[Dąbrowiak WT]

Czy ktoś byłby w stanie przybliżyć okoliczności w czasie okupacji w nocy, w czasie gry w karty, rozstrzelania, 12-tu męszczyzn na ul. Staszica.
Z przesłanek jakie mi przekazano wiem, że przyczyną było to, że w/w grali w jednym z domów na Stasicu w karty. Niezadowolona żona zgłosiła to na miejscową policję, która wezwała SS, a ci dokonali reszty. (nawiaswm mówiąc mój wujek miał tam też być, ale miał znianę nocną na kopalni).

Nie wiem czy to jest prawdziwa historia. Proszę o podanie więcej szczegółów:
- datę tego zdarzenia
- dom ,w którym miało to miejsce
- inne okoliczniści z tym związane.
Dabrowiak WT

[Slyzaba]

Kilka informacji można znaleźć u Darka Nowaka:

Pierwszym komendantem policji niemieckiej w Dąbrowie był Niemiec o polskim nazwisku, Gronostaj. Jego następcą aż do końca wojny został Paul Baumgart.

Ludności Dąbrowy najbardziej dawali się we znaki, dwaj policjanci. Jednym z nich był pochodzący ze Śląska i znający język polski Riese, znany jako "Ryży", oraz dawny polski policjant Schreiber. Ich najgłośniejszym wyczynem było wymordowanie 11 Polaków w mieszkaniu przy ulicy Staszica, 13 listopada 1944 roku. Riese i Schreiber zostali po wojnie skazani na karę śmierci.

Głównym jednak środkiem terroru była dąbrowska delegatura gestapo (Geheime Staats Polizei).

Organizowali oni, często w nocy, masowe aresztowania według wcześniej przygotowanych list. Jednocześnie zatrzymywano po kilkadziesiąt, a czasami i setki mieszkańców Dąbrowy Górniczej. Wyłapywano działaczy robotniczych, członków organizacji podziemnych, inteligencję, członków stowarzyszeń społecznych, nauczycieli i lekarzy.

Do przygotowania list, Niemcy posługiwali się konfidentami i prowokatorami. Jednym z nich był robotnik miejski, Cieślik, który po wojnie został aresztowany, a następnie sam powiesił się w więzieniu w Będzinie.

Przyłączam się do zapytania Dąbrowiaka WT. Może uda się dowiedzieć czegoś nowego w tej sprawie...

[Leszek]

Kilka informacji można znaleźć u Darka Nowaka:

Pierwszym komendantem policji niemieckiej w Dąbrowie był Niemiec o polskim nazwisku, Gronostaj. Jego następcą aż do końca wojny został Paul Baumgart.

Ludności Dąbrowy najbardziej dawali się we znaki, dwaj policjanci. Jednym z nich był pochodzący ze Śląska i znający język polski Riese, znany jako "Ryży", oraz dawny polski policjant Schreiber. Ich najgłośniejszym wyczynem było wymordowanie 11 Polaków w mieszkaniu przy ulicy Staszica, 13 listopada 1944 roku. Riese i Schreiber zostali po wojnie skazani na karę śmierci.

To fragment z "Dąbrowa Górnicza. Zarys rozwoju miasta" Długoborskiego, w samej książce jest jeszcze nieco więcej:

Policja otrzymała donos, że zbiera się tam na grę w karty grupa młodych ludzi, która miała dokonywać kradzieży i drobnych sabotaży na stacji towarowej. Riese i Schreiber z grupą policjantów podjechali pod wskazany dom i bez uprzedzenia zaczęli strzelać przez okna z karabinów maszynowych. Wśród zamordowanych była 69-letnia Stefania Stychno.

[Dąbrowiak WT]

Kilka informacji można znaleźć u Darka Nowaka:

Pierwszym komendantem policji niemieckiej w Dąbrowie był Niemiec o polskim nazwisku, Gronostaj. Jego następcą aż do końca wojny został Paul Baumgart.

Ludności Dąbrowy najbardziej dawali się we znaki, dwaj policjanci. Jednym z nich był pochodzący ze Śląska i znający język polski Riese, znany jako "Ryży", oraz dawny polski policjant Schreiber. Ich najgłośniejszym wyczynem było wymordowanie 11 Polaków w mieszkaniu przy ulicy Staszica, 13 listopada 1944 roku. Riese i Schreiber zostali po wojnie skazani na karę śmierci.

To fragment z "Dąbrowa Górnicza. Zarys rozwoju miasta" Długoborskiego, w samej książce jest jeszcze nieco więcej:

Policja otrzymała donos, że zbiera się tam na grę w karty grupa młodych ludzi, która miała dokonywać kradzieży i drobnych sabotaży na stacji towarowej. Riese i Schreiber z grupą policjantów podjechali pod wskazany dom i bez uprzedzenia zaczęli strzelać przez okna z karabinów maszynowych. Wśród zamordowanych była 69-letnia Stefania Stychno.

Znowu Leszek - Encyklopedia !!!! Dzięki !
Wracając do tematu: - zdarzenie miało miejsce prawdopodobie w jednym z domów tuż przy Hucie Szkła? Stefania Sychno to chyba była mieszkanka tego domu?

A skoro jesteśmy przy tematyce martyrologicznej DG to iteresują mine również 2 inne przypadeki:
1. Co było przyczyną zamordowania 7-miu szewców (skąd nazwa ulicy}
2. Jakie okoliczności były powieszenia (w rejonie ul. Augustyniaka) osób na rozciągnięteej na tropolach szynie i co tp byli za ludzie (między innymi mój ojciec był złapany z wieloma innymi i doprowadzony pod karabinami na miejsce egzekucji w celu przygladania się tej zbrodniku przestrodze innym ) ?
Dąbrowiak WT

[Leszek]

Na szybko i mogłem się machnąć, bo jestem w pracy bez dostępu do książek.

Siedmiu szewców (których bodajże tak naprawdę zginęło 6) to pracownicy zakładu szewskiego, których niemiecki nadzorca oskarżył o współpracę z partyzantami (chyba z oddziału Piecucha), którzy na ten zakład napadli.

Egzekucja w rejonie Augustynika - zacytuję swój post z Eksploratorów:

3 maja 1942 roku gestapo aresztowało w Hucie Bankowej 10 osób za sabotaż przy produkcji blach do budowy łodzi podwodnych, aresztowanych umieszczono w więzieniu w Mysłowicach. 12 czerwca 1942 roku na terenie położonym przy obecnej ulicy Augustynika hitlerowcy wykonali publiczną egzekucją aresztowanych, spędzając ludzi z całego miasta. Ofiary zostały powieszone, ciała wisiały na szubienicy do wieczora, a następnie przewieziono je do krematorium w KL Auschwitz. Najmłodszy z zamordowanych miał 18 lat.

Na podstawie opisu w "Dąbrowa Górnicza Zarys rozwoju miasta" - praca zbiorowa pod redakcją Wacława Długoborskiego. Wydawnictwo Śląsk Katowice 1976

Po wojnie w miejscu tym działał zakład betoniarski, na jego terenie w 1958 roku ustawiono pomnik upamiętniający ofiary egzekucji. W latach 80. XX wieku w miejscu betoniarni wybudowane zostało osiedle mieszkaniowe, stąd nieco dziwna wydawałoby się umiejscowienie obelisku.

[Leszek]

Pora wrócić do tematu siedmiu szewców...

W 1944 roku oddział Armii Ludowej dowodzony przez Romana Piecucha skonfiskowała buty i skóry w warsztacie szewskim w Gołonogu. Niemiecki właściciel oskarżył pracujących u niego Polaków o zmowę z partyzantami, zostali oni uwięzieni i torturowani przez dwa dni, po czym (bez wydobycia zeznań) przewiezieni z powrotem do Gołonoga i rozstrzelani na dziedzińcu posterunku policji.
Liczba ofiar różni się w źródłach - wg monografii Długoborskiego 6 osób zostało zabitych, siódmej udało się uciec, zaś według książki W. Starościaka "280 lat historii Dąbrowy Górniczej" zabitych było 7.
Nazwiska ofiar:
- Stanisław Bronny (u Starościaka Bronne) z Dąbrowy;
- Jan Domagała z Gołonoga;
- Jan Grabowski z Milowic;
- Józef i Piotr Kuzia z Gołonoga;
- Michał Zientara ze Ścibowic;
- Jan Chmielewski (siódma ofiara wg książki Starościaka).

[Kamil_]

We wtorek będę miał książkę "W cieniu swastyki: Zagłębie Dąbrowskie w latach II WŚ 1939-1945" Walczaka. Może będzie coś na ten temat

[Leszek]

W jednej z książek jest podane, że wszystkie ofiary pochowano na cmentarzu w Gołonogu, można spróbować z listą poszukać grobów (albo sprawdzić w parafii, pytanie na ile są chętni do współpracy).

[Dami7]

W jednej z książek jest podane, że wszystkie ofiary pochowano na cmentarzu w Gołonogu, można spróbować z listą poszukać grobów (albo sprawdzić w parafii, pytanie na ile są chętni do współpracy).

Zdaje się, że niczego nie trzeba szukać. Pierwsza większa alejka w lewo od tej głównej, po prawej stronie jest zbiorowa mogiła. Mowa rzecz jasna o starej części cmentarza w Gołonogu.

[Leszek]

A to muszę podejść, dzięki

[Slyzaba]

Leszku - wiesz może, który to był posterunek na Gołonogu?

[Leszek]

Niestety nie.

[Ewcia B]

W Dąbrowie gestapo mieściło się w budynku stojącym w miejscu gdzie obecnie jest rondo Aleja Róż i Sobieskiego

[Zibar]

nie ma takiego.

[Ewcia B]

Budynek został wyburzony

[szer]

Raczej chodziło o to, że nie ma takiego ronda Aleja Róż i Sobieskiego. W sumie obie ulice się nie łączą
Sądzę, że chodziło o rondo na Królowej Jadwigi i Alei Róż

[Slyzaba]

Ewcia B - mogę prosić o dokładniejszy opis? Czy chodzi o dzisiejsze rondo, o którym pisze Szer: Królowej Jadwigi i Alei Róż? Wiesz może coś więcej na ten temat?

[Ewcia B]

Mniej więcej w miejscu targowiska.Był to budynek z czerwonej cegły.Ilekroć tamtędy przechodzłam ze swoją babcią zawsze pokazywała gdzie musiała sie zgłaszać w czasie okupacji.Miała dwóch synów jednego w RAF-ie a drugiego w partyzantce.

[Zibar]

Imho gestapo było w pałacyku w Małpim Gaju, czyli w spalonym ale odremontowanym budynku przy CH Pogoria.Po gestapo była tam milicja, krótki czas policja.

[eszogo1970]

Dzień Dobry! Jest to mój pierwszy post więc pozdrawiam Wszystkich uczestników tego forum. Moje zainteresowania to m.innymi historia Dąbrowy i Zagłębia. Jeżeli chodzi o pytanie dot. siedmiu szewców to w czasie wojny siedziba policji i gestapo mieściła się w rejonie ul. Florowskiej i Zająca. Mniej więcej tu gdzie teraz jest Mc Donald - budynek oczywiście wyburzony. Natomiast jeżeli chodzi o sprawę zastrzelonych mężczyzn mających dokonywać sabotażu na kolei na Staszicu to sprawa ta opisana została w "Zarysie rozwoju miasta Dąbrowy Górniczej" ( przynajmniej o innych źródłach nie wiem). Nie ma tam bliższych danych ofiar ani miejsca pochówku, nie wierzę też, że władza ludowa nie zrobiła by z nich męczenników klasy robotniczej. Dlatego sceptycznie odnoszę się do tej historii.