwaŻniejsze - inwestowaĆ w mieszkańcÓw, w ich wyksztaŁcenie. To stosunkowo tanie, a przynosi oczekiwany efekt - moŻe nie jutro, nie za rok, ale inwestycja w program stypendialny zwraca siĘ.

Maciej KoŁodziejczyk - Trybuna ŚlĄska

[:)]

Zagłębie się wyludnia
dziś

W porównaniu z miastami śląskimi w Zagłębiu rodzi się coraz mniej niemowląt. Według prognoz za 15-20 lat Sosnowiec, Będzin, Dąbrowa Górnicza, czy Jaworzno będą miały co najmniej o kilkanaście tysięcy mieszkańców mniej.

Według badań Śląskiego Centrum Zdrowia Publicznego w Katowicach w Dąbrowie Górniczej ujemny przyrost naturalny wynosi -2.0. Jeśli ta tendencja się nie zmieni, liczba mieszkańców z obecnych 131 tys. spadnie do około 106 tys. w 2030 r. W Jaworznie statystyki wskazują -1,7, w Sosnowcu -3.4, a najgorzej wypadają powiaty będziński (-4.2) oraz ostatni w rankingu 36 miast i powiatów województwa śląskiego powiat zawierciański: -4.7. Największy przyrost notuje się w Żorach: + 5.7, powiecie pszczyńskim: +3.5 oraz Jastrzębiu: + 2.9.

Kazimiera Wódz, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego, uważa że takie zjawisko nie powinno być zaskoczeniem. To właśnie Zagłębie jako pierwsze odczuło w bolesny sposób skutki restrukturyzacji gospodarki. Młodzi ludzie, którzy dziś są rodzicami lub planują powiększenie rodziny, wyemigrowali w inne rejony kraju, gdzie łatwiej można było znaleźć zatrudnienie.

- Na ten problem trzeba spojrzeć z dłuższej perspektywy. W latach 90. minionego wieku systematycznie rosło bezrobocie w gminach Zagłębia, co spowodowane było likwidacją kopalń i innych dużych pracodawców. To spowodowało, że spora część młodych osób nie widziała tu dla siebie perspektyw. Dlatego zaczęły się migracje tam, gdzie można było liczyć na stałą pracę - podkreśla Kazimiera Wódz.

Poza tym spore znaczenie ma tradycja. Na Śląsku zakorzenienie w miejscu urodzenia jest znacznie trwalsze niż w Zagłębiu.

- Społeczności są tam bardziej hermetyczne, a jednocześnie rodziny, często wielopokoleniowe, pomagają sobie w wychowaniu potomstwa i nie wyobrażając sobie, że wnuczki będą mieszkać gdzieś daleko - dodaje socjolog.

Widzą to także sami Zagłębiacy.

- Dla młodych ludzi teraz na pierwszym miejscu są kariera i praca. Dzieci schodzą na plan dalszy, jeśli w ogóle są w planach. Tradycyjny model rodziny choćby z dwójką dzieci to już przeszłość - podkreśla Barbara Iwanowska z Jaworzna.

- Wszystko zależy od tradycji rodzinnych. Od tego, czy młode małżeństwa mogą liczyć na pomoc rodziny w wychowaniu potomstwa. Jeśli są zdani sami na siebie, to najwyżej decydują się na jedno dziecko, bo na zapewnienie przyszłości większej gromadce nie mają po prostu funduszy - uważa z kolei Leszek Górny, mieszkaniec Sosnowca.

Na dodatek, jak wynika z najnowszego raportu, stan zdrowia mieszkańców Dąbrowy Górniczej pozostawia wiele do życzenia. Zmorą lecznictwa jest zbyt późne reagowanie pacjentów na niepokojące sygnały organizmu oraz brak zainteresowania badaniami profilaktycznymi.

- Miasto dba o profilaktykę, ale nie każdy chce z tego skorzystać. Stąd z takich badań korzysta tylko około 30 procent tych, którzy mogliby poznać dokładnie, czy coś im dolega. Reagujemy na zmieniającą się strukturę zachorowań, stąd powstały kardiologia inwazyjna oraz oddział onkologiczny - mówi Zbigniew Grzywnowicz, dyrektor Szpitala Specjalistycznego.

W powiecie zawierciańskim ujemny przyrost naturalny odczuwalny jest m.in. w szkołach ponadgimnazjalnych. W ostatnim roku szkolnym było 1700 absolwentów gimnazjów, za dwa lata będzie ich tylko 1400. Potem liczba ta spadnie do 1100 uczniów.

- Obecnie mamy w szkołach ponadgimnazjalnych 49 oddziałów, jeśli uda się w kolejnym roku szkolnym otworzyć 43 to będzie dobrze. Zjawisko to jest niepokojące, bo mniej uczniów to mniej godzin dla nauczycieli i w konsekwencji spore problemy - podkreśla Jerzy Muc, naczelnik wydziału edukacji Starostwa Powiatowego w Zawierciu.

Maciej Pawłowski, rzecznik starostwa, podkreśla, że spadek liczby urodzeń jest niepokojący, ale odgórnie nie da się tego zmienić.

- Jest becikowe, wypłacane przez gminy, a my jako starostwo nie mamy żadnej siły sprawczej. Nie stać nas na ewentualne fundowanie dodatkowych świadczeń dla rodziców, którzy decydują się na powiększenie rodziny. Powiaty ziemskie w porównaniu z grodzkimi są biedne - podkreśla.

Recepty na wzrost populacji w zagłębiowskich gminach nie ma.

A jak udaje się to w prowadzących w rankingu 63-tysięcznych Żorach?

- Jesteśmy miastem specyficznym, bo w latach 70-ych cała populacja wynosiła u nas ok. 7 tysięcy mieszkańców. Wtedy zaczęły powstawać wielkie osiedla mieszkaniowe, przyjeżdżali tu ludzie z całego kraju, przede wszystkim poszukując pracy w przemyśle węglowym. Teraz są tego pozytywne efekty. Ogromna liczba młodych ludzi tu zawierała potem związki małżeńskie i tu rodziły się ich dzieci, które teraz są już następnym pokoleniem. Dlatego we wszystkich grupach społecznych mamy przewagę młodszej populacji - wyjaśnia Tomasz Górecki, rzecznik prasowy magistratu w Żorach.
Piotr Sobierajski