Odpowiedzi

[bzenek]

Za: http://miasta.gazeta.pl/katowice/1,35019,2226348.html
-------------------------------------------------------------

W DĄbrowie zwiedziliŚmy podziemnĄ sztolniĘSztygarka

Witold GaŁĄzka 12-08-2004

Setki gÓrniczych chodnikÓw parĘmetrÓw pod ziemiĄ w samym centrum miasta. NiezwykŁa ocalaŁa maszyna wyciĄgowa i figura Św. Barbary uratowana przed zasypaniem w wyrobiskach zlikwidowanej kopalni ParyŻ. Od co najmniej dziesiĘciu lat nikt postronny nie widziaŁ tych dĄbrowskich skarbÓw...

MetalowĄ bramĘdo sztolni Ćwiczebnej przy ul. GÓrniczej zamkniĘto na cztery spusty na poczĄtku lat 90., kiedy ostatni rocznik uczniÓw opuszczaŁ ZasadniczĄ SzkoŁĘGÓrniczĄ "Sztygarka". - Na szczĘŚcie nie zasypano chodnikÓw, jak na przykŁad w Niwce - mÓwi Arkadiusz Rybak z miejskiego muzeum w DĄbrowie GÓrniczej. - Chyba kaŻde miasto chciaŁoby mieĆ w samym centrum takĄ atrakcjĘ, ktÓrĄ ludzie mogliby zwiedzaĆ niemal w przelocie miĘdzy zakupami! - przekonuje, prowadzĄc nas do podziemnych skarbÓw.

To prawdziwa kopalnia, tyle Że w miniaturze. Chodniki opadajĄ stromo do gŁĘbokoŚci 28 metrÓw. W pÓŁmroku naszym oczom ukazujĄ siĘmodele maszyn, wieŻ wyciĄgowych, maŁe pociĄgi do transportowania urobku.

KoŁowrÓt opuszcza wÓzki po szynach. W ciasnym przejŚciu moŻemy wsiĄŚĆ do gÓrniczej kolejki. Za chwilĘkask niebezpiecznie ociera siĘo naprĘŻony nisko drut: "Uwaga! Wysokie napiĘcie!" - zapala siĘostrzegawcze ŚwiatŁo.

Na najgŁĘbszym poziomie dobiega do uszu szmer napŁywajĄcej wody i nagle przed stopami rozlewa siĘpodziemne jezioro. Pompy pracujĄ bezustannie, Żeby woda nie zalaŁa sztolni. Wreszcie po kilkunastu minutach dotykamy najprawdziwszej Ściany wĘgla. Opodal znieruchomiaŁ sprawny wciĄŻ kombajn. Ocieramy siĘo filary hydraulicznej obudowy chodnika.

- Na razie nie moŻemy wpuŚciĆ tu wycieczek, bo trzeba poprawiĆ oŚwietlenie i zadbaĆ o bezpieczeństwo - mÓwi Rybak. - Ale jeŚli mielibyŚmy okoŁo 100 tys. zŁ, to mŁodzieŻ juŻ w przyszŁym roku mogŁaby zwiedzaĆ podziemia! - wzdycha.

Ze sztolni niedaleko do budynkÓw zamkniĘtej juŻ kopalni ParyŻ (po wojnie GeneraŁ Zawadzki). W ogromnej maszynowni leŻy brĄzowy posĄg partyjnego dziaŁacza - otwory na spodach spiŻowych butÓw przypominajĄ rok 1991, gdy odkrĘcono monument z cokoŁu w parku Hallera. KomuniŚcie przyglĄda siĘze smutkiem Św. Barbary - w ostatnim momencie gÓrnicy wywieĹşli posĄg patronki z zasypywanego chodnika.

TuŻ obok zabytkowa maszyna wyciĄgowa: na mocarnych, nieruchomych bĘbnach grubaŚne stalowe liny, elektryczny silnik z lat 30. zeszŁego stulecia. Budka maszynowego z drĄŻkami, ktÓre wprawiaŁy kolosa w ruch i raporty o dobowym wydobyciu, ktÓre leŻĄ w zakurzonym biurku dokŁadnie tak, jak je porzucono przed dziesiĘciu laty. - Gdyby muzeum nie przejĘŁo maszyny, zŁomiarze rozgrabiliby jĄ doszczĘtnie. DziaŁaĆ pewnie juŻ nie bĘdzie, ale to najwiĘksza taka atrakcja po parowej maszynie wyciĄgowej z Zabrza - objaŚniajĄ muzealnicy.

DodajĄ, Że zrobiĄ wszystko, by uratowaĆ pamiĄtki przemysŁu, dziĘki ktÓremu DĄbrowa ma w nazwie przymiotnik GÓrnicza.
-------------------------------------------------------------

Arkadiusz Rybak (31 lat) jest prawdopodobnie najmŁodszym w Polsce muzealnikiem na kierowniczym stanowisku: w ciĄgu szeŚciu lat bŁyskawicznie awansowaŁ od zwykŁego asystenta do wicedyrektora Muzeum Miejskiego "Sztygarka" w DĄbrowie GÓrniczej. - Muzeum rodziŁo siĘw bÓlach. Na poczĄtku przypominaŁo bardziej izbĘpamiĘci, a mieszkańcy nie dowierzali, Że moŻemy mieĆ w mieŚcie aŻ tyle zabytkÓw i atrakcji - wspomina Rybak. StworzyŁ dziaŁ etnograficzny w muzeum, pokazuje wykopaliska, dziĘki ktÓrym wiadomo, Że juŻ w XI w. na miejscu Huty Katowice dobywano oŁÓw i srebro, zaprasza mŁodzieŻ na lekcje muzealne i proponuje wĘdrÓwkĘpo mieŚcie trzema szlakami: kruszcowym, wĘglowym i przyrodniczym. Ostatnio Rybak wymarzyŁ sobie, by zaŁoŻyĆ "zagrodĘzagŁĘbiowskĄ" z drewnianych zabytkÓw architektury. Wczoraj zaprosiŁ nas do zwiedzenia podziemnej sztolni gÓrniczej, ktÓrej chodniki biegnĄ pod samym centrum miasta. PokazaŁ nam teŻ przemysŁowe pamiĄtki ocalaŁe po likwidacji kopalni ParyŻ. - Na budowĘskansenu gÓrniczo-hutniczego potrzeba, niestety, milionÓw zŁotych, ktÓrych miastu brak - wzdycha Rybak. Dodaje jednak: - JeŚli nie sprÓbujemy, na pewno nic siĘnie uda!

[:)]

P R O T O K Ó Ł NR 12 / 2008
z posiedzenia Komisji Kultury, Rekreacji i Sportu
odbytego w dn. 28 stycznia 2008r


(...)
Przewodniczący Komisji p. Mariusz Kalaga –
Jestem pełen podziwu dla zaangażowania Dyrektora w utrzymaniu budynku Muzeum, pomimo, że w budżecie miasta pewne wydatki nie zostały uwzględnione. Funkcjonowanie Muzeum jest utrudnione, ponieważ Pan Dyrektor nie posiada środków na działalność merytoryczną na 2008r. Będziemy robić wszystko, jako Komisja Kultury, Rekreacji i Sportu, żeby ten stan rzeczy zmienić. Trudno jest w tej chwili się doszukiwać, przez kogo zostało to pominięte, poprzedni wydział był bardzo rozbudowany. Komisja będzie wnioskować do Prezydenta Miasta o przydzielenie środków na działalność merytoryczną, na podstawowe zakupy np. sztalugi, sprzęt multimedialny (rzutnik i ekran).

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Przy konstruowaniu budżetu miasta zgłaszaliśmy niedobory na kwotę 260 tyś. zł.-
Na podstawowe braki sprzętowe i działalność wystawienniczą.


Przewodniczący Komisji p. Mariusz Kalaga –
Jeżeli Pan wnioskował o 260 tyś. zł., to chociaż połowa 130 tyś. zł. byłaby zastrzykiem, którym można byłoby gospodarzyć.

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Można mieć mało, ale jak się nie ma nic. W tej sprawie skierowałem również pismo
o zupełnie podstawowe sprawy, kwota wynosiłaby wtedy właśnie 130 tyś. zł.

Komisja podjęła następujący wniosek:
Komisja wnioskuje o przyznanie przynajmniej części środków, o które wnioskował Dyrektor Muzeum Miejskiego Sztygarka (tj. 260.000,00 zł.), na podstawową działalność merytoryczną Muzeum Miejskiego Sztygarka w wysokości 130.000,00 zł. Zaplanowane środki pozwolą między innymi na zakup podstawowych i niezbędnych rzeczy, takich jak sztalugi, sprzęt multimedialny – rzutnik.
Wynik głosowania: 7- za, 0- przeciw, 0- wstrz.

Przewodniczący Komisji poruszył temat propozycji funkcjonowania Muzeum.
Zaproponowany program jest ciekawy, np. I Muzealny Piknik Historyczny.

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
W roku 2008 nastawiłem się na działalność promocyjną, żeby wyjść z Muzeum na zewnątrz. Mamy skarb, który nie spełnia swojej funkcji, ponieważ mało go widać. To trzeba „sprzedać”, Muzeum musi wyjść „na miasto”, dlatego powstał pomysł zorganizowania I Pikniku Historycznego. Mamy już pierwsze wsparcia od sponsorów. Piknik odbędzie się 17 maja na placu.

Przewodniczący Komisji zaproponował, aby słowo „piknik” zastąpić słowem „festyn”.

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Nie mam żadnych sprzeciwów. Sami wymyślaliśmy w „pocie czoła” tą nazwę. Trudno jest wymyślić nazwę, która musi później funkcjonować przez następne lata.

Padły następujące propozycje:
- pierwsza muzealna lekcja historii,
- lekcja historyczna,
- kiermasz historyczny,
- majówka historyczna,
- zlot historyczny.

Radny Marek Cyroń –
To musi być slogan marketingowy, żeby przyciągnąć mieszkańców.

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Skłaniamy się ku temu, żeby wyjść na zewnątrz. Drugą sprawą jest zorganizowanie stoiska, z którym będziemy wychodzić na Dni Dąbrowy Górniczej, na dożynki i na inne imprezy w mieście i poza.

Pan B. J. zabrał głos w sprawie figury Św. Barbary z dawnej kopalni Paryż. Byli pracownicy kopalni zwracają się z prośba o wyeksponowanie figury w pobliży Sztolni Górniczej, tak aby mogła spełniać swe funkcje kultowe.

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Figura Św. Barbary jest we władaniu Muzeum, to jest eksponat muzealny. Popieram możliwość ustawienia w/w figury w pobliży sztolni, żeby była związana z naszą instytucją. Na remont sztolni górniczej nie posiadamy pieniędzy. W zeszłym roku został opracowany projekt, przetarg został rozstrzygnięty. Wykonawca w tym tygodniu wchodzi na ten obiekt, żeby doprowadzić go do stanu, żeby był dostępny dla fachowców. Po odpompowaniu wody, zrobieniu instalacji elektrycznej, trzeba będzie wprowadzić ekipę fachowców. Na opracowanie projektu zagospodarowania sztolni pod trasę turystyczną potrzebne jest 25.000,00 zł. Fachowcy musza określić, jaka jest stateczność wyrobisk po zalaniu wodą, jak się zachowuje górotwór i jakich wymaga napraw. Ta kwota jest niezbędna przynajmniej na ten rok, żeby dobrze wykonać ekspertyzę. Następnie potrzebny jest rzeczywisty projekt techniczny, którego nigdy nie było jak również dokumentacja techniczna. Całą sztolnię trzeba zinwentaryzować, zrobić porządny projekt techniczny, wtedy dopiero można mówić o studium wykonalności, ubiegać się o środki unijne. W pierwszych ocenach fachowców z AGH potrzeba około 6 mln. zł., żeby uruchomić sztolnie. Po uruchomieniu sztolnia zarabiałaby na siebie, na pracowników, na prąd. Jest to obiekt zlokalizowany na różnych poziomach, można by wykonywać prace remontowe etapami. Można zachęcić holding, który już raz u nas zagościł, chciano założyć szkołę – technikum górnicze, było duże zainteresowanie sztolnią, jako obiektem dla uczniów. Takich obiektów nie ma w okolicy. Może się zdarzyć również taka sytuacja, że fachowcy określą, że z górotworem jest coś nie w porządku, wtedy zamknięcie będzie nas kosztować ok. 2 mln. zł., tego się nie da tak zostawić w centrum miasta, może się wydarzyć tragedia.

W wyniku dyskusji radni podjęli poniższy wniosek -
Komisja wnioskuje o zabezpieczenie środków finansowych dla Muzeum Miejskiego Sztygarka w wysokości 25.000,00 zł. niezbędnych na wykonanie ekspertyz, projektu technicznego sztolni górniczej. Ekspertyzy te konieczne są dla celów bezpieczeństwa. Należy sprawdzić, czy sztolni nie grozi zawalenie.
Wynik głosowania: 7- za, 0- przeciw, 0- wstrz.

Komisja pozytywnie zaopiniowała omawianą propozycję upamiętnienia kopalni Paryż oraz pracujących tam górników poprzez wyeksponowanie na postumencie, na dzień 04.12.2008r. figury Św. Barbary z dawnej kopalni Paryż w pobliży „Sztolni Górniczej” jako obiektu historycznego, kulturowego oraz religijnego.
Wynik głosowania: 7- za, 0- przeciw, 0- wstrz.

Radny Marek Cygroń -
Po przeprowadzonych dyskusjach z mieszkańcami, zarówno młodymi jak
i starszymi, na temat Muzeum, nasunęły mi się takie wnioski – mamy Radę Muzeum, wiedza o Muzeum wśród mieszkańców jest niewielka. Ludzie nie wiedzą, że
w mieście jest Muzeum. Mówiono również, że zawsze jest ta sama ekspozycja. Młodzi kojarzą Muzeum jako cały Zespół Sztygarka, który wśród młodych osób się źle kojarzy. Muzeum powinno być ożywione. Trzeba się zastanowić, czy to ma być gromadzenie eksponatów głównie pod kątem miasta, jego historii, czy rzeczywiście ma być to muzeum w sensie przeróżnych ekspozycji, dynamicznie zmieniających się po to, żeby uaktywnić, zrobić coś atrakcyjnego dla mieszkańców, nie tylko na lekcje pedagogiczne. Jakie kierunki działania Państwo przyjmą?

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Zgadzam się z Panem, że jest mały odbiór instytucji wśród mieszkańców.
W najlepszych latach Muzeum zwiedzało 6 tyś osób, głównie wycieczek szkolnych. W ostatnim roku mieliśmy 2.400 zwiedzających. Ten duży spadek związany był również z tym, że większość sal w czasie remontu było zamkniętych. Od wielu lat Muzeum Sztygarka było nastawione na działalność dydaktyczną dla szkół, to był główny nurt działalności. Obecnie, po remoncie, chcielibyśmy utworzyć wystawy związane z historią regionu miasta przemysłu oraz związane z działem podróżniczym. Całe poddasze byłoby częścią wykorzystywaną na wystawy czasowe, ale również na spotkania z twórcami, z dawnymi górnikami. Chcielibyśmy działalność rozszerzyć, dotrzeć nie tylko do uczniów, ale także do wszystkich mieszkańców, stowarzyszeń. Zapraszając osoby znane ściągnęlibyśmy również osoby zwiedzające. I Piknikiem Muzealnym chcemy wyjść na zewnątrz, organizować imprezę cykliczną. Chcemy się w większym stopniu włączyć w organizację wystaw objazdowych. Na przyszły rok zamówiliśmy wystawę pt. „wina morawskie”. Proponujemy również wynajem pomieszczeń na potrzeby spotkań biznesowych.
W planach mamy stoisko wystawowe w hali targów Silesia Expo.

Radny Ryszard Harańczyk zadał pytanie, czy podjęto współpracę z innymi Muzeami, czy w budynku istnieje możliwość otwarcia kameralnej kawiarni, gdzie można organizować spotkania z ciekawymi osobami.

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Muzeum podjęło współpracę z innymi muzeami. W budynku planuje się otworzyć lokal w dwóch salach, które mieszczą się w piwnicach. Obecnie rozeznajemy sprawę prawną, czy można w pobliżu szkoły sprzedawać np. alkohol.

Radny marek Cyrgroń –
Są osoby, które nie życzą sobie alkoholu w tym miejscu. Tutaj nie musi być alkoholu.

p.o. Dyrektora Muzeum Miejskiego Sztygarka p. Arkadiusz Rybak –
Muzeum mogłoby jedynie wynajmować pomieszczenia na działalność lokalu gastronomicznego.

Komisja przyjęła do wiadomości przygotowany materiał, w sprawie: „Propozycji działalności i funkcjonowania Muzeum Miejskiego „Sztygarka”.

(...)